Ból w nadbrzuszu: po środku, po lewej lub prawej stronie. O czym świadczy?
Ból w nadbrzuszu to jedna z częściej zgłaszanych dolegliwości. Ból w górnej części brzucha opisywany jest jako ból powyżej pępka. Może być umiejscowiony w części środkowej (tuż nad pępkiem) lub po prawej i lewej stronie pod żebrami. Bóle w dołku mają różne źródło, ale wśród najczęstszych przyczyn bólu wymienia się: refluks żołądkowo-przełykowy, chorobę wrzodową żołądka, a nawet zapalenie trzustki. Jak rozpoznać przyczynę bólu w nadbrzuszu?
Ból w nadbrzuszu opisywany jest jako ból nad pępkiem (powyżej pępka), w środkowej, prawej lub lewej części (w prawym lub lewym podżebrzu). W tym obszarze zlokalizowanych jest kilka ważnych narządów, dlatego na wizycie u lekarza warto dokładnie określić umiejscowienie bólu, jego natężenie, częstość występowania i ewentualne dolegliwości towarzyszące.
. Dolegliwości bólowe w podbrzuszu mogą zatem świadczyć o nieprawidłowości w funkcjonowaniu jednego z narządów.
SKONTAKTUJ SIĘ Z LEKARZEM, GDY ból w nadbrzuszu jest wyjątkowo silny i uniemożliwia normalne funkcjonowanie, gdy bólowi towarzyszy pogorszenie stanu zdrowia, osłabienie, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenie pracy serca, gorączka, poty i utrudniony kontakt z otoczeniem, a także wymioty. Są to wskazania to natychmiastowej hospitalizacji.
Ból w nadbrzuszu: przyczyny
Bóle w nadbrzuszu (bóle w dołku) są bardzo zróżnicowane. Mogą świadczyć o chorobie jednego z narządów, w którego obrębie odczuwalny jest ból. Mogą być także objawem choroby narządu bardziej odległego. Ostry i długotrwały ból w nadbrzuszu wymaga konsultacji z lekarzem, a nierzadko nawet interwencji chirurga. Bóle łagodniejsze są z reguły łatwiejsze do opanowania.
REFLUKS ŻOŁĄDKOWO-PRZEŁYKOWY: to zespół dolegliwości wywoływany zarzucaniem treści żołądka do przełyku, gdzie połączenie przełyku z żołądkiem jest nieszczelne. Kwaśna treść żołądkowa, cofając się do przełyku, powoduje nieprzyjemne dolegliwości, takie jak zgaga, odbijanie, zwracanie treści żołądka i pieczenie przełyku. Odczuwalne jest także pieczenie i ból za mostkiem i w nadbrzuszu. Dolegliwości nasilają się szczególnie w czasie leżenia i schylania.
KAMICA PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO: chorobę charakteryzuje obecność w pęcherzyku żółciowym złogów zbudowanych z substancji chemicznych znajdujących się w żółci. Objawia się kłującym bólem w prawym boku pod żebrami, czasami ból promieniuje do łopatki.
CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY: choroba może ujawnić się nagle (ostre owrzodzenie) lub jako choroba przewlekła, nawracająca (dotyczy zazwyczaj owrzodzenia dwunastnicy). Jej objawem jest ucisk w nadbrzuszu pojawiający się po upływie kilku godzin od posiłku. Owrzodzenie dwunastnicy charakteryzuje się dodatkowo tzw. bólami głodowymi na czczo.
ZAPALENIE TRZUSTKI: ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki może objawiać się silnym, opasającym bólem w środkowej części brzucha, który nierzadko promieniuje do pleców. Silny ból w nadbrzuszu pojawia się nagle i przybiera na sile w miarę upływu czasu. Gdy ból jest wyjątkowo silny, mogą pojawić się wymioty, biegunka i gorączka.
ZAPALENIE BŁONY ŚLUZOWEJ ŻOŁĄDKA LUB DWUNASTNICY: charakterystyczny jest nawracający ból w nadbrzuszu, dyskomfort w jamie brzusznej, uczucie pełności i pojawiająca się z czasem utrata apetytu. Bólowi mogą towarzyszyć takie dolegliwości jak: wymioty, nudności, zgaga lub krwawienie z przewodu pokarmowego.
