Krzywica u dzieci z niedoboru witaminy D: objawy, leczenie

Krzywica (inaczej zapalenie kręgosłupa lub choroba angielska) to metaboliczna choroba rosnącego szkieletu (kości) występująca u dzieci, najczęściej pomiędzy 2. miesiącem a 3. rokiem życia dziecka. Choroba ta związana jest z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforowej, co z kolei spowodowane jest najczęściej niedoborem witaminy D.

Krzywica jest chorobą wieku dziecięcego. U dorosłych niedobory witaminy D3 lub wapnia mogą powodować osteoporozę. 

Krzywica: przyczyny

Niedobór witaminy D, wapnia lub fosforanów u dziecka może prowadzić do zaburzenia mineralizacji kości, w efekcie czego dochodzi do rozmiękania kości, bóli szkieletowych, deformacji kości długich, osłabienia siły mięśniowej, opóźnionego rozwoju motorycznego, rzadziej napadów drgawek hipokalcemicznych.

Niedobór witaminy D u dziecka powodowany jest zazwyczaj niedostateczną ekspozycją na światło słoneczne i niedoborami pokarmowymi (na przykład przy niedożywieniu).

Należy mieć świadomość, że witamina D3, oprócz wielu zalet, w tym wzmacniania układu nerwowego i odpornościowego, zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu w jelitach, a więc pełni ważną funkcję w budowaniu tkanki kostnej dzieci. Zbyt małe stężenie witaminy D3 (niedobór) prowadzi zatem do zmniejszenia zawartości substancji mineralnych w kościach, które stają się miękkie i podatne na urazy.

Przyczyną krzywicy może być także niedobór wapnia oraz nadmiar fosforanów w diecie, które hamują wchłanianie wapnia, a także defekty metaboliczne, takie jak niewrażliwość na witaminę D3.

Krzywica: objawy

Wczesne, czyli zwiastunowe objawy krzywicy u dziecka, to przede wszystkim drażliwość i niepokój, skłonność do zaparć, pocenie się główki dziecka podczas karmienia i mocny zapach moczu przypominający amoniak.

Objawy kostne krzywicy to:

• powiększenie ciemiączek i opóźnienie ich zarastania;
• miękka i spłaszczona potylica, czyli tylna część główki dziecka;
• pogrubienie żeber na granicy połączenia chrząstki z kością (różaniec krzywiczy);
• deformacje klatki piersiowej (dzwonowata klatka piersiowa, kurza klatka piersiowa);
• deformacje czaszki – zmiana kształtu z kulistego na zbliżony do graniastego;
• pogrubienie nasad kości rąk (bransolety krzywicze);
• skrzywienie kręgosłupa (garb krzywiczy);
• skrzywienia kończyn dolnych;
• kolana koślawe lub kolana szpotawe;
• skolioza;
• zniekształcenia miednicy;
• opóźnione ząbkowanie, nieprawidłowe wykształcenie koron zębów, odwapnienie koron;
• bruzda Harrisona;
• płaskostopie.

Krzywica to nie tylko objawy kostne. U dziecka mogą występować objawy ogólnoustrojowe takie jak:

• osłabienie napięcia mięśni (żabi brzuch);
• trudności w utrzymaniu głowy w pozycji pionowej:
• opóźnienie rozwoju psychomotorycznego;
• opóźnienie wzrostu;
• upośledzenie odporności;
• niedokrwistość;
• łysienie (u dzieci z mutacją receptora witaminy D);
• tężyczka;
• stany zapalne skóry;
• zapalenie spojówek.

Krzywica: diagnozowanie

Podejrzenie krzywicy u dziecka wymaga potwierdzenia w badaniu. Jeśli dziecko choruje na krzywicę, to w badaniu laboratoryjnym krwi diagnozuje się podwyższony poziom fosfatazy alkalicznej i fosforu, zachowując prawidłowy lub nieznacznie obniżony poziom wapnia.

Krzywica: leczenie

Krzywica jest chorobą możliwą do uniknięcia. Zapobieganie polega na podawaniu preparatów z witaminą D3. W krajach rozwiniętych, przy odpowiedniej opiece nad dzieckiem, choroba ta występuje rzadko. 

Jeśli natomiast na skutek niedoboru witaminy D3 dojdzie do rozwoju krzywicy u dziecka, to podstawą leczenia jest uzupełnienie niedoboru tej witaminy w organizmie. Witaminę suplementuje się stopniowo, dlatego objawy krzywicy ustępują dopiero po pewnym czasie.

U dziecka chorego na krzywicę konieczne jest stosowanie diety bogatej w tłuszcze, dzięki którym witamina D3 jest lepiej przyswajana przez organizm.

Witaminy D nie wolno suplementować, a tym bardziej zwiększać zaleconych dawek na własną rękę. Jej nadmiar, tak samo, jak niedobór, jest szkodliwy dla zdrowia. O suplementacji witaminy D u dziecka należy rozmawiać z lekarzem pediatrą.

ZOBACZ:  Witamina D w diecie twojego dziecka, czy suplementować? 

Zobacz także

Dlaczego magnez jest tak ważny w diecie dziecka? Objawy niedoboru

Rodzice nie zgodzili się na podanie witaminy K. Noworodek zachorował