Immunoglobuliny: czym są przeciwciała? Jaką pełnią funkcję w organizmie?
Przeciwciała to najważniejszy element układu odpornościowego. To właśnie przeciwciała, czyli immunoglobuliny odpowiadają za ochronę i skuteczną walkę organizmu z atakującymi go patogenami. Przeciwciała są również stosowane w medycynie do leczenia wielu chorób. Jak działają przeciwciała? Komu podaje się immunoglobuliny?
Immunoglobuliny, czyli przeciwciała (antyciała) to duże białka w kształcie litery Y, wytwarzanym przez komórki B i wykorzystywanym przez układ odpornościowy do identyfikacji i neutralizacji ciał obcych, takich jak bakterie i wirusy.
Immunoglobuliny: funkcje przeciwciał
Każda makrocząsteczka immunoglobuliny ma zdolność łączenia się z określonym celem - antygenem. Antygeny często znajdują się na powierzchni wirusów czy komórek bakteryjnych atakujących organizm. Po zetknięciu się z antygenem przeciwciała neutralizują go. Mają też zdolność zapamiętywania.
W odpowiedzi odpornościowej wyróżnia się odpowiedź pierwotną i wtórną. Odpowiedź pierwotna rozwija się w momencie, gdy dochodzi do pierwszego spotkania przeciwciała z antygenem. Odpowiedź wtórna powstaje już przy ponownym kontakcie z tym samym antygenem. Gdy przeciwciała zetkną się raz z konkretnym antygenem, zapamiętują go i rozpoznają, gdy w przyszłości dojdzie do ponownego spotkania. Ta wtórna odpowiedź jest intensywniejsza niż odpowiedź pierwotna, a stężanie przeciwciał osiąga wyższe poziomy niż w odpowiedzi pierwotnej.
Pamięć immunologiczna jest niezwykle przydatna. Limfocyty B pamięci immunologicznej żyją w organizmie latami i nawet po długim czasie w momencie ponownego zetknięcia się z antygenem zaczynają bardzo intensywnie się dzielić i wytwarzać swoiste przeciwciała.
Immunoglobuliny: podział przeciwciał
Cząsteczka immunoglobuliny składa się z czterech łańcuchów polipeptydowych: dwóch ciężkich (H) oraz dwóch lekkich (L). Łańcuchy te są połączone między sobą mostkami dwusiarczkowymi, czyli wiązaniami pomiędzy dwoma atomami siarki. Immunoglobuliny dzielą się na pięć klas w związku z różnicą w budowie ciężkich łańcuchów:
- IgA: to pierwsza linia obrony błon surowiczych i śluzowych przed inwazją i kolonizacją mikroorganizmów. Większość immunoglobulin IgA wytwarzana jest miejscowo i wydalana z wydzielinami. Organizm produkuje ich najwięcej.
- IgE: ich stężenie jest w surowicy krwi najmniejsze, ale odgrywają one ważną rolę, głównie w reakcjach alergicznych organizmu.
- IgD: występują głównie na powierzchni limfocytów i pełnią funkcję receptorów dla antygenu.
- IgG: najwięcej immunoglobulin IgG występuje w surowicy, gdzie w stosunku do innych klas mają najwyższe stężenie. Są główną linią obrony przed mikroorganizmami w tkankach. Inicjują klasyczną drogę aktywacji dopełniacza, co pozwala na zabicie rozpoznanych przez nie zakażonych komórek i mikroorganizmów. Są transportowane przez łożysko z organizmu matki do płodu. Zapewnia to odporność zarówno płodowi jak i niemowlęciu do około trzeciego miesiąca życia.
- IgM: to pierwsze wytwarzane przeciwciała i pierwsze uwalniane w trakcie odpowiedzi immunologicznej.
Immunoglobuliny w medycynie
Przeciwciała to klucz do odporności po szczepieniu. Szczepionki są konstruowane tak, by w wyniku kontaktu z antygenem zawartym w preparacie dochodziło do wytwarzania przez komórki układu odpornościowego przeciwciał.
Przeciwciała monoklonalne uzyskuje się w warunkach laboratoryjnych. Pochodzą one z jednego klonu komórki i są skierowane przeciwko swoistemu dla siebie antygenowi.
Przeciwciała monoklonalne mogą być także wykorzystywane w terapii niektórych chorób. Po raz pierwszy zostały użyte w terapii chłoniaka. Przeciwciała monoklonalne mają zastosowanie w leczeniu nowotworów, chorób autoimmunologicznych.
Źródło: biotechnologia.pl
Tu się dzieje
