Oceń
Jak wynika z Raportu o Dobrym Umieraniu wydanego przez Puckie Hospicjum im. pw. Ojca Pio aż 73 proc. badanych Polaków nigdy nie rozmawiało o śmierci z dzieckiem, a zaledwie 23 proc. zabiera małe dzieci na pogrzeby. Tak naprawdę dzieci od najmłodszych lat dostrzegają obecność śmierci w swoim najbliższym otoczeniu, choćby w przyrodzie czy gdy umiera ukochane zwierzątko. Milczenie w sytuacji konfrontacji z tematem śmierci daje dziecku sygnał, że jest to zjawisko, którego należy się bać. Jeśli jest tak przez całe dzieciństwo sprawia, że dorosły już człowiek przejawia niedojrzałą postawę wobec tego co nieuniknione, czyli kresu życia. Warto i można na te tematy rozmawiać z dziećmi. Jak to robić, wyjaśnia psycholożka Kamila Bubrowiecka.
Jak rozpocząć rozmowę z dzieckiem o śmierci?
Rozmowa o odchodzeniu pozwala dać małemu człowiekowi poczucie, że śmierć jest czymś, z czym możemy się mierzyć. Unikanie tematu lub bagatelizowanie go sprawia, że śmierć staje się „wrogiem nie do pokonania”, co w przyszłości tylko utrudni przeżywanie żałoby i zrozumienie własnych emocji.
– Gdy przedszkolaki zadają pierwsze pytania dotyczące umierania, warto im wyjaśniać, czym ono jest, zgodnie z prawdą i własnymi przekonaniami. Jednocześnie szczerze mówić „nie wiem”, jeśli nie znamy odpowiedzi. Wówczas dziecko, poza wiedzą, dostanie istotniejszą jeszcze informację, że to temat, o którym można i warto rozmawiać. Dzięki temu, gdy doświadczy utraty, będzie wiedziało, że wolno pytać i mówić o śmierci. Nie pozostanie samo w,tak trudnej sytuacji – mówi Kamila Bubrowiecka.
Warto korzystać z książek na temat odchodzenia, napisanych specjalnie dla najmłodszych. Wspólne czytanie jest świetnym pretekstem do rozmowy i dowiedzenia się, co dziecko myśli i czuje. Jeśli chcemy przekazać dziecku wiadomość o śmierci kogoś bliskiego, warto zadbać o kilka elementów:
- miejsce – wybierzmy takie, w którym nic nie będzie nam przeszkadzać
- czas – dziecko będzie potrzebowało nie tylko informacji, lecz także naszej pełnej obecności. Upewnijmy się, że w danym momencie mamy czas na bycie z dzieckiem, gdyż być może będzie potrzebowało dużej bliskości
- słowa – gdy dziecko pyta o to, czy ktoś umarł, odpowiedzmy szczerze, że tak. Wyjaśnijmy, że to znaczy, że nie oddycha, jego serce nie bije i nie będzie już chodził, jadł, uśmiechał się. Opowiedzmy również o swoich przekonaniach dotyczących tego, co dzieje się po śmierci. Powiedzmy „umarł”, „nie żyje”, zamiast „zasnął”, „odszedł”. Dzieci rozumieją nas dosłownie, dlatego mogą zacząć obawiać się zasypiania bądź reagować lękiem, gdy ktoś wychodzi z domu nawet na chwilę
- bliskość – zapewnijmy ją niezależnie do tego, jakie emocje będą towarzyszyć dziecku, które może płakać, złościć się, milczeć, zachowywać się jakby nic się nie stało.
– Pamiętajmy, że naszą rolą nie jest sprawienie, aby dziecko przestało czuć to, co czuje, lecz towarzyszenie w tym, co przeżywa – dodaje Kamila Bubrowiecka.
Czy należy zabierać dziecko na pogrzeb?
Pytanie, czy pogrzeb jest uroczystością odpowiednią dla dzieci, towarzyszy wielu rodzicom i opiekunom. Podobnie jak to, czy istnieje określony przedział wiekowy, w którym można to zrobić. Obecność dziecka na pogrzebie od najmłodszych lat daje mu możliwość nie tylko pożegnania bliskiej osoby, ale też pozwala na oswajanie tematu śmierci. Trzeba jednak na to dziecko przygotować.
– Przed pogrzebem powinniśmy zapoznać dziecko z tym, w czym będzie brało udział. Opowiedzmy o przebiegu uroczystości, wyjaśnijmy to, co będzie się działo i zaznaczmy, że sporo osób pewnie będzie płakać, smucić się, złościć czy zachowywać po prostu inaczej niż zwykle. Zadbajmy o to, aby przez cały czas trwania ceremonii ktoś (my bądź bliska osoba) był przy dziecku. Jeśli dziecko wcześniej będzie towarzyszyć rodzicom/opiekunom podczas pogrzebu znajomych lub dalszych krewnych, to później, gdy przyjdzie mu żegnać kogoś bardzo bliskiego, łatwiej odnajdzie się w tej trudnej sytuacji. Nie zmniejszy to bólu czy tęsknoty, jednak sprawi, że czas żałoby będzie nieco lżejszy, a sam fakt śmierci nie aż tak obcy – wyjaśnia w Raporcie o dobrym umieraniu psycholożka Kamila Bubrowiecka.
Źródło: Puckie Hospicjum im. pw. Ojca Pio, Raport o dobrym umieraniu
Oceń artykuł
Dzieje się
