Klapsy zaburzają pracę mózgu. U nastolatków konsekwencje są poważne

13.12.2022
Aktualizacja: 13.12.2022 12:53

Przemoc fizyczna, która w stosunku do dzieci przybiera najczęściej formę klapsów, to zło. Choć od lat specjaliści biją na alarm, wciąż jest to popularna metoda wychowawcza w naszym kraju. Specjaliści nie mają wątpliwości, że kary cielesne mają negatywny wpływ na zachowanie nastolatków, w tym na większe ryzyko lęków i depresji.

Klapsy zmieniają mózg dziecka
fot. Shutterstock

Kary cielesne można zdefiniować jako „celowe zadawanie bólu fizycznego w jakikolwiek sposób w celu karania, dyscyplinowania, instruowania lub z innych powodów". Taka przemoc, zwłaszcza ze strony rodzica, jest trudnym doświadczeniem emocjonalnym. Kreshnik Burani i dr Greg Hajcak, naukowcy z Florida State University, zbadali konsekwencje bicia dzieci. Wyniki badania pojawiły się w „Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging”.

Kary cielesne przyczyna lęków i depresji

W badaniu wzięło udział 149 chłopców i dziewcząt w wieku od 11 do 14 lat. Uczestnicy wykonywali zadania przypominające grę wideo, a aktywność ich mózgów była rejestrowana za pomocą EEG, czyli elektroencefalografu (EEG to nieinwazyjny sposób pomiaru aktywności fal mózgowych przez skórę głowy). Na podstawie tych danych badacze uzyskali dwa wyniki dla każdego uczestnika – jeden odzwierciedlający neuronalną reakcję na błąd i drugi odzwierciedlający neuronalną reakcję na nagrodę.

Dwa lata później uczestnicy i ich rodzice wypełnili serię kwestionariuszy, które miały sprawdzić poziom leku i depresji u dzieci oraz ocenić metody wychowawcze rodziców (tzw. styl rodzicielski). Zgodnie z oczekiwaniami, dzieci, wobec których stosowano kary cielesne, były bardziej narażone na rozwój lęku i depresji.

– Nasza praca jako pierwsza dowiodła negatywnego wpływu kar cielesnych na samopoczucie dziecka: stwierdziliśmy, że kary cielesne wiążą się ze zwiększonym lękiem i objawami depresji w okresie dojrzewania. Pokazaliśmy też, że kary cielesne mogą wpływać na aktywność mózgu i pracę układu nerwowego – powiedział Burani.

Przemoc powoduje u dziecka nadwrażliwość na błędy

Wpływ kar cielesnych na aktywność mózgu i układ nerwowy potwierdził się w silniejszej neuronalnej odpowiedzi na błąd i stępionej odpowiedzi na nagrodę u nastolatków, wobec których stosowano kary cielesne.

– W naszym badaniu udało się połączyć kary cielesne ze zwiększoną wrażliwością neuronalną na popełnianie błędów i zmniejszoną wrażliwością neuronalną na otrzymywanie nagród w okresie dojrzewania – wyjaśnia Burani. – Razem z dr. Hajcakiem dowiedliśmy, że silniejsza neuronalna odpowiedź na błędy jest związana z lękiem i ryzykiem lęku, podczas gdy zmniejszona neuronalna odpowiedź na nagrody jest związana z depresją i ryzykiem depresji. Kary cielesne mogą zatem zmieniać specyficzne ścieżki neurorozwojowe, które zwiększają ryzyko lęku i depresji, sprawiając, że dzieci są nadwrażliwe na własne błędy i mniej reaktywne na nagrody i inne pozytywne wzmocnienia, które otrzymują – tłumaczy naukowiec

Bicie dzieci pozostawia więc nie tylko siniaki na ciele, ale trwale zmienia również aktywność mózgu i ma odległy wpływ na sposób funkcjonowania nastolatków w świecie. Jak można się spodziewać, bicie w dzieciństwie ma także konsekwencje w życiu dorosłym – ale akurat powyższe badanie tego nie dotyczyło.

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
loader

Źródło: K. Burani i in., Corporal Punishment is Uniquely Associated with a Greater Neural Response to Errors and Blunted Neural Response to Rewards in Adolescence, Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging (2022)