Oceń
Choć anestezjologia to jedyna dyscyplina, w której lekarze celowo postępują wbrew warunkom fizjologicznym, w XXI wieku metody znoszenia bólu uznawane są za bezpieczne i skuteczne. Wybór metody znieczulenia zależy m.in. od charakteru zabiegu, rozległości i obszaru ciała, w którym zabieg jest wykonywany. Nie bez znaczenia pozostają planowany czas znieczulenia, stan zdrowia pacjenta, a także czynniki psychiczne.
Narkoza – wskazania do znieczulenia ogólnego
Znieczulenie ogólne to stan głębokiego uśpienia organizmu. Jest to całkowita i odwracalna utrata świadomości wywołana podaniem leków wziewnych lub dożylnych.
Anestetyki powodują:
- hipnozę (sen),
- analgezję (zniesienie bólu),
- zahamowanie odruchów rdzeniowych (tolerancję chirurgiczną),
- amnezję (niepamięć).
Przed operacją przeważnie podaje się leki uspokajające. Potem pacjent dostaje stuprocentowy tlen (preoksygenacja) na wypadek problemów z intubacją. Następnie podawane są anestetyki wziewne lub dożylne. Po zniesieniu reakcji na bodźce włączane jest oddychanie zastępcze (intubacja). Kolejnym etapem jest podtrzymanie, podczas którego podaje się kolejne dawki leków znieczulających, przeciwbólowych i rozluźniających. Znieczulenie ogólne kończy się wybudzaniem.
W niektórych przypadkach pacjentowi zakładany jest cewnik.
Wskazania do założenia cewnika to m.in.:
- operacje trwające planowo powyżej 2-3 godzin,
- operacje obarczone ryzykiem przesunięcia płynów ustrojowych (rozległe urazy, operacje kardiologiczne),
- operacje, podczas których prowadzony jest bilans płynów (niewydolność nerek, obrzęk płuc).
Najczęstsze powikłania po znieczuleniu ogólnym:
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- ból gardła,
- chrypka po intubacji,
- reakcje uczuleniowe,
- nudności i wymioty pooperacyjne (średnio u 30 proc. operowanych, głównie u kobiet).
Wskazania do znieczulenia ogólnego to m.in.:
- rozległe zabiegi z zakresu chirurgii ogólnej, kardiochirurgii, neurochirurgii i ginekologii;
- zabiegi wykonywane w centralnej części ciała;
- zabiegi wykonywane u dzieci do 12-15 roku życia;
- zabiegi u pacjentów niewspółpracujących.
Znieczulenie miejscowe – rodzaje
Znieczulenie regionalne (inaczej miejscowe, obwodowe) to odwracalne przerwanie przewodnictwa nerwowego w określonych okolicach ciała. Podczas tego znieczulenia pacjent może pozostać świadomy. Może odczuwać dotyk, ale nie odczuwa bólu.
Wskazania do znieczulenia regionalnego to m.in.:
- krótkie zabiegi, dotyczące obwodowych części ciała (np. ortopedyczne kończyn górnych i dolnych);
- chirurgia jednego dnia;
- znieczulenie podczas porodu;
- w niektórych przypadkach zabiegi wykonywane u pacjentów z ciężkimi chorobami płuc i krążenia.
Metody znieczulenia regionalnego to m.in.:
- znieczulenie podpajęczynówkowe (zabiegi na kończynie dolnej, cesarskie cięcie);
- znieczulenie zewnątrzoponowe (poród naturalny, zabiegi w okolicy miednicy i kończyn dolnych, zabiegi ginekologiczne);
- blokady obwodowe, np. splotu ramiennego (zabiegi na łopatce i przedramieniu).
Najczęstsze powikłania po znieczuleniu miejscowym:
- bóle głowy,
- zatrzymanie moczu,
- uszkodzenie nerwów,
- krwiaki,
- zakażenia.
Warto wiedzieć, że znieczuleniu miejscowemu często towarzyszy sedacja, czyli stan, w którym pacjent wprawdzie zachowuje świadomość, ale wchodzi w stan głębokiego zobojętnienia, połączonego z płytkim snem. Sedacja stosowana jest m.in. podczas badań endoskopowych, w trakcie kolonoskopii, do wszczepiania rozruszników serca, zakładania cewników i wkłuć do dużych naczyń tętniczych i żylnych czy badań obrazowych u dzieci.
Źródło: Anestezjologia, M.Weinert, Elsevier; mp.pl
Oceń artykuł
