Jak sobie radzić z panicznym lękiem przed porodem (tokofobia)?
Strach przed porodem to naturalna reakcja każdej kobiety, która spodziewa się dziecka, jednak kiedy lęk zaburza normalne funkcjonowanie i wpływa negatywnie na zdrowie, mamy do czynienia z tokofobią. Sprawdź, czy istnieją skuteczne sposoby radzenia sobie ze strachem.

- Strach przed porodem (tokofobia): skąd się bierze?
- Tokofobia - jak rozpoznać zaburzenie?
- Tokofobia - najczęstsze objawy
- Strach przed porodem - jak wpływa na organizm kobiety?
- Tokofobia - jak sobie radzić? Kilka ważnych wskazówek
- Znieczulenie przy porodzie - sposób na lęk przed porodem
Paniczny strach przed porodem to rodzaj zaburzenia lękowego. Mimo że kobiety zmagają się z nim od wieków, oficjalnie schorzenie nazwano dopiero w 2000 roku. W języku medycznym tego typu strach określa się jako tokofobię. Nazwa wywodzi się z języka greckiego, w którym “tokos” oznacza poród. Wyróżniamy dwa rodzaje tokofobii: pierwotną i wtórną.
Strach przed porodem (tokofobia): skąd się bierze?
Lęk przed porodem nie dotyczy jedynie przyszłych mam. Na tokofobię mogą cierpieć również kobiety, które nie chcą mieć dzieci i nie przygotowują się do porodu. W obu przypadkach mamy do czynienia z tokofobią pierwotną. Tokofobia bardzo często jest konsekwencją nieplanowanej ciąży. Nowa rola i obowiązki, jakim ma sprostać kobieta sprawiają, że czuje się ona zdezorientowana i zagubiona. Do rozwoju panicznego strachu przed porodem z pewnością może przyczyniać się trudna sytuacja materialna lub osobista przyszłej mamy.
Tokofobia wtórna dotyczy kobiet, które urodziły już jedno dziecko, a poród wywołał u nich traumę. Schorzenie może mieć również podłoże nerwicowe. Pamiętajmy, że w czasie ciąży w organizmie kobiety zachodzą ogromne zmiany hormonalne, które często wpływają niekorzystnie na samopoczucie psychiczne. Mogą one potęgować strach przed kolejnym porodem.
Tokofobia - jak rozpoznać zaburzenie?
Mimo że tokofobia jest często występującą dolegliwością, niestety medycyna nie oferuje skutecznych narzędzi do jej wykrywania. Lęk przyszłej mamy często przypisywany jest zmianom hormonalnym i brakowi dostatecznej wiedzy na temat porodu. W niektórych przypadkach ginekolog prowadzący ciążę decyduje się na skierowanie kobiety na wizytę u psychiatry. Leczenie tokofobii opiera się przede wszystkim na psychoterapii, dlatego im wcześniej powiemy lekarzowi o swoich obawach, tym lepiej. Bardzo ważne jest również wsparcie ze strony partnera i najbliższego otoczenia ciężarnej. Mimo że oficjalnie tokofobia nie jest wskazaniem do wykonania cesarskiego cięcia, w niektórych przypadkach psychiatra może wystawić pacjentce odpowiednie zaświadczenie, które powinno zostać uwzględnione przez ginekologa.
Tokofobia - najczęstsze objawy
Po czym rozpoznać, że mamy do czynienia z tokofobią? Najczęstsze objawy tokofobii:
- bezsenność
- ból głowy
- wymioty
- silne ataki paniki
- problemy z oddychaniem
- omdlenia
- bóle mięśni
- natrętne myśli
Strach przed porodem - jak wpływa na organizm kobiety?
Niestety, silne emocje, jakich doświadcza ciężarna, mają ogromny wpływ zarówno na przebieg ciąży, jak i samego porodu. Wzmożony niepokój może prowadzić do opóźnienia narodzin dziecka, co często kończy się indukowaniem porodu. Dodatkowo, stres wydłuża samą akcję porodową i sprawia, że skurcze są bardziej bolesne. Może się to przyczyniać do komplikacji, takich jak spadek tętna u noworodka - dlatego tak ważne jest jak najszybsze poradzenie sobie z lękiem przed porodem. Jak to zrobić?
