Badanie glukozy we krwi. Kto powinien zbadać poziom cukru?

Natalia Kovacs

15.02.2018

Aktualizacja: 16.11.2020 23:07

Masz problem z nadmiernym apetytem, kołataniem serca i osłabieniem? Może ciągle czujesz senność, pragnienie i masz problem z nawracającymi infekcjami? Te objawy wskazują, że poziom glukozy we krwi może nie być prawidłowy. Zwiększone lub zmniejszone stężenie glukozy we krwi świadczy o potrzebie szybkiej konsultacji z lekarzem. Poziom glukozy określa bowiem stan zdrowia człowieka, a nieprawidłowe wyniki mogą świadczyć o poważnej chorobie. Sprawdź, kiedy wykonać badanie poziomu cukru we krwi.

Oceń

Glukoza to organiczny związek chemiczny, podstawowe źródło energii dla organizmu. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek. Badanie glukozy we krwi należy do podstawowych badań diagnostycznych. Ma na celu ocenę stanu zdrowia człowieka, a także ocenę ryzyka zachorowania na cukrzycę.

Badanie cukru we krwi powinny wykonywać osoby, u których zachodzi podejrzenie zachorowania na cukrzycę. To również podstawowe badanie wykonywane przez cukrzyków, którzy muszą regularnie badać poziom glukozy. Wskazaniem do badania są także objawy wskazujące na zwiększony poziom cukru we krwi: osłabienie i ospałość, wzmożone pragnienie, złe samopoczucie, nawracające infekcje, częste oddawanie moczu. Wskazaniem są także objawy świadczące o możliwym obniżeniu stężenia glukozy: silne uczucie głodu, przyspieszenie rytmu serca, osłabienie, niepokój, drżenie, senność i podwójne widzenie.

Badanie poziomu cukru we krwi (glukozy) polega na pobraniu próbki krwi i poddaniu jej analizie.

Zobacz także

Jakie badania robić profilaktycznie? Podstawowe badania ogólne

Wysoki poziom glukozy we krwi

Przyczyn zwiększonego stężenia glukozy (cukru) we krwi może być kilka. Do najczęściej występujących należą:

CUKRZYCA: choroba polegająca na niedoborze insuliny (cukrzyca typu 1) lub odporności tkanek na insulinę (cukrzyca typu 2). Insulina to hormon produkowany przez trzustkę, a jej funkcją jest zwiększenie wychwytu glukozy we krwi. Cukrzycę rozpoznaje się wtedy, gdy w badaniu krwi stężenie glukozy przekroczy 200 mg/dl lub na czczo będzie większe niż 126 mg/dl. Badanie przeprowadza się dwukrotnie, by potwierdzić wyniki.

ZABURZENIA HORMONALNE: niektóre choroby, takie jak: zespół Cushinga, guz chromochłonny, akromegalia, czy nadczynność tarczycy wpływają na zwiększony poziom glukozy we krwi. Jednym z działań hormonów tarczycy jest zwiększanie stężenia glukozy we krwi. Gdy ma miejsce nadprodukcja hormonów tarczycy (jak w przypadku nadczynności), to poziom glukozy wzrasta.

CIĄŻA: w czasie ciąży zaleca się ocenę poziomu cukru we krwi już przy pierwszej wizycie lekarskiej, by ocenić, czy kobieta cierpi na zaburzenia poziomu cukru, które mogą być zagrożeniem dla przebiegu ciąży. W czasie ciąży może dochodzić do przejściowego zwiększenia stężenia glukozy we krwi (hiperglikemia) wynikającego ze zmian hormonalnych.

CHOROBY TRZUSTKI: w przebiegu niektórych chorób trzustki upośledzona jest produkcja insuliny (zapalenie, nowotwory, mukowiscydoza).

NADCZYNNOŚĆ/ GUZ NADNERCZY: hormony nadnerczowe (kortyzol i adrenalina) zwiększają poziom glukozy we krwi.

LEKI: zażywanie niektórych leków może prowadzić do zaburzenia glikemii. Wśród leków, które mają wpływ na metabolizm glukozy i mogą prowadzić do wzrostu jej stężenia we krwi, wymienia się: kortykosteroidy (sterydy), hormony tarczycy, niektóre leki moczopędne, glukagon, beta-mimetyki, beta-blokery, adrenalina, fenytoina, niektóre leki stosowane w terapii depresji.

Inne przyczyny podwyższonego stężenia cukru we krwi:

stres,
napięcie psychiczne,
dieta — poziom cukru we krwi jest zwiększony po posiłku.

Niski poziom glukozy we krwi

Niski poziom cukru (glukozy) we krwi jest często wynikiem nieprawidłowo leczonej cukrzycy — przedawkowania insuliny lub niezjedzenia posiłku po podaniu insuliny. Przyczyną niskiego stężenia glukozy może być także zespół poposiłkowy, czyli zespół objawów występujący po operacjach żołądka (objawem jest na przykład zmniejszony poziom glukozy po posiłku). Rzadziej jako przyczynę wymienia się guza wydzielającego insulinę lub niedoczynność nadnerczy.

Badanie glukozy we krwi

Badanie krwi wykonywane jest na czczo. Ostatni posiłek należy spożyć dnia poprzedniego do godziny 18. Krew do badania poziomu glukozy pobiera się najczęściej pomiędzy godziną 7 a 10.