To w tym wieku tracimy “umysł dziecka”. Kluczowy jest jeden moment

Jako dorośli potrafimy zapamiętać najdrobniejsze szczegóły związane z daną sytuacją. Chociaż wiele też zapominamy, zdarza się, że w najmniej oczekiwanym momencie nasz mózg przywołuje różne rzeczy, np. zapach, który pamiętamy z wakacji czy słowa bliskiej osoby wypowiedziane wiele lat temu. Pamięć dorosłych jest epizodyczna, związana z dany kontekstem. W przypadku dzieci odtwarzanie wspomnień jest bardziej ogólne

Sposób przetwarzania wspomnień zmienia się w tym momencie

Naukowcy z The Hospital for Sick Children sprawdzili, w jakim momencie mózg człowieka najbardziej się zmienia. Według nich, przełomowy moment następuje między czwartym a szóstym rokiem życia. To wtedy mózg zaczyna magazynować wspomnienia w inny sposób, niż wcześniej.

Jak przekonują, przyczyną może być zmiana ilości śladów pamięciowych, znanych również jako engramy (u dzieci stanowią one 20-40 procent neuronów związanych z pamięcią, natomiast u dorosłych to jedynie 10-20 procent). Engram to inaczej zmiana, która powstaje w mózgu na skutek silnego bodźca: stanowi podstawę do jego późniejszego, wielokrotnego odtwarzania. Skąd taka różnica między ilością engramów u dzieci i dorosłych? Hipokamp, część mózgu odpowiedzialna za uczenie się i pamięć, zawiera różne neurony, w tym rodzaj komórki hamującej zwanej interneuronem eksprymującym parwalbuminę (PV). Te komórki hamujące ograniczają rozmiar engramu i wpływają na specyficzność pamięci. Zespół badawczy ustalił, że w miarę dojrzewania tych interneuronów pamięć zmienia się z ogólnej na bardziej szczegółową. Chcąc potwierdzić tę teorię, naukowcy przebadali myszy: okazało się, że, gdy mózg dojrzewa, wokół interneuronów PV w hipokampie tworzy się gęsta macierz zewnątrzkomórkowa. To ona wpływa na sposób tworzenia engramów i przechowywania wspomnień.

– Kiedy zidentyfikowaliśmy sieć okołonerwową jako kluczowy czynnik dojrzewania interneuronów, byliśmy w stanie przyspieszyć rozwój sieci i stworzyć specyficzne, epizodyczne, a nie ogólne wspomnienia u młodych myszy – tłumaczy doktor Sheena Josselyn,  współautorka badania.

To, że małe dzieci myślą trochę inaczej niż dorośli, ma biologiczne uzasadnienie. W wieku dwóch, trzech lat nie musimy zapamiętywać szczegółów: to pamięć “sedna” danej sytuacji pomaga budować nam pewnego rodzaju bazę wiedzy, która staje się coraz bardziej szczegółowa, gdy dorastamy.  Zrozumienie mechanizmu, który odpowiada za zmianę sposobu zapamiętywania, w przyszłości może pomóc m.in. w badaniu zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Zobacz także

Jak sprawić, by dziecko było spokojne i szczęśliwe? 6 sekretów

Czego powinniśmy uczyć się od dzieci? 8 ważnych lekcji, które dała mi córka

Źródło

• Ramsaran AI, Wang Y, Golbabaei A, Aleshin S, de Snoo ML, Yeung BA, Rashid AJ, Awasthi A, Lau J, Tran LM, Ko SY, Abegg A, Duan LC, McKenzie C, Gallucci J, Ahmed M, Kaushik R, Dityatev A, Josselyn SA, Frankland PW. A shift in the mechanisms controlling hippocampal engram formation during brain maturation. Science. 2023 May 5;380(6644):543-551. doi: 10.1126/science.ade6530. Epub 2023 May 4. PMID: 37141366.