Zabiegi stomatologiczne u kobiet w ciąży. Czy je można wykonywać?
Czy w czasie ciąży zabiegi stomatologiczne są bezpieczne dla kobiety i jej dziecka? Czy znieczulenie może być szkodliwe? Czy ciąża jest uzasadnieniem do przerwania leczenia stomatologicznego? Na te pytania odpowiada dr n. med. Michał Łobacz, specjalista chirurgii stomatologicznej i konsultant systemu implantologicznego Alpha Bio Tec.
- Ciąża a wizyta w gabinecie stomatologicznym
- Znieczulenie ogólne, miejscowe i przewodowe dla kobiet w ciąży
- Higienizacja z użyciem skalerów ultradźwiękowych.
- Zdjęcia radiologiczne u kobiet w ciąży
- Usuwanie zębów u kobiet w ciąży
- Problemy z dziąsłami u ciężarnych
- Ciąża a przyjmowanie leków
Ciąża a wizyta w gabinecie stomatologicznym
Stan zdrowia jamy ustnej często uważany jest za monitor zdrowia ogólnego pacjenta – nie inaczej jest w przypadku kobiet przygotowujących się do macierzyństwa oraz kobiet w ciąży.
Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie w okresie ciąży mogą być czynnikiem predysponującym do pojawienia się zmian patologicznych, np. stanu zapalnego dziąseł czy powstawania zmian o typie guzów ciążowych. Z tego względu ciąża nie powinna być powodem odwoływania zaplanowanych wizyt kontrolnych, wręcz przeciwnie, powinna stanowić wskazanie do zwiększenia ich częstotliwości, by chronić zdrowie matki oraz dziecka. Jeżeli jest to możliwe, każdej pacjentce rekomenduje się wizytę u stomatologa przed zajściem w ciążę, aby mógł on sprawdzić, czy nie ma zębopochodnych ognisk infekcji, czy zmian próchnicowych. A w przypadku ich wykrycia wdrożyć potrzebne leczenie.
Warto podkreślić, że ciąża nie stanowi jakiegokolwiek przeciwwskazania do zabiegów stomatologicznych, gdyż współczesne metody leczenia są całkowicie bezpieczne dla pacjentek i ich dzieci. Warto jednak pamiętać o jednej sprawie: prawidłowym ustawieniu fotela w gabinecie. Może on znajdować się w pozycji półleżącej lub leżącej. Należy jednak pamiętać o lewobocznym ułożeniu pacjentki celem przeciwdziałania zespołowi żyły głównej dolnej, który może mieć poważne skutki dla ciąży.
Znieczulenie ogólne, miejscowe i przewodowe dla kobiet w ciąży
Leczenie stomatologiczne odbywające się znieczuleniu w trakcie ciąży nie stanowi czynnika zagrażającego życiu i zdrowiu dziecka. Oczywiście środki do znieczulenia miejscowego muszą być podane z ostrożnością, a stosowane dawki leków znieczulających powinny być ograniczone do niezbędnego minimum (aby nie spowodować efektu toksycznego dla dziecka).
Wiele osób zwraca uwagę na substancje o działaniu obkurczającym naczynia, które stanowią składnik leków znieczulenia miejscowego. W opinii lekarzy ginekologów oraz dentystów nie ma żadnych przeciwwskazań do ich podania, o ile są prawidłowo stosowane i dawkowane. Mit, który funkcjonuje w społeczeństwie, że kobiety w ciąży powinny omijać gabinety stomatologiczne ze względu na skład środków znieczulających, jest całkowicie niezgodny ze stanem współczesnej wiedzy.
Higienizacja z użyciem skalerów ultradźwiękowych.
Wiele obiegowych, niemedycznych opinii, zabrania ciężarnym poddania się zabiegom usuwania kamienia nazębnego z użyciem skalerów ultradźwiękowych – to także mit. Ultradźwięki stanowiące podstawę działania skalera są, przypomnijmy, podstawą badania, któremu kobiety w ciąży poddawane są kilkukrotnie w czasie jej trwania – chodzi o badania ultrasonograficzne, czyli USG. Leczenie z wykorzystaniem ultradźwięków nie wykazuje żadnej szkodliwości dla zdrowia kobiety czy dziecka, podobnie jak wykonywany w ciąży skaling.
Zdjęcia radiologiczne u kobiet w ciąży
Kontrowersyjną kwestią jest wykonywanie zdjęć radiologicznych
(RTG) u kobiet w ciąży. Rzeczywiście, należy tu zachować szczególną ostrożność. Choć cyfryzacja w gabinetach stomatologicznych umożliwiła kilkunastokrotne obniżenie dawki promieniowania, jakiemu poddawani są pacjenci podczas wykonywania zdjęć radiologicznych, to wciąż mamy do czynienia z promieniowaniem rentgenowskim.
Może ono wykazywać negatywny wpływ na rozwój dziecka. Jeśli takie zdjęcie nie jest konieczne i dentysta jest w stanie wykonać procedurę stomatologiczną bez niego, warto odroczyć wykonanie rentgenogramu do czasu rozwiązania ciąży.
Usuwanie zębów u kobiet w ciąży
Najwięcej emocji wzbudza usuwanie zębów u kobiet w ciąży. Tak jak w przypadku innych zabiegów stomatologicznych, także i w tym wypadku, nie istnieją żadne przeciwwskazania. Oficjalna rekomendacja mówi, aby wykonywać zabieg ekstrakcji w drugim trymestrze. W przypadku bardziej skomplikowanych zabiegów stomatologicznych z zakresu chirurgii stomatologicznej zaleca się przełożenie tych zabiegów do czasu rozwiązania – oczywiście o ile życie pacjentki nie jest zagrożone. Jednym z wyjątków, który stanowi wskazanie dla pilnego leczenia chirurgicznego pacjentki, będzie wykrycie ostrego zębopochodnego stanu zapalnego w jamie ustnej. W takim wypadku niepodjęcie natychmiastowego leczenia będzie bardziej szkodliwe dla matki oraz dziecka niż ekstrakcja. Warto tutaj przypomnieć, że można ograniczyć ryzyko powstania tak ostrego stanu zapalnego poprzez konsultację ze stomatologiem przed poczęciem.
Problemy z dziąsłami u ciężarnych
Często u kobiet w ciąży dochodzi do krwawienia z dziąseł, a w niektórych sytuacjach powstają zmiany o charakterze tzw. guzów ciążowych. Tym terminem określa się, nadmierny rozwój tkanek przyzębia o charakterze zapalnym, który jest potęgowany zmianami hormonalnymi. Dlatego też pacjentki w ciąży powinny wykazywać szczególną dbałość o higienę jamy ustnej w warunkach domowych, a usuwanie kamienia i złogów nazębnych powinno odbywać się regularnie. W przypadku pojawienia się zmiany o typie „guza ciążowego” czasami konieczne jest jej usunięcie metodami chirurgicznymi.
Ciąża a przyjmowanie leków
Przyjmowanie każdego leku w okresie ciąży może być niebezpieczne, o ile nie odbywa się w porozumieniu i pod opieką lekarza. Wśród środków o działaniu przeciwbólowym względne bezpieczeństwo w okresie ciąży wykazuje paracetamol. Natomiast ginekolodzy odradzają przyjmowanie preparatów, które w swoim składzie zawierają kwas acetylosalicylowy.
Tu się dzieje
