Oceń
Badania profilaktyczne to badania bezpłatne, które powinny być przeprowadzane w miarę często, nawet raz w roku, gdy istnieje takie wskazanie. Podstawowe badanie krwi i moczu, a także badanie poziomu cukru we krwi to badania diagnostyczne zlecane przez lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz nie musi skierować pacjenta na badania, nawet gdy ten wyrazi taką gotowość. Powinien jednak zlecić badania podstawowe, gdy pacjent nie był badany przez długi czas.
Badania ogólne są bowiem formą profilaktyki zdrowotnej, czyli zapobiegania rozwojowi wielu chorób, a także wykrywania ryzyka zachorowania. Są wykonywane w celu wczesnego wykrycia często występujących chorób lub do oceny ogólnego stanu zdrowia człowieka.
Badania profilaktyczne związane są z realizacją świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Dostarczają wielu cennych informacji na temat stanu zdrowia człowieka. Pozwalają także na szybsze wykrycie zagrożenia i rozwoju choroby.
Jakie badania profilaktyczne warto robić regularnie?
Morfologia krwi
Morfologia krwi to podstawowe badanie krwi, z którym zetknął się niemal każdy człowiek. Morfologia polega na ocenie ilościowej i jakościowej poszczególnych składników krwi odpowiadających za funkcjonowanie całego organizmu. Na podstawie oceny poszczególnych elementów krwi można stwierdzić, czy w organizmie nie rozwija się infekcja, stan zapalny czy inne procesy chorobowe.
Badanie obejmuje ocenę krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów) i krwinek płytkowych w próbce krwi. Ocenie podlega także hematokryt, czyli udział procentowy elementów upostaciowionych w masie ogólnej krwi, a także stężenie hemoglobiny.
OB: Odczyn Bernackiego
OB (odczyn Biernackiego) to wskaźnik opadania erytrocytów. Badanie obejmuje pomiar drogi opadania czerwonych krwinek w niekrzepnącej krwi w ciągu jednej godziny. Badania służy ocenie stanu zdrowia. Podwyższone OB świadczy najczęściej o rozwijającym się w organizmie procesie zapalnym, reumatycznym lub nowotworowym.
Przyspieszone OB może niemal zawsze dowodzi istnienia chorób. Natomiast OB w normie wcale nie wyklucza obecności choroby. Dlatego wskaźnik OB interpretuje się wraz z innymi, dodatkowymi wynikami badań. Wskaźnik ten wykorzystywany jest także do monitorowania przebiegu choroby i efektów leczenia.
Badanie moczu
Badanie moczu jest jednym z częściej zlecanych badań laboratoryjnych. Polega na pobraniu próbki moczu i jej ocenie pod kątem cech fizycznych i biochemicznych, a także badaniu zawartości komórek, wałeczków i kryształków w moczu. Badanie moczu umożliwia rozpoznanie wielu chorób i nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Wskazaniem do badania są schorzenia nerek, dróg moczowych, choroby układowe, cukrzyca, nadciśnienie, otyłość. Badanie moczu wchodzi także w zakres badań podstawowych.
W badaniu próbki moczu ocenia się odczyn (pH) — odczyn zasadowy może występować na przykład w zakażeniach układu moczowego wywołanych niektórymi bakteriami — a także barwę, gęstość względną (ciężar właściwy) oraz obecność: białka, cukru barwników żółciowych i ciał ketonowych, które nie występują w prawidłowym moczu. Ocenie podlega także poziom krwinek białych i czerwonych, a także wałeczków, kryształów i bakterii (szczegółowe oznaczenie bakterii w moczu wymaga wykonania posiewu).
Poziom glukozy (cukru) we krwi
Glukoza to podstawowy związek energetyczny, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Badanie stężenia glukozy należy do grupy badań profilaktycznych szczególnie wśród osób, u których ryzyko zachorowania na cukrzycę jest zwiększone: na przykład osób otyłych lub pochodzących z rodzin, w których chorowało się na cukrzycę. Wskazaniem do badania są także objawy ciągłego zmęczenia, osłabienia, nawracające infekcje i ogólne złe samopoczucie, a także silne uczucie głodu, niepokój i przyspieszenie rytmu serca.
Wysoki poziom glukozy we krwi może być spowodowany ciążą, nadczynnością tarczycy, cukrzycą, chorobą trzustki lub nadczynnością bądź guzem nadnerczy. Zmniejszony poziom glukozy świadczyć może natomiast o niedoczynności nadnerczy, niewłaściwie leczonej cukrzycy, obecności guza wydzielającego insulinę lub zespole poposiłkowym.
Cholesterol
Profil lipidowy (lipidogram) to badanie poziomu cholesterolu we krwi. Całe badanie obejmuje cholesterol całkowity, trójglicerydy, cholesterol HDL i cholesterol LDL. Lipidogram pozwala na oznaczenie poziomu cholesterolu we krwi, a także poziomu frakcji dobrego i złego cholesterolu. Zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL stanowi ryzyko rozwoju miażdżycy. Poziom cholesterolu we krwi można sprawdzać profilaktycznie, nawet raz na 5 lat, co dotyczy osób zdrowych. Cholesterol trzeba badać częściej, gdy zachodzi podejrzenie występowania chorób lub gdy dana osoba znajduje się grupie ryzyka zachowania np. na miażdżycę.
Źródło: Medycyna praktyczna dla pacjentów (mp.pl), medicover.pl
Oceń artykuł
