Oceń
W Polsce ostatni przypadek polio, czyli porażenia dziecięcego (choroby Heinego-Medina) odnotowano w 1984 roku. W Wenezueli – 5 lat później, w 1989 roku. Od tego czasu ta groźna choroba zakaźna przenoszona m.in. drogą kropelkową (przez skażone jedzenie i wodę) niemal na całym świecie była prawie zupełnie nieaktywna (głównie dzięki opracowanej w 1950 roku szczepionce, którą obowiązkowo podawano dzieciom).
Wszystko zmieniło się pod koniec kwietnia 2018 roku, kiedy to u 3-letniego dziecka z biednego stanu Delta Amacuro wenezuelscy lekarze rozpoznali pierwsze objawy choroby. Maluch nie był wcześniej zaszczepiony przeciwko chorobie Heinego-Medina. Niedawno ogłoszono, że zmarł.
W tej samej okolicy podobne objawy zdiagnozowano także u 8-letniej dziewczynki, u której doszło do paraliżu nóg. W przeszłości miała otrzymać jednak 1 z 4 obowiązkowych dawek szczepionki przeciwko polio (IPV) i zdaniem leczących ją specjalistów, zapobiegło to dalszemu rozwojowi choroby.
W dotkniętej kryzysem polityczno-ekonomicznym Wenezueli wskaźnik szczepień przeciwko tej chorobie spadł do poziomu 67 proc., stanowiąc zagrożenie dla całej populacji. Jak donosi "The Telegraph" kraj ten ma coraz większy problem z chorobami, które nie stanowiły poważnego zagrożenia dla obywateli od wielu lat – m.in. dyfterytem, odrą, malarią i gruźlicą. Zaczyna brakować podstawowych szczepionek.
Po tym, jak sytuacja zaczęła być coraz bardziej napięta, wenezuelskie władze zleciły rozpoczęcie akcji masowych szczepień (głównie przeciwko gruźlicy i odrze). Niestety spadek liczby zaszczepionych osiągnął już próg, w którym kolejne szczepienia stają się nieefektywne. Panamerykańska Organizacja Zdrowia (PHAO) ogłosiła, że według danych z 2017 roku w Wenezueli doszło do 85 proc. wszystkich zachorowań na odrę w całej Ameryce Łacińskiej i regionie Karaibów.
Polio – choroba, którą poskromiono w połowie XX wieku, znów staje się niebezpieczna
Chorobę Heinego-Medina, inaczej polio (pomyelitis), wywołują 3 typy wirusa polio (przenoszonego drogą wziewną lub pokarmową), które powodują 3 postacie porażenia (rdzeniowe, mózgowe i opuszkowe). Najgroźniejszy jest pierwszy typ wirusa RNA z rodziny Piconaviridae, który prowadzi do najcięższych porażeń. Atakuje przede wszystkim dzieci do 5. roku życia i rozprzestrzenia się przez skażoną wodę.
Mimo że do połowy XX wieku polio uważano za prawdziwą zmorę ludzkości, to jednak sytuacja uległa znaczącej poprawie wraz z opracowaniem pierwszej szczepionki przeciwko chorobie (w 1950 roku). W Polsce jeszcze w latach 50. zanotowano 2 epidemie Heinego-Medina. To właśnie wtedy zachorowała także Janina Ochojska, szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej. Jak sama przyznaje, należała do jednego z ostatnich roczników, które nie przeszły obowiązkowych szczepień przeciwko polio.
Wirus zaatakował jej centralny układ nerwowy (jej organizm był osłabiony z powodu dyfterytu, który przeszła wcześniej). W konsekwencji doprowadziło to do porażenia mięśni kończyn dolnych i wpłynęło na to, że do dziś nie może się normalnie poruszać. W kolejnych latach, dzięki masowym szczepieniom udało się znacznie ograniczyć skalę zachorowań na polio.
W 2001 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała nawet, że powszechne szczepienia doprowadziły do tego, że Europa jest zupełnie wolna od tej choroby. Problem miał dotyczyć głównie najuboższych miejsc na świecie (tj. Afganistan, Indie, Pakistan czy Nigeria).
Objawy polio (choroby Heinego-Medina)
Nawet w 95 proc. przypadków choroba może przebiegać bezobjawowo. Przy zakażeniach poronnych, które stanowią ok. 4-8 proc. ogółu zachorowań po kilku godzinach od zakażenia wirusem mogą pojawić się objawy podobne do początków grypy (m.in. podwyższona temperatura, ból gardła).
Przy porażeniach stanowiących ok. 0,5 proc. zachorowań (uznawanych za najcięższe stadium), wirus przedostaje się przez krwiobieg do przednich rogów rdzenia kręgowego, niszczy neurony ruchowe i może doprowadzić do paraliżu kończyn dolnych (rzadziej górnych) a także do deformacji. Współtowarzyszą im takie objawy jak:
- podwyższona temperatura/gorączka
- bóle głowy
- trudności w oddychaniu/niewydolność dróg oddechowych (może dojść do porażenia mięśni oddechowych)
- objawy porażenia opon mózgowo-rdzeniowych (po 1-2 tygodniach).
Jeśli infekcja dochodzi do mózgu, może dojść do zgonu. Nawet 20-30 lat po zakażeniu może dojść do porażenia mięśni (tzw. zespołu post polio). Leczenie pacjentów cierpiących na chorobę Heinego-Medina ogranicza się zwykle do złagodzenia najbardziej dokuczliwych objawów lub rehabilitacji. Czasami zaleca się operację, jeśli dany pacjent tego wymaga.
Obowiązkowe szczepienia przeciwko polio
W Polsce szczepienie przeciwko polio jest obowiązkowe i wchodzi w skład podstawowych świadczeń medycznych. Szczepionka IPV podawana jest dzieciom domięśniowo lub podskórnie w 3 dawkach przed ukończeniem 14. mies. życia i ostatni raz po ukończeniu 6 lat.
źródło: AFP/CNN/The Telegraph
Oceń artykuł
