Oceń
Autyzm wtórny, wirtualny, cyfrowy. Nie jest to choroba. Ani całościowe zaburzenie rozwoju, z którym rodzą się dzieci. To zaburzenie zachowania, które wynika z nadmiernego używania smartfonów, komputerów, telewizorów albo nawet świecących i grających zabawek.
– Zbyt intensywne korzystanie z technologii, zbyt wczesna i nadmierna ekspozycja na ekran to, niestety, nic nowego wśród dzieci. Ale jeżeli będziemy to odbierali pod kątem autyzmu, to jest to nowe zjawisko – mówi w podcaście psychologicznym „Psyche” Katarzyna Przybyła, psycholog dzieci i młodzieży.
Autyzm wirtualny, wtórny. Przyczyny inne, objawy podobne
Publikacje o autyzmie wirtualnym pojawiły się kilka lat temu. Rumuński psycholog kliniczny Marius Zamfir, zaobserwował, że korzystanie z technologii przez kilka godzin dziennie przez dzieci do trzeciego roku życia może wywołać syndromy podobne do zaburzeń ze spektrum autyzmu. – Na razie to są jednak tylko obserwacje kliniczne, hipoteza nienaukowa – zaznacza psycholożka.
Czyli przyczyny są inne, ale objawy podobne jak przy autyzmie, który powszechnie znamy. Jakie konkretnie?
– Przede wszystkim postępująca izolacja i ograniczenie relacji z innymi ludźmi, z rodziną, z najbliższymi. Ktoś kiedyś wychodził na dwór, miał przyjaciółkę, przyjaciela, spędzał z nim czas. Teraz tego nie robi, bo jest pochłonięty światem wirtualnym – mówi psycholożka w „Psyche”. Kolejnym symptomem jest nieadekwatna drażliwość i agresja po próbach odebrania telefonu. Albo nawet w czasie korzystania z niego, ponieważ dziecko oglądając bajkę, dostaje bardzo dużo informacji, których nie jest w stanie przetworzyć.
Kolejnym objawem autyzmu wirtualnego jest opóźnienie rozwoju psychicznego. – Dziecko zajmując się telefonem, jest niejako wyłączone z rzeczywistości, która je otacza. Nie jest w stanie zaobserwować reakcji między mamą, tatą, rodzeństwem. Nie jest w stanie rozwijać języka, uczyć się o emocjach. Jest pochłonięty zupełnie czymś innym. To skutkuje upośledzeniem jego funkcji, bo ich nie rozwija – tłumaczy ekspertka w podcaście.
Nawet roczne dziecko uzależnione od technologii
Z czasem u takiego dziecka mogą pojawić się mechanizmy jak u osoby uzależnionej od hazardu – frustracja, że nie może grać non stop.
– Tak naprawdę można w każdym wieku uzależnić się od technologii. Nawet roczne dziecko. Rodzic może sobie nawet nie zdawać z tego sprawy, że oglądanie przez pięć minut bajeczki wpłynęło na drażliwość, płaczliwość dziecka – mówi psycholożka w „Psyche”.
Nawet jeśli telewizor czy telefon grają w tle, np. podczas rodzinnego obiadu, również wpływa to na zachowanie dzieci. – Nie skupiamy się na tworzeniu relacji z mamą, tatą, rodzeństwem, na poznawaniu smaków, struktury jedzenia. Dziecko nawet może nie zarejestrować tego, że je – mówi Katarzyna Przybyła. Przyzwyczaja się też w ten sposób do większej liczby bodźców. W konsekwencji czytanie książki może wydać się już nudne, nieatrakcyjne, bo angażowany jest tylko jeden zmysł: wzrok. Przez to kuleje potem wyobraźnia, a dzieci są mniej kreatywne i narażone na niesamodzielne myślenie.
Dzieci nas naśladują
– Ale to nie jest upośledzenie nieodwracalne, z którym nie da się nic zrobić. Objawy w wypadku autyzmu cyfrowego, wirtualnego mogą się cofnąć – zaznacza w „Psyche” Katarzyna Przybyła. Trzeba stopniowo ograniczać dziecku możliwość korzystania z telefonu, z komputera, pokazując alternatywę, np. sport. – Dzieci uczą się przez naśladowanie, modelowanie. Czyli my jako rodzice również musimy pokazać, że nie siedzimy cały dzień w telefonie – przypomina psycholożka.
Dzieci do drugiego roku życia, a według niektórych ekspertów nawet do trzeciego roku życia w ogóle nie powinny korzystać ze smartfonów, telewizora czy laptopa. - Jeżeli nasze dziecko jeszcze nie poznało bajek w telewizji, nie pokazujmy tych bajek, aby dziecko do tego nie lgnęło – podkreśla Przybyła
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o autyzmie wirtualnym, odsłuchaj cały podcast Psyche – link na początku tekstu.
Oceń artykuł
Tu się dzieje
