Udar słoneczny zagraża życiu człowieka. Jak wygląda pomoc przy udarze cieplnym?
Udar słoneczny (cieplny) jest ostateczną reakcją organizmu na przegrzanie. To stan zagrażający bezpośrednio życiu, dlatego pojawienie się pierwszych objawów, takich jak ból głowy, uczucie gorąca, wzmożone pragnienie, zawroty głowy i nudności powinny skłonić do natychmiastowego schłodzenia się i usunięcia w zacienione, chłodne miejsce. Sprawdź, jak wygląda pierwsza pomoc przy udarze słonecznym.
Udar słoneczny (cieplny) to stan, w którym ciepłota ciała przekracza 40 stopni Celsjusza i występują zaburzenia funkcji układu nerwowego. Do udaru cieplnego dochodzi, gdy człowiek pozostaje dłuższy czas w ekspozycji na wysoką temperaturę. Udar cieplny może być powodowany wysiłkiem fizycznym (wysiłkowy), który ma miejsce na przykład w nasłonecznionym miejscu. Ćwiczenia potęgują pocenie się, a w połączeniu z ciepłym otoczeniem prowadzą nierzadko do przegrzania organizmu i odwodnienia.
Udar słoneczny niezależny od wysiłku fizycznego (klasyczny) jest wynikiem zbyt długiej ekspozycji na słońce lub przebywania w bardzo gorącym otoczeniu. Udary są znacznie częstsze latem, gdy wysokie temperatury oddziałują na człowieka podczas plażowania. Na udar cieplny narażone są szczególnie małe dzieci i niemowlęta śpiące w wózkach i pozostawione w nagrzanym samochodzie. Pozostawanie w gorącym pomieszczeniu przez dłuższy okres czasu powoduje niemożność rozproszenia energii cieplnej wytwarzanej podczas podstawowych procesów metabolicznych. Z tego powodu dochodzi do przegrzania, a to stan bezpośrednio zagrażający życiu człowieka.
Przegrzanie czy zwiększenie głębokiej ciepłoty ciała nie musi zawsze świadczyć o udarze. Znacznie częściej doświadczamy wyczerpania cieplnego objawiającego się lekkim stopniem odwodnienia, poceniem się, wzmożonym pragnienie,. osłabieniem i omdleniem, bólem głowy, wyczerpaniem i nudnościami. Wyczerpanie cieplne nie zagraża jednak bezpośrednio życiu człowieka. Jeśli w porę zareagujemy i postaramy się obniżyć temperaturę ciała, to możemy uniknąć przykrych konsekwencji.
Udar słoneczny: objawy
Podczas udaru słonecznego podnosi się ciśnienie krwi, puls przyspiesza, a temperatura ciała wzrasta, czasem przekraczając 39-40 stopni Celsjusza. Osoba, która przechodzi udar często ma dreszcze, boli ją głowa i zaczyna dziwnie mówić. Czasami na skórze takiej osoby widać bąble, naskórek jest wyraźnie przesuszony i szorstki, skóra twarzy staje się czerwona. Do tego mogą dojść zawroty głowy, a nawet utrata przytomności lub zaburzenia świadomości.
Objawy udaru słonecznego (cieplnego):
- gorąca, sucha skóra;
- drgawki;
- wstrząs;
- biegunka;
- zaburzenia świadomości (majaczenie, splątanie, utrata świadomości).
Zadbaj nie tylko o siebie, ale także o małe dzieci, osoby starsze i niepełnosprawne znajdujące się w twoim otoczeniu. Zapewnij pomoc osobom, które mają ograniczone możliwości ruchowe lub z pewnych powodów nie chronią się właściwie przed słońcem.
Udar słoneczny: pierwsza pomoc
W przypadku udaru cieplnego kluczowa jest szybka pomoc. Działanie ratunkowe polega przede wszystkim na przeniesieniu osoby dotkniętej udarem w zacienione miejsce i ciągłe schładzanie ciała chorego, a także natychmiastowe wezwanie pogotowia ratunkowego. To niezwykle ważne, bo w ciągu godziny temperatura ciała powinna spaść poniżej 38,8 stopni Celsjusza. Osoba powinna zostać rozebrana i schładzana - ciało można polewać chłodną wodą lub obłożyć tkaninami nasączonymi wodą, a także wykorzystać powietrza z wiatraczka/klimatyzacji.
Należy jednak pamiętać, że zbyt zimne okłady mogą przynieść odwrotne efekty utrudniając utratę ciepła. Dzieje się tak na skutek obkurczenia pod wpływem zimna naczyń krwionośnych i wywołania drżenia mięśniowego. Do nawadniania organizmu i schładzania ciała najlepiej używać chłodnej wody.
W przypadku zatrzymania krążenia konieczne jest prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Udar słoneczny: powikłania zdrowotne
Wpływ gorąca na ludzki organizm jest bardzo istotny. Człowiek jest bowiem organizmem stałocieplnym, dlatego podwyższona temperatura otoczenia przyspiesza reakcje metaboliczne i grozi nieodwracalnymi zmianami w strukturze białek, które tworzą ludzkie ciało, powodując ich niszczenie.
Udar cieplny (słoneczny) jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Wywołany jest uszkodzeniem naturalnych mechanizmów termoregulujących, co skutkuje wzrostem temperatury. W następstwie udaru może rozwinąć się niewydolność wielonarządowa.
Na skutek udaru cieplnego może dojść do niewydolności ośrodkowego układu nerwowego ( majaczenie, drgawki, śpiączka). Tak ciężkich zaburzeń nie obserwuje się zazwyczaj, gdy ciepłota ciała nie przekracza 41C. Pierwszymi objawami, które mogą wskazywać na pogarszanie się stanu neurologicznego są majaczenie i splątanie. W konsekwencji dojść może do drgawek i śpiączki, czyli stanu zagrażającemu życiu człowieka.
Gdy temperatura ciała przekracza 41-42 stopni Celsjusza może dojść do zaburzeń czynności przewodu pokarmowego i uszkodzenia wątroby. Częstym objawem udaru cieplnego jest także niewydolność nerek oraz zaburzenia hematologiczne i układu krzepnięcia krwi. W najgorszym wypadku udar słoneczny (cieplny) może być przyczyną śmierci człowieka.
Chroń się przed udarem!
Na udar narażone są zwłaszcza osoby przesiadujące na plaży. Wybierając się na kąpielisko należy pamiętać o nakryciu głowy, kremie z filtrem, okularach przeciwsłonecznych, wodzie i ochronie przed gorącym słońcem. Co jakiś czas trzeba schodzić ze słońca w cień, by organizm miał czas się schłodzić. Nie wolno pozostawiać bez opieki dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych, którzy mają ograniczenia ruchowe lub wymagają nadzoru opiekuna. Należy pilnować, by osoby wymagające opieki nie pozostawały same w zamkniętym samochodzie i w pełnym słońcu (np. na balkonie) i dbać, by miały odpowiednie nakrycie głowy i spożywały dużą ilość płynów.
Nie wolno opalać się w godzinach, kiedy słońce świeci najmocniej. Gdy objawy udaru słonecznego są już widoczne, należy działać szybko ale zawsze warto jednak zapobiegać takim sytuacjom i spędzać letni czas w sposób odpowiedzialny.
Źródło: podyplomie.pl; czytelniamedyczna.pl
Tu się dzieje
