Po kim dziecko dziedziczy inteligencję? Wyniki badań
Jak się dobierać w pary, by najbardziej skorzystali na tym nasi potomkowie? Jeśli wydaje się Wam, że panowie z wysokim IQ będą idealnymi kandydatami na ojców, to musicie wiedzieć, że inteligencję można dziedziczyć wyłącznie po matce. Jak to możliwe?

Podobno Albert Einstein uwielbiał opowiadać anegdotę o damie słynącej z niezwykłej urody, która ośmieliła się mu wysłać list z zapytaniem o to, czy nie sądzi, że warto spłodzić wspólnie potomstwo i przekonać się, jak wyjątkowy człowiek mógłby się narodzić dzięki połączeniu jego inteligencji z jej fizycznym pięknem.
- A co, jeśli byłoby odwrotnie? - odpowiedział twórca teorii względności.
Okazuje się, że i w tym przypadku słynny fizyk się nie mylił. Dziś naukowcy mają niezbite dowody na to, że za mutacje genetyczne wpływające na rozwój naszej inteligencji odpowiada wyłącznie komórka jajowa.
Nie możemy więc dziedziczyć tej cechy po naszych ojcach, co wcale nie oznacza, że ich rola w procesie wychowawczym jest zbędna. To im zawdzięczamy sposób wyrażania naszych pierwotnych instynktów, emocji oraz to, w jaki sposób rozwijają się np. nasza tkanka mięśniowa.
Genetyczna walka o inteligencję
Według prof. Wolf Reik z Uniwersytetu Cambridge, geny ojca dążą do tego, by zapewnić potomstwu odpowiednie gabaryty. Poprzez oddziaływanie na łożysko mogą pomóc stworzyć odpowiednie warunki wzrostu już na etapie płodowym, co zwiększa szanse na to, że uda się je bez komplikacji urodzić. Mogłoby się wydawać, że to matce zależy, by rozwijające się w niej dziecko miało komfortowe warunki rozwoju.
Okazuje się jednak, że wbrew pozorom jej ciało robi wszystko, by embrion nie pozbawił jej wszystkich substancji odżywczych. Biologicznie organizm matki podczas ciąży nastawia się na to, by w przyszłości starczyło jej sił, by wychować potomstwo, a jeśli jest zbyt słabe, to samoistnie ogranicza jego szanse na przeżycie i stara się go wyeliminować.
Już kilka godzin po tym, jak DNA ojca przedostaje się do komórki jajowej, geny matki zaczynają być w stanie gotowości do tego, by podjąć walkę z nowym materiałem genetycznym.
Mądrość wyssana z mlekiem matki
Człowiek posiada 23 pary chromosomów. "Geny inteligencji" związane są z chromosomem X. Jak wiadomo płeć żeńską determinują chromosomy XX, zaś męską - XY. Teoretycznie więc zdolności intelektualne w większym stopniu możemy dziedziczyć po matce. Potwierdzają to też naukowcy.
Na łamach "Psychology Spot" przedstawiono wyniki badań wskazujących na to, że nawet jeśli ojciec przekaże część swojej inteligencji dziecku, to i tak jego geny nie są w stanie aktywnie wpływać na rozwój mózgu potomstwa.
Trwające od 1994 roku analizy dotyczące dziedziczenia wybranych cech przez dzieci wykazały, że statystycznie IQ potomstwa może różnić się co najwyżej o 15 punktów procentowych od ilorazu inteligencji matek. Nie wykazano podobnej prawidłowości dotyczącej ich ojców. Zauważono jednak, że niepełnosprawność intelektualna najczęściej dotyka mężczyzn.
Z kolei polskim naukowcom z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego po przebadaniu niemal pół tysiąca noworodków udało się ustalić, że te z nich, które były karmione piersią, miały większe zdolności poznawcze, a ich wskaźnik inteligencji był wprost proporcjonalny do tego, jak długo podawano im naturalne mleko matki.
Bank spermy geniuszów
Pragnienie stworzenia człowieka, którego inteligencja pomogłaby ludzkości dokonać tego, co wydaje się niemożliwe, od lat zaprzątało najtęższe umysły na świecie. Pomysł na genetyczne eksperymenty w tym zakresie mieli nie tylko specjaliści od eugeniki pracujący na zlecenie nazistów, ale i... amerykańscy milionerzy.
W 1988 roku ekscentryczny wynalazca, który zbił fortunę na niełamiących się plastikowych soczewkach okularów, wpadł na pomysł stworzenia bazy z materiałem genetycznym najmądrzejszych ludzi na świecie - laureatów Nagrody Nobla, niezwykłych odkrywców i ludzi, którzy mogli się poszczycić najwyższym ilorazem inteligencji.
Skarbnica nasienia w Kalifornii działała przez 19 lat i dzięki niej na świat przyszło aż 215 dzieci. Ilu geniuszy udało się spłodzić dzięki genetycznemu skarbcowi?
Wynikami niezwykłego eksperymentu zainteresował się amerykański dziennikarz David Plotz (autor książki pt. "Fabryka geniuszy"), który postanowił dotrzeć do rodzin, które skorzystały z banku spermy geniuszów.
Natura lubi płatać figle, ponieważ w zaledwie jednym przypadku udało się stwierdzić, że możemy mieć do czynienia z osobą zaledwie ponadprzeciętnie uzdolnioną, nikt nie zabłysnął jednak naprawdę wybitną inteligencją.
Naukowcy przez długi czas nie mogli zrozumieć, dlaczego z tak znakomitego materiału genetycznego nie można stworzyć geniusza. Dopiero po latach okazało się, że dziedziczenie inteligencji nie jest uzależnione od tego, na jakim poziomie rozwoju intelektualnego jest ojciec. Rozwój kory mózgowej odpowiedzialnej za nasze zdolności poznawcze i bystrość umysłu zależy wyłącznie od genów naszej matki.
Jeśli chcemy więc doczekać się wybitnego potomstwa, szukajmy mądrych kobiet i takich mężczyzn, których geny pozwolą zarodkowi przetrwać w łonie matki. Wcale nie muszą być piękni, wystarczy, że nie zabraknie im sił do genetycznej walki o przetrwanie w DNA kolejnych generacji.
______
Redakcja Radio Zet Zdrowie/π