RAK ŻOŁĄDKA: bóle w nadbrzuszu pojawiają się po posiłku i ustępują na czczo. Bóle nie ustępują także po podaniu leków zobojętniających kwas żołądkowy stosowanych na przykład z powodu nawracającej zgagi. Chorobie towarzyszy także pieczenie w żołądku, nudności, wzdęcia, utrata apetytu, uczucie osłabienia, wymioty, krew w stolcu i niepokojąca utrata wagi.
MASKA BRZUSZNA ZAWAŁU SERCA: to zespół nietypowych objawów zawału serca, do których zalicza się ból nadbrzusza po prawie na górze (głównie pod prawym łukiem żebrowym). Ból ten jest z reguły łagodniejszy niż ten w przebiegu klasycznego zawału serca (ostry i ciągnący ból za mostkiem). Bólowi w nadbrzuszu mogą towarzyszyć nudności, wymioty i ogólne osłabienie. Takie objawy wskazują na zawał dolnej ściany serca, która poprzez przeponę sąsiaduje z narządami usytuowanymi w nadbrzuszu. W takim przypadku ból może promieniować do tych narządów i dawać objawy charakterystyczne dla schorzeń układu pokarmowego.
. Ból może pojawiać się jako nietypowy objaw niektórych chorób lub promieniować do nadbrzusza i znajdujących się tam narządów z miejsc znacznie odleglejszych.
Ból w nadbrzuszu może występować w przebiegu:
- cukrzycy,
- chorób tarczycy,
- choroby niedokrwiennej serca,
- zapalenia płuc,
- półpaśca,
- chorób dróg żółciowych i wątroby.
Sprawdź, gdzie dokładnie zlokalizowane jest nadbrzusze:
Ból w nadbrzuszu: rozpoznanie
Podstawą w badaniu bólu nadbrzusza jest badanie fizykalne, czyli badanie składające się z osłuchiwania (pozwala ocenić perystaltykę jelit), opukiwania (ocenia odgłosy znad jamy brzusznej), ugniatania/ucisku (ocenia występowanie bólu podczas dotyku, a także obronę mięśniową i ewentualną obecność guza lub wodobrzusza) i oglądania brzucha (pozwala na ocenę zmian na skórze lub przepukliny). W procesie diagnozowania niezwykle ważny jest wywiad, który pozwala lekarzowi na zebranie dodatkowych informacji. Podstawowe pytania odnoszą się do tego, gdzie umiejscowiony jest ból, kiedy występuje, od jakiego czasu oraz czy bólowi towarzyszą inne dolegliwości.
Diagnostyka bólu nadbrzusza obejmuje także badanie objawu Chełmońskiego, czyli bólu występującego przy uderzeniu prawego łuku żebrowego, który jest charakterystyczny dla zapalenia pęcherzyka żółciowego. Badany jest także objaw Blumberga, dodatni przy zapaleniu otrzewnej, a także objaw Goldflama mogący świadczyć o ostrym odmiedniczkowym zapaleniu nerek lub kamicy nerkowej.
Ból w nadbrzuszu, jak każdy inny, można określić jako ostry lub przewlekły. To ważne, by scharakteryzować rodzaj bólu na wizycie u lekarza. Należy dokładnie opisać odczucia bólowe i scharakteryzować ból na przykład jako: opasujący, ściskający, rozpierający, tępy, kłujący, silny, pulsujący lub stały. Istotne jest także wskazanie jego lokalizacji: ból w środku nadbrzusza (umiejscowiony centralnie), ból w lewym podżebrzu, ból w prawym podżebrzu, ból promieniujący z nadbrzusza do pleców.
Ważną informacją jest także moment występowania bólu, czy pojawia się po jedzeniu, podczas uczucia głodu lub trwa nieprzerwanie. Lekarza należy także poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach oraz przebytych chorobach.
Ból w nadbrzuszu: leczenie
Leczenie bólu w nadbrzuszu zależy od dolegliwości, jakiej objawem jest ból. Doraźnie mogą pomóc leki przeciwbólowe, choć przed ich przyjęciem lepiej skonsultować się z lekarzem. Każdy rodzaj bólu, ostry lub przewlekły, należy skonsultować z lekarzem. Od diagnozy zależy, jak przebiegać będzie leczenie. Ból ustępuje najczęściej po usunięciu przyczyny, na przykład po wyleczeniu choroby lub złagodzeniu jej przebiegu.
Rozlicz PIT i pomóż dzieciom z Fundacji Radia ZET. Ściągnij darmowy program
Tu się dzieje