Tokofobia - jak sobie radzić? Kilka ważnych wskazówek
Istnieją pewne sposoby na oswojenie lęku, który pojawia się na myśl o porodzie. Mimo że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak potoczy się akcja porodowa, możemy nauczyć się panować nad strachem. Z jakiej pomocy warto skorzystać?
- Szkoła rodzenia - mimo że wiedza na temat porodu jest ogólnie dostępna, warto zapisać się do szkoły rodzenia, prowadzonej przez specjalistów. Zajęcia w szkole rodzenia to nie tylko wiedza teoretyczna i ćwiczenia, ale także doskonała możliwość poznania innych kobiet, które znajdują się w podobnej sytuacji i mają wiele obaw związanych z macierzyństwem. Najlepiej wybrać szkołę znajdującą się w szpitalu, w którym planujemy rodzić. Wcześniejsze oswojenie się z miejscem i personelem ma korzystny wpływ na samopoczucie podczas porodu.
- Indywidualna opieka położnej - w większości szpitali państwowych istnieje możliwość indywidualnego wykupienia usług konkretnej położnej. Oznacza to, że położna będzie nam towarzyszyła na wyłączność przez cały poród. Jeżeli mamy taką możliwość, warto spotkać się z położną kilka miesięcy przed porodem i powiedzieć jej o swoich potrzebach i oczekiwaniach. Pamiętajmy również, aby podczas porodu dokładnie informować położną o swoich odczuciach.
- Plan porodu - to dokument dostępny w każdym szpitalu, który wypełnia ciężarna w porozumieniu z położną. Pomaga on dokładnie określić wszystkie kwestie dotyczące narodzin dziecka. W planie porodu powinny być uwzględnione najważniejsze potrzeby i wymagania przyszłej mamy.
- Wsparcie podczas porodu - warto nieco wcześniej zastanowić się, czyje wsparcie będzie dla nas najlepsze podczas narodzin dziecka. Większość kobiet decyduje się na towarzystwo partnera, choć w niektórych przypadkach jest to także przyjaciółka czy siostra. Pamiętajmy, aby poprosić o pomoc opanowaną i zaufaną osobę, która w przypadku komplikacji będzie mogła podjąć ważne decyzje.
- Niefarmakologiczne sposoby łagodzenia bólu - zanim zdecydujemy się na poród w konkretnym szpitalu, warto poznać wszystkie metody uśmierzania bólu, jakie oferuje dana placówka. Chodzi tu zwłaszcza o naturalne sposoby, do których zaliczamy: aromaterapię, prysznic, gorącą kąpiel, ćwiczenia na piłce, masaż czy akupresurę. W większości szpitali kobiety mogą korzystać również z terapii TENS, którą wykonuje się za pomocą specjalnego urządzenia umieszczanego w odcinku lędźwiowym. Posiada ono elektrody, które poprzez wydzielanie impulsów elektrycznych skutecznie niwelują ból i łagodzą skurcze. Wcześniejsze uzyskanie informacji na temat niwelowania bólu pomoże znacznie zredukować stres.
Znieczulenie przy porodzie - sposób na lęk przed porodem
Jeżeli ból podczas porodu okaże się nie do wytrzymania, a naturalne metody nie pomogą, kobieta ma prawo skorzystać ze znieczulenia farmakologicznego. Najczęściej stosuje się znieczulenie zewnątrzoponowe, które działa od pasa w dół, znacznie niwelując ból. Znieczulenie podaje się za pomocą igły wprowadzanej między kręgi znajdujące się w dolnej części kręgosłupa. Ten sposób uśmierzania bólu działa przez całą akcję porodową, dzięki czemu kobieta może trochę odpocząć, a nawet się zdrzemnąć. Znieczulenie przygotowuje i podaje lekarz anestezjolog. Co ważne, dawkę znieczulenia zewnątrzoponowego można regulować przez cały poród. Po podaniu znieczulenia anestezjolog jest w stałym kontakcie z położną. Znieczulenie w żaden sposób nie zagraża dziecku i nie wpływa na jakość pokarmu - noworodek może zostać nakarmiony piersią od razu po porodzie.
Wszystkie badania niezbędne do podjęcia przez lekarza decyzji są wykonywane podczas ciąży. Prawidłowo podane znieczulenie zewnątrzoponowe jest w pełni bezpieczne i nie wywołuje skutków ubocznych. Co ważne, ze znieczulenia można skorzystać bezpłatnie w każdym szpitalu.