Jak postępować w przypadku duszności? 5 pozycji, które ułatwią oddychanie
Duszność i związane z nią problemy z oddychaniem zawsze wzbudzają niepokój i strach. Niestety te emocje jeszcze bardziej pogłębiają tę dolegliwość. Dowiedz się, jak sobie radzić w przypadku pojawienia się uczucia duszności, jaką przyjąć pozycję, by łatwiej oddychać.
Duszność może być zarówno objawem, jak i powikłaniem wielu chorób, np. COVID-19, infekcji wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2, zapalenia płuc, zatorowości płuc, zawału serca czy astmy. Duszność to subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu lub zadyszki. Może się ona pojawić przy niewielkim wysiłku, a nawet w czasie spoczynku. Brak tchu zawsze wywołuje niepokój, co dodatkowo może pogorszyć funkcje oddechowe organizmu.
Czasami jednak duszność jest objawem towarzyszącym przewlekłym chorobom (np. astmy) lub efektem przebycia ciężkiej choroby (np. COVID-19). Można ona pojawiać się podczas wykonywania codziennych czynności, np. spaceru, ubierania się, czy wchodzenia po schodach. Chory musi w takiej sytuacji zatrzymać się, odpocząć, uspokoić oddech. Organizm po chorobie potrzebuje czasu, by się zregenerować.
Krajowa Izba Fizjoterapeutów udostępniła przetłumaczony na polski i dostosowany do polskich realiów informator WHO dla pacjentów „Wsparcie w samodzielnej rehabilitacji po przebyciu choroby związanej z COVID-19”. To pozycja obowiązkowa dla wszystkich rekonwalescentów. Można się z niego dowiedz, jak postępować w przypadku pojawienia się duszności.
Jeśli pojawia się duszność, przede wszystkim zachowaj spokój, stres, niepokój pogarsza funkcje oddechowe organizmu. Wybierz jedną z poniższych pozycji i spróbuj uspokoić oddech.
Pozycje, które łagodzą duszność
- Ułożenie na boku z podparciem: Połóż się na boku z lekko ugiętymi kolanami, głowa i szyja niech zostaną podparte poduszkami.
- Pozycja siedząca z pochyleniem do przodu: Usiądź przy stole i pochyl górną część tułowia do przodu. Oprzyj głowę i szyję na poduszce (lub bez niej), a ramiona ułóż luźno na stole.
- Pozycja siedząca z pochyleniem do przodu (bez stołu naprzeciwko): Usiądź na krześle i pochyl się do przodu w taki sposób, aby łokcie spoczywały na kolanach lub podłokietnikach fotela.
- Pozycja stojąca z pochyleniem do przodu i podparciem: Stojąc, pochyl się do przodu i oprzyj rękoma o parapet lub inny stabilny przedmiot (np. krzesło lub fotel).
- Pozycja stojąca z podparciem pleców: Oprzyj się plecami o ścianę, ręce opuść luźno wzdłuż tułowia. Stopy powinny być lekko rozstawione i znajdować się w odległości około 30 cm od ściany.
Jak kontrolować oddech podczas duszności? Techniki oddychania
Kontrola nad oddechem: Usiądź w wygodnej pozycji z podparciem. Połóż jedną dłoń na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu. Zamknij oczy (lub pozostaw otwarte, jeśli tak wolisz) i skoncentruj się na swoim oddechu. Powoli wykonuj wdech przez nos (lub usta, jeśli nie możesz oddychać przez nos) i wydychaj powietrze ustami. Podczas wykonywania oddechów dłoń na brzuchu powinna się wraz z nim unosić, dłoń na klatce piersiowej powinna pozostać w tym samym miejscu. Ćwiczenie wykonuj spokojnie, płynnie, bez wysiłku.
Oddychanie w tempie (np. podczas wchodzenia po schodach): Jeśli musisz wykonać jakąś czynność, to pomyśl, że dzielisz ją na mniejsze części, np. wchodzisz po dwa, trzy schodki i odpoczywasz. Ułatwi to wykonywanie tej czynności bez uczucia zmęczenia. Wykonuj wdech przed ruchem wymagającym najwięcej wysiłku, np. przed wejściem na kolejny schodek, a wydech w trakcie pokonywania kolejnego schodka. Staraj się robić wdech nosem, a wydech ustami.
Źródło: Informator WHO "Wsparcie w samodzielnej rehabilitacji po przebyciu choroby związanej z COVID-19"/ Krajowa Izba Fizjoterapeutów
Tu się dzieje
