O czym świadczy wygląd stolca? Konsystencja i kolor mają znaczenie
Kupa, jaka jest, każdy widzi, ale czy na pewno? Większość osób po wypróżnieniu się szybko spuszcza wodę i odwraca wzrok. Tymczasem lekarze przekonują, że warto regularnie oglądać swoje stolce, bo konsystencja, barwa, a nawet zapach kału mówią wiele o stanie zdrowia. Każdy powinien mieć świadomość, jak powinien wyglądać prawidłowy kał i móc rozpoznać ewentualne odchylenia. Dowiedz się, o czym może świadczyć zmieniona barwa i kształt stolca.
Większość osób na hasło „kupa” czerwieni się i brzydzi. Tymczasem stolec jest niezwykle ważną częścią naszego cyklu życia. Człowiek musi się wypróżniać, by oczyszczać organizm z toksyn, bakterii i resztek. Dlatego eksperci przekonują, że choć stolec brzydko wygląda i jeszcze gorzej pachnie, to warto regularnie kontrolować jego wygląd. Dlaczego? Bo stan „kupy” – jej wygląd, zapach, kolor i charakter wypróżnień mówią niezwykle dużo o stanie zdrowia.
Defekacja, czyli wypróżnianie, jest u człowieka niezwykle ważnym, choć skomplikowanym procesem. Choć rytm wypróżnień jest kwestią indywidualną, to powinien przebiegać regularnie. Na skład i liczbę wypróżnień wpływa wiele czynników: stan zdrowia, skład posiłków, ich objętość, tempo spożywania pokarmów, a nawet stan emocjonalny (stres, ekscytacja).
Kształt i konsystencja stolców różnią się, ale nie powinny odbiegać mocno od normy. Najczęściej spotykane stolce „nieprawidłowe” to stolce zaparciowe i stolce biegunkowe. Warto wiedzieć, że konsystencja i kolor kału zależą od diety, stopnia strawienia pokarmu, zawartości wody i czasu przechodzenia przez przewód pokarmowy.
Im dłużej stolec przechodzi przez jelito grube, tym bardziej jest twardy i bobkowaty (grudkowaty). Stolec, który zbyt szybko przechodzi przez jelito, jest natomiast rzadki.
O czym mówi wygląd stolca?
Prawidłowy stolec ma konsystencję półmiękką lub jest uformowany, co oznacza, że nie jest luźny, ale nie powinien być także bardzo zbity i twardy. W prawidłowy stolec nie powinien zawierać niestawionych resztek pokarmu i co ciekawe, nie powinien brudzić muszli klozetowej po spuszczeniu.
Wiele osób może mieć problem z oddawaniem prawidłowego stolca. Dlatego warto obserwować to, jak stolec się zmienia, jak wygląda na co dzień. Choć nie jest to czynność przyjemna, to ocena konsystencji, barwy i domieszek do stolca może być ważną wskazówką, sugerującą istnienie różnych chorób, działanie uboczne leków czy stosowanie nieprawidłowej diety.
Rodzaje stolców (barwa i konsystencja):
Stolec ołówkowaty: czyli kał uformowany, długi, o bardzo wąskiej średnicy (przypominający ołówek). Może być objawem zwężenia odbytnicy przez raka, a rzadziej przez zmiany zapalne, bliznowate w okolicy odbytu.
Stolec luźny, połyskliwy: trudno spłukuje się z muszli klozetowej, ma często charakter stolca tłuszczowego (z widocznymi kropelkami tłuszczu w stolcu lub wodzie). Występuje w chorobach trzustki (raku, niewydolności), a także w chorobach jelita cienkiego.
Stolec pienisty, strzelający: jest częstym objawem zakażenia jelit. Występuje również w zaburzeniach wchłaniania i trawienia.
Stolec czarny i smolisty: to najczęściej stolec z domieszką krwi, która uległa przemianom chemicznym. Zwykle źródło krwawienia w przypadku stolca smolistego znajduje się w żołądku lub dwunastnicy, a także w początkowym odcinku jelita grubego, czyli w kątnicy. Aby zweryfikować, czy smolisty stolec jest efektem krwawienia, można wykonać test na obecność krwi utajonej. Co ciekawe, ciemna, a nawet czarna barwa stolca może być też zależna od leczenia preparatami żelaza, bizmutu czy zażywania węgla lekarskiego.
Stolec jasny, żółty lub w kolorze gliny: jest zazwyczaj objawem utrudnionego wydalania do światła przewodu pokarmowego żółci wytwarzanej w wątrobie, czyli cholestazy. Chorobie często towarzyszy żółtaczka, ściemnienie barwy moczu i uogólniony świąd skóry.
Stolec zielonkawy, luźny: oznacza najczęściej infekcję jelitową, której mogą towarzyszyć biegunka i gorączka.
Stolec z domieszką śluzu: może być objawem zaburzeń czynnościowych lub zapalenia jelit.
Stolec z krwią: może świadczyć o chorobie hemoroidalnej, wtedy krew powleka stolec lub obecna jest tylko na papierze toaletowym. Natomiast krew wymieszana ze stolcem lub skrzepy krwi w stolcu mogą wskazywać na krwawienie w świetle jelita i w tym przypadku należy znaleźć przyczynę krwawienia, wykluczyć m.in. raka jelita grubego.
Pasożyty w stolcu, widoczne kawałki tasiemca lub „robaki”, to ewidentny dowód na chorobę pasożytniczą. Obecność pasożytów w kale powinna skłonić do szybkiej wizyty u lekarza, wykonania badań i wdrożenia leczenia.
Z czego składa się stolec?
Stolec, czyli kał, składa się z odpadków, czyli resztek produktów pozostałych po procesie trawienia. W skład kału wchodzą resztki pokarmowe, resztki nabłonka, woda, bakterie, śluz i inne.
Resztki w płynnej konsystencji przemieszczają się z jelita cienkiego do grubego, gdzie dochodzi do zagęszczenia masy. Kał przesuwa się dalej w jelicie na skutek ruchów perystaltycznych, a jego końcowe uformowanie zachodzi w odbytnicy.
Stolec wydalany jest ostatecznie podczas defekacji przez odbyt dzięki skurczom ścian odbytnicy. Przyczyną przykrego zapachu kału są bakteryjne produkty rozkładu (głównie gazowe).
Źródło: mp.pl
Tu się dzieje
