Czad: usypia i zabija po cichu. Jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla?

Do zatrucia tlenkiem węgla, czyli czadem, dochodzi najczęściej w okresie jesienno-zimowym, czyli sezonie grzewczym. Stare, nieszczelne piece mogą powodować ulatnianie się tlenku węgla. Ten nazywany jest cichym zabójcą, bo usypia niepostrzeżenie, jest niewyczuwalny w powietrzu. Czad może powodować śmierć we śnie, nawet u wszystkich domowników. Jest niebezpieczny, dlatego warto wiedzieć, jak się przed nim chronić.

Tlenek węgla jest silnie trującym, bezwonnym i bezbarwnym gazem. Jest lżejszy od powietrza, co sprawia, że łatwo się w nim miesza i rozprzestrzenia.

Tlenek węgla, zwany czadem, powstaje w wyniku niepełnego spalenia paliw m.in. drewna, oleju, benzyny, nafty, gazu, węgla czy ropy, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do pełnego spalania. Może to wynikać z zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, albo z powodu przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca. Czad powstaje także w czasie pożaru.

Do zatrucia czadem dochodzi najczęściej zimą, gdy uruchomione zostają niesprawne piece lub wtedy, gdy ludzie za wszelką cenę próbują się dogrzać piecykiem na węgiel czy innym urządzeniem „domowej roboty”. Gdy okna są szczelnie zamknięte lub dodatkowo uszczelnione na zimę i nie ma odpowiedniej wentylacji, szybko dochodzi do powstania czadu.

Jak dochodzi do zatrucia czadem?

Czad dostaje się do organizmu przez układ oddechowy (oddychanie), a następnie jest wchłaniany do krwiobiegu.  

W układzie oddechowym człowieka tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną nawet 210 razy szybciej niż tlen, blokując jego dopływ do organizmu. Tlenek węgla uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi, co powoduje uszkodzenia mózgu i innych narządów.

Konsekwencją zatrucia czadem może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa, zawał, a nawet śmierć.

Jakie są objawy zatrucia czadem?

Czad zwany jest cichym zabójcą. Nie pachnie, nie ma koloru, unosi się w powietrzu i powoli penetruje organizm człowieka, usypiając go, odbierając świadomość. 

Objawy zatrucia tlenkiem węgla:

• ból głowy;
• zmęczenie;
• zawroty głowy;
• senność;
• duszności;
• nudności;
• trudności z oddychaniem, przyspieszony, nieregularny oddech.

Tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. Osoba poszkodowana czuje się coraz bardziej senna, ma zaburzenia orientacji i oceny sytuacji, z tego powodu nie ucieka, nie szuka pomocy. Powoli traci przytomność i jeśli nie nadejdzie pomoc, umiera.

Jak udzielić pomocy osobie zatrutej czadem?

1. Osobę poszkodowaną należy jak najszybciej wynieść w bezpieczne miejsce, najlepiej na zewnątrz, by zapewnić dopływ świeżego powietrza. 
2. Następnie trzeba rozluźnić ubranie, ale nie rozbierać osoby poszkodowanej, by jej nie wyziębić. 
3. Kolejnym krokiem jest wezwanie pomocy – można zadzwonić pod numer 112 lub 998, 999.
4. Jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze osoba poszkodowana nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonywania masażu serca i sztucznego oddychania.

Jak uniknąć zatrucia czadem?

Przede wszystkim trzeba dbać o to, by instalacja grzewcza była prawidłowa i sprawna, co wymaga regularnego serwisowania i przeglądów. Należy także pamiętać o wymianie powietrza i odpowiednim dopływie tlenu do pomieszczeń, a także odpływie spalin – nie wolno zakrywać kratek wentylacyjnych, zaklejać okien.  

Zawsze pamiętaj o kilku podstawowych zasadach:

1. Dbaj o to, by przynajmniej raz w roku została skontrolowana instalacja gazowa, przewody wentylacyjne i kominowe. Palenie węglem i drewnem wymaga częstszego sprawdzania instalacji – nawet co 3 miesiące, a używanie gazu ziemnego lub oleju opałowego wymaga kontroli instalacji co pół roku. 
2. Zapewnij stały dopływ świeżego powietrza i odpływ spalin – nie zakrywaj kratek wentylacyjnych, otwieraj okno w łazience lub nie zamykaj drzwi, jeśli korzystasz z pieca. 
3. Pamiętaj, że piecyk gazowy powinien być szczelnie przyłączony do przewodu spalinowego, a przewód spalinowy musi być szczelny i drożny.
4. Systematycznie sprawdzaj ciąg powietrza, na przykład przykładając kartkę papieru do kratki wentylacyjnej, jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna się przyczepić do kratki lub otworu.
5. Zamontuj czujniki dymu w kuchni, łazience czy miejscach, gdzie śpisz i wypoczywasz. 

ZOBACZ TAKŻE:

• Sopot. Dwie osoby nie żyją - zatruły się czadem
• Czad zbiera śmiertelne żniwo. Nie żyje 20-latek
• We śnie zadusiła się tlenkiem węgla. Wszystko przez nieszczelny komin
• Tragedia w Bydgoszczy. Nie żyje 9-letni chłopiec

Źródło: zdrowie.pap.pl; straz.gov.pl

Zobacz także

Jak ugasić ogień w kuchni? Zastanów się dwa razy

Jak się przygotować na przyjazd karetki pogotowia? [Lista do wydrukowania]