Przezierność karkowa: na czym polega badanie? Normy pomiaru NT
Przezierność karkowa jest jednym z parametrów ocenianych podczas badania USG pomiędzy pierwszym a drugim trymestrem ciąży. Ocena przezierności karkowej służy do wykrywania wad wrodzonych u płodu. USG z oceną przezierności karkowej płodu rekomendowane jest przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, dlatego to badanie powinno być wykonane u każdej kobiety ciężarnej.
Przezierność karkowa (NT), a w zasadzie ocena przezierności karkowej, to badanie nieinwazyjne wykonywane w ciąży pomiędzy pierwszym a drugim trymestrem (od 11. do 14. tygodnia). Przezierność karkowa (ang. nuchal translucency, NT) to odległość między tkanką podskórną płodu a skórą na wysokości karku.
Aby zrozumieć, na czym polega badanie, należy wytłumaczyć, jak zbudowany jest płód na przełomie pierwszego i drugiego trymestru ciąży. W tym czasie skóra płodu pokrywa luźno ciało i nie jest przytwierdzona do tkanki podskórnej. Wszystko dlatego, że na tym etapie rozwoju płód nie posiada jeszcze tłuszczu ani jakiejkolwiek tkanki podskórnej. Natomiast w tym czasie jest już bardzo dobrze wykształcony układ krwionośny i układ chłonny, którego naczynia zbierają płyn i produkty przemiany materii, które nie zostały zebrane przez naczynia krwionośne.
Gdy jeden lub drugi układ nie nadąża z odbieraniem płynów tkankowych, pomiędzy strukturami kostnymi karku i luźno położoną skórą (można przyjąć, że jest to kark płodu) tworzy się zbiornik nieodebranego płynu. Zbiorniczek zawierający płyn może być mniejszy lub większy.
Badanie przezierności karkowej ocenia odległość mierzoną na wysokości odcinka szyjnego kręgosłupa a skórą. Wiemy już, że badany obszar zawiera płyn, który można zobrazować w badaniu USG. Tym, co niepokoi lekarza i ciężarną, jest właśnie zbyt duża przezierność karku, czyli zbyt duża odległość od struktur kostnych karku do szyi. Im więcej płynu (im większy zbiorniczek wypełniony płynem), tym odległość jest większa.
Duża ilość płynu i większy zbiorniczek, czyli zwiększona wartość przezierności, może być powodowana przez niewydolny układ chłonny lub zbyt obciążony układ krwionośny.
O czym świadczy zwiększona przezierność karkowa?
Nie zawsze zwiększone NT (przezierność karkowa) świadczy o chorobie dziecka, może być zaledwie „odmianą normy” i tak zdarza się stosunkowo często. Czasami niewydolność układów jest przejściowa i zupełnie znika, nie pozostawiając po sobie śladów. Nie zawsze jest możliwość ustalenia przyczyny takiego stanu rzeczy. To nie znaczy, że podwyższony wynik przezierności karkowej można lekceważyć. Wręcz przeciwnie!
Zwiększone NT jest wskazaniem do wykonania dodatkowych badań:
- dokładnego USG połówkowego z oceną całej anatomii płodu;
- szczegółowego echa serca płodu ok. 20 tygodnia ciąży;
- nieinwazyjnych badań wolnego płodowego DNA z krwi matki, gdy ryzyko wyszło pośrednie (pomiędzy 1:300 a 1:1000);
- badań oceniających kariotyp płodu, jeżeli oszacowane ryzyko w USG w pierwszym trymestrze z testem PAPP-A wyszło wyższe niż 1:300 (amniopunkcja).
1:300 to znaczy, że statystycznie jedna na trzysta kobiet z takimi samymi wynikami badań biochemicznych urodzi dziecko z wadą genetyczną.
Choć zwiększone NT może występować u zdrowych dzieci, to taką informację należy potwierdzić w dodatkowych badaniach. Zwiększone NT może bowiem wskazywać na chorobę płodu, w tym wady serca, wady chromosomalne (np. zespołów Downa, Patau i Edwardsa), rzadziej występujące wady genetyczne (np. Zespół Di George’a).
Nie panikuj! Zwiększone NT nie musi świadczyć o chorobie dziecka. W większości przypadków, dzieci, u których stwierdzono zwiększoną przezierność karkową, rodzą się całkowicie zdrowe. Zawsze konsultuj wyniki badań z lekarzem prowadzącym.
Na czym polega badanie przezierności karkowej?
Oceny przezierności karkowej dokonuje się w badaniu USG przez powłoki brzuszne pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży, nie później. Istotą badania jest oszacowanie ryzyka wystąpienia u dziecka wad wrodzonych. Należy jednak pamiętać, że badanie wskazuje na ewentualne ryzyko, nie mówi o tym, czy dziecko jest chore, czy nie. Gdy ryzyko jest podwyższone, zleca się wykonanie bardziej inwazyjnego badania, które potwierdzi lub wykluczy chorobę u płodu.
Przekroczona norma przezierności karkowej nie daje rozpoznania choroby wrodzonej, jedynie wskazuje na ryzyko jej wystąpienia.
Lekarz w czasie badania mierzy nie tylko przezierność karkową (NT), ale również długość ciemieniowo-siedzeniową płodu (CRL), obecność kości nosowej (NB) i częstość pracy serca. Na podstawie otrzymanych wyników oraz wieku ciężarnej oblicza ryzyko wystąpienia wad genetycznych — posługuje się metodą Nicolaidesa lub podaje wartość przezierności w milimetrach.
O wysokim ryzyku wystąpienia wad genetycznych u płodu mówi się, gdy pomiar przezierności karkowej przekracza 3 mm lub ryzyko wykalkulowane jest na 1:300 (liczbowa ocena ryzyka). Należy wtedy dokonać weryfikacji tego wyniku za pomocą innych badań, w tym amniopunkcji.
Badanie przezierności karkowej jest bezpłatne dla kobiet ciężarnych powyżej 35. roku życia. Pozostałe ciężarne muszą za takie badanie dodatkowo zapłacić. Ocena przezierności karkowej kosztuje zazwyczaj ok. 100-200 zł.
To musisz wiedzieć! Wiek ciąży określa się za pomocą CRL (długości ciemieniowo-siedzeniowej). Dla każdej długości dziecka określane są centyle, czyli normy przezierności karku. To dane szacunkowe. Wiadomo bowiem, że nie wszystkie dzieci w tym samym