Pleśniawki, afty, opryszczka. Jak odróżnić rodzaj zapalenia jamy ustnej u dziecka?
Zapalenie jamy ustnej u dzieci to termin, który służy do opisywania wielu dolegliwości. Niektóre z nich są niegroźne i znikają samoistnie, a inne stanowią niebezpieczeństwo dla dziecka. Dlatego warto wiedzieć, czym różnią się konkretne schorzenia. Jakie są najważniejsze objawy chorób jamy ustnej u dzieci i jak je rozpoznać?

Zapalenie jamy ustnej to częsta przypadłość u małych dzieci. Jej źródłem jest najczęściej zakażenie bakteriami, wirusami lub grzybami. W niektórych przypadkach zmiany w obrębie jamy ustnej mogą być jednym z objawów choroby przewlekłej (cukrzycy, celiakii). Czynniki, które zwiększają ryzyko zapalenia jamy ustnej to niedobory witamin, choroby zębów, urazy wewnątrz jamy ustnej i obniżona odporność. Dolegliwości, które towarzyszą pleśniawkom czy opryszczce są uzależnione od przyczyny, która je spowodowała.
Najczęstszym problemem towarzyszącym zapaleniu jamy ustnej jest utrata apetytu i odmawianie jedzenia. Jednak u malucha mogą pojawić się także inne objawy, a niektóre schorzenia jamy ustnej wymagają natychmiastowej interwencji lekarza.
Oto najczęściej występujące rodzaje
zapalenia jamy ustnej u dzieci:
Pleśniawki
Przyczyną powstawania pleśniawek jest infekcja wywołana grzybami Candida albicans. Pleśniawki wyglądają jak białe grudki i nie można ich „zetrzeć” palcem. Pleśniawki są częstą dolegliwością u niemowląt i starszych dzieci i zazwyczaj znikają po tygodniu. Pleśniawki mogą być konsekwencją antybiotykoterapii i obniżenia odporności. Grzyby Candida albicans często są przenoszone przez dorosłych, którzy całują małe dzieci. Dziecko, u którego pojawią się pleśniawki, wymaga konsultacji lekarskiej, ponieważ wykwity mogą rozprzestrzeniać się w całej jamie ustnej, co sprawia ból i utrudnia oddychanie. Terapia polega na leczeniu miejscowym. Matka, która karmi dziecko piersią, powinna dokładnie przemywać pierś przed i po karmieniu (by uniknąć zakażenia).
Afty
Afty to wykwity w białym kolorze, otoczone czerwoną obwódką (to odróżnia je od pleśniawek), które mogą pojawiać się również na powierzchni języka. W odróżnieniu od pleśniawek afty są bardzo bolesne. Dziecko może odczuwać ból i pieczenie, a picie i jedzenie wiąże się z dyskomfortem. Afty mogą pojawić się przy opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej. Przyczyną mogą być również niedobory witamin i minerałów oraz spadek odporności. Afty najczęściej znikają w ciągu kilku dni, jednak jeżeli utrzymują się dłużej i towarzyszą im inne objawy (takie jak gorączka), należy skontaktować się z lekarzem.
Opryszczka
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej to groźna infekcja wywołana wirusem HSV, którego nosicielem jest większość z nas. Infekcja u dziecka może powodować bolesne wrzody i stan zapalny.
Opryszczkę u dziecka można rozpoznać po skupisku „bąbli” wypełnionych płynem surowiczym. Pęcherzyki mają żołtawy kolor. Poza pęcherzykami u dziecka może pojawić się ślinotok, obrzęk dziąseł, powiększenie węzłów chłonnych i gorączka. Dziecko może odmawiać jedzenia i być marudne. Leczenie opryszczkowego zapalenia jamy ustnej polega najczęściej na podawaniu leków antywirusowych. Opryszczka u dzieci przebiega inaczej niż u dorosłych i może wywoływać groźne konsekwencje. Przeniesienie opryszczki w okolice oczu może uszkodzić narząd wzroku. Bolesne pęcherze mogą także spowodować odwodnienie, które w przypadku małych dzieci często wiąże się z hospitalizacją.
Opryszczka u noworodka może prowadzić do groźnego opryszczkowego zapalenia mózgu, dlatego tak ważne jest szybkie rozpoczęcie terapii.
Profilaktyka zapalenia jamy ustnej: jak chronić dzieci?
Nie ma sposobu, by uchronić dziecko przed kontaktem z bakteriami i wirusami. Dzieci, które chodzą do żłobka, przedszkola czy szkoły codziennie mają kontakt z groźnymi patogenami. By zapobiegać infekcjom jamy ustnej u dziecka, możemy jednak dbać o codzienne nawyki.
Dziecko powinno od najmłodszych lat wiedzieć, że nie powinno wkładać brudnych rąk do buzi. Bardzo ważna jest dokładna, regularna higiena jamy ustnej. Mycie dziąseł dziecka należy rozpocząć już kilka tygodni po urodzeniu. Wybierajmy pastę i szczoteczkę dostosowaną do wieku malucha. Oprócz regularnego szczotkowania warto zadbać również o zdrowe nawyki żywieniowe. Regenerację błony śluzowej przyśpieszają produkty bogate w witaminy B i C. Dziecku nie należy podawać pikantnych, mocno przyprawionych potraw, które podrażniają błonę śluzową jamy ustnej. Posiłki powinny mieć odpowiednią temperaturę. Ważne jest również nawilżenie błony śluzowej, dlatego należy kontrolować ilość wypijanej wody w ciągu dnia.
Źródło: heydoc.pl, mp.pl, doz.pl