Wypicie wody skażonej rtęcią. Czy należy zażyć węgiel, penicylaminę?
Obawiasz się o zdrowie po wypiciu wody, która może być skażona rtęcią? Nie panikuj, sprawdź, jak postępować. Dowiedz się, czy należy zażyć węgiel aktywny i sprawdź, jak działa penicylamina. Wyjaśniamy, jakie objawy mogą wystąpić po wypiciu wody z rtęcią.
Ludzie mogą być narażeni na działanie rtęci pochodzącej z różnych źródeł. Zazwyczaj jest to żywność, a czasami również woda. Gdy główne zbiorniki wodne są skażone tym metalem, to zdrowie ludzi i zwierząt jest zagrożone. Zbyt wysokie stężenie rtęci w organizmie może powodować poważne uszkodzenia układu nerwowego i nerek. Na szkodliwe działanie rtęci najbardziej narażone są kobiety ciężarne i małe dzieci.
Wody, która może być skażona rtęcią nie wolno spożywać i nie wolno też udostępniać jej zwierzętom domowym i hodowlanym. Od takich zbiorników wodnych należy trzymać się z daleka. Nie plażować nad brzegiem, nie kąpać się w wodzie, nie czerpać wody nawet wtedy, gdy miałaby zostać przegotowana. Środki ostrożności należy zachować do czasu, aż odpowiednie służby (w tym np. Sanepid) ogłoszą, że niebezpieczeństwo minęło i woda jest zdatna do użytku.
Wypicie wody skażonej rtęcią a zdrowie
W klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia rtęć należy do 10 substancji najbardziej szkodliwych dla zdrowia człowieka.
Jednorazowe spożycie niewielkiej ilości wody skażonej rtęcią nie zagraża zdrowiu, ale regularne picie wody skażonej tym metalem może wywołać groźne przewlekłe zatrucie, którego objawami są m.in. drażliwość, nerwowość, parestezje: drętwienie i mrowienie ust oraz palców u rąk i u nóg, problemy z koordynacją ruchów, zwężenie pola widzenia, utrata słuchu, upośledzenie mowy, problemy z pamięcią.
Zatrucie ostre, do którego dochodzi np. po wypiciu dużej ilości wody silnie skażonej rtęcią, objawia się przede wszystkim: uczuciem pieczenia w ustach i klatce piersiowej, kaszlem, trudnościami z oddychaniem, uczuciem ciasności w klatce piersiowej, zmniejszonym wydalaniem moczu, mdłościami, wymiotami, biegunką, przyspieszonym biciem serca.
Rtęć dociera do różnych organów w ciele człowieka, między innymi do nerek i mózgu. Organizm powoli wydala ją z moczem i kałem, ale nadmierna ekspozycja może prowadzić do kumulacji rtęci w tkankach i spowodować trwałe uszkodzenie nerek, układu nerwowego oraz mózgu. Rtęć przez łożysko dostaje się do organizmu płodu, co ma negatywny wpływ na rozwój dziecka w łonie matki, szczególnie rozwój mózgu, nerek i nerwów. Po urodzeniu rtęć może przedostawać się do organizmu dziecka z mlekiem matki.
Im większa jest ekspozycja na rtęć (ilość wypitej wody), tym wyższe jest ryzyko utraty zdrowia.
Wypicie wody skażonej rtęcią a węgiel i penicylamina
Wystąpienie objawów, które mogą wskazywać na zatrucie rtęcią, wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Nie należy zażywać żadnych leków na własną rękę, ani prowokować wymiotów. Należy jak najszybciej zgłosić się na pogotowie lub wezwać karetkę, jeśli objawy są silne i mogą zagrażać życiu człowieka.
Lekarz przy podejrzeniu zatrucia rtęcią zleca badanie krwi, które pozwala ustalić jej poziom organizmie. Na tej podstawie ustala postępowanie: planuje leczenie lub jedynie obserwację wydalania rtęci z przewodu pokarmowego, gdy jej stężenie nie zagraża zdrowiu pacjenta.
Wiele osób uważa, że po zatruciu należy spożyć węgiel aktywowany. Choć ta metoda ma uzasadnienie w przypadku zatrucia pokarmowego, to nie sprawdza się po zatruciu metalami ciężkimi, w tym rtęcią. To substancja, w przypadku której adsorpcja na węglu jest niewystarczająca lub nie ma jej wcale.
Skuteczne działanie może mieć penicylamina, pochodna penicyliny, która tworzy trwałe, rozpuszczalne w wodzie związki kompleksowe z jonami miedzi, ołowiu, rtęci, kadmu, talu, cynku, niklu, złota i żelaza. Penicylamina jest skuteczna w ciężkiej postaci ołowicy, a także w zatruciach innymi metalami ciężkimi. Leków z penicylaminą nie należy stosować samodzielnie bez konsultacji z lekarzem. Istnieje szereg przeciwwskazań do ich stosowania, nie są też obojętne dla organizmu. O ich zastosowaniu może decydować wyłącznie lekarz na podstawie stanu zdrowia pacjenta.
Jako odtrutkę w przypadku ostrego zatrucia nieorganicznymi związkami rtęci stosuje się DMPS (sól sodowa kwasu sulfonowego) lub penicylaminę w celu neutralizacji wchłoniętej rtęci. W przypadku zatrucia organicznymi związkami rtęci lepsze efekty wykazuje stosowanie cysteiny, N-acetylohomocysteiny lub kwasu dimerkaptobursztynowego. W ciężkich zatruciach rtęcią oraz przypadkach silnego uszkodzenia nerek wykonuje się hemodializę, czyli filtrację krwi i usunięcie z niej toksycznych substancji.
Źródło: Medycyna Praktyczna (mp.pl), radioklinika.pl, podyplomie.pl
Tu się dzieje
