Oceń
Badanie wzroku, które znamy ze szkoły lub z przychodni medycyny pracy, to nic innego, jak podstawowe badanie funkcji nerwu wzrokowego. Badanie obejmuje zazwyczaj: badanie ostrości wzroku do dali i bliży, test rozpoznawania barw, ocenę odruchów źrenicznych na światło. Nieprawidłowe wyniki testów są wskazaniem do przeprowadzenia dalszych badań, mogą bowiem świadczyć o chorobie nerwu wzrokowego. Oprócz badania nerwu częste są badania ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz badanie dna oka. Nie każde oko wymaga badań specjalistycznych. Zazwyczaj kilka podstawowych badań jest w stanie wykazać, jak dobrze widzi człowiek.
Nerw wzrokowy, czyli II nerw czaszkowy odpowiada za przekazywanie wrażeń wzrokowych, które powstają w siatkówce oka, do kory wzrokowej, gdzie są przekształcane we właściwy obraz. Badanie czynności nerwu wzrokowego pozwala ocenić, czy dana osoba widzi poprawnie.
Przeczytaj także: Kto powinien zgłosić się na obowiązkowe badanie wzroku kierowców?
Co jest wskazaniem do badania wzroku? Podstawowe badanie wzroku wykonywane jest zazwyczaj profilaktycznie w przypadku dzieci w wieku szkolnym, bywa także niezbędne w ocenie stanu zdrowia i zdolności do pracy pracowników. Badanie wzroku przeprowadza się na ogół wtedy, gdy pacjent zgłasza pogorszenie widzenia lub ma nierówne źrenice. Regularnym badaniom nerwu wzrokowego poddawane są osoby przyjmujące leki mogące uszkodzić nerw wzrokowy, chorzy na stwardnienie rozsiane, a także osoby po przebytym urazie głowy.
Badanie wzroku: ostrość widzenia
Każdy człowiek na pewnym etapie życia spotkał się z badaniem wzroku polegającym na odczytywaniu liter ze specjalnej planszy. To badanie przeprowadzane regularnie przez szkolne pielęgniarki, lekarzy pierwszego kontaktu oraz lekarzy przyjmujących w przychodniach medycyny pracy. Badanie ostrości wzroku przeprowadza się na dwóch etapach: do dali i do bliży. Osoba badana proszona jest o zakrycie jednego oka i odczytanie znaków z zawieszonej na ścianie tablicy. Następnie zakrywa się kolejne oko i powtarza całą procedurę. To badanie stosunkowo szybkie, ale mało precyzyjne, ponieważ pozwala określić tylko przybliżony poziom ostrości.
- Badanie ostrości wzroku do dali: polega na odczytywaniu liter i cyfr z planszy w odległości ok. 5-6 metrów.
- Badanie ostrości wzroku do bliży: to odczytywanie znaków z tablicy z bliskiej odległości, ok. 30 cm.
Po badaniu możliwa jest przybliżona ocena wzroku. Według specjalnego podziału wzrok można określić jako: prawidłowy, prawie normalny, słabowzroczność lekką, słabowzroczność umiarkowaną, słabowzroczność głęboką, ślepotę całkowitą.
Badanie wzroku: widzenie barw
Zaburzenia widzenia barwnego dotyczą głównie barwy czerwonej i zielonej. Badanie przeprowadza się za pomocą specjalnej planszy, na której zaznaczone się różne odcienie kolorów (tablica pseudoizochromatycznya Ishihary). Osoba badana proszona jest o zakrycie lewego, a następnie prawego oka i określenie wskazanej barwy. U osób z chorym nerwem wzrokowym barwa czerwona wydaje się wyblakła. Problem z rozpoznaniem czy widzeniem barw jest charakterystycznym objawem uszkodzenia włókien nerwu wzrokowego.
Badanie wzroku: odruchy źreniczne
Badanie odruchów źrenicznym na światło nie należy do badań stosowanych powszechnie przez pielęgniarki lub lekarzy rodzinnych, chociaż na pewno wiele osób miało z nim do czynienia. Odruch źreniczny to nic innego jak mechanizm adaptacji oka do zmieniającego się natężenia światła padającego na siatkówkę.
Badanie przeprowadza się w zaciemnionym pomieszczeniu, ponieważ w takich warunkach źrenice są szersze niż normalnie. Gdy natężenie światła się zwiększa, średnica maleje (zwęża się) — to odruch naturalny, prawidłowy. Reakcje źrenic na światło powinny być symetryczne w obu oczach.
Nieprawidłową reakcją jest nieruchomość źrenic, a także zwolniona reakcja na światło i drżenie tęczówki. Zaburzenia odruchów źrenicznych wskazują na uszkodzenie włókien nerwu wzrokowego, są też objawem wielu poważnych chorób, takich jak przewlekła migrena, padaczka.
Do podstawowego badania okulistycznego nie trzeba się przygotowywać.
Badanie wzroku: badanie dna oka
Badanie dna oka polega na ocenie wyglądu tarczy nerwu wzrokowego. Prawidłowa tarcza ma kolor bladoróżowy, jest płaska i ma wyraźnie zarysowane granice. Nieprawidłowy obraz tarczy świadczy o chorobie nerwu wzrokowego. Badanie przeprowadza się w zaciemnionym pomieszczeniu za pomocą oftalmoskopu lub specjalnych soczewek po uprzednim rozszerzeniu źrenic kroplami.
Badanie wzroku: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
Ciśnienie wewnątrzgałkowe mierzy się za pomocą tenometru. W zależności od zastosowanego urządzenia badany może poczuć podmuch powietrza skierowany na gałkę oczną lub wymagać znieczulenia kroplowego. Wtedy badanie polega na bezpośrednim zetknięciu przyrządu z rogówką.
Ciśnienie wewnątrzgałkowe uzależnione jest od stopnia równowagi pomiędzy produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. Wartości prawidłowe ciśnienia wewnątrzgałkowego u zdrowych osób zawierają się w przedziale 10–21 mm Hg. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zmienia się w ciągu dnia, najwyższe jest w godzinach porannych. Jednak jego dobowe wahania nie przekraczają z reguły 5 mm Hg.
Badanie wykonywane jest profilaktycznie, zazwyczaj jest częścią rutynowego badania okulistycznego. Jednak szczególnie wskazane jest w przypadku jaskry i nadciśnienia ocznego.
Zobacz także
Źródło: prof. dr hab. n. med. Zofia Mariak, dr n. med. Iwona Obuchowska, Podstawowe badania funkcji nerwu wzrokowego, Klinika Okulistyki Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku (okulistyka.mp.pl/badanieoczu)
zdrowie.radiozet.pl/nk
Oceń artykuł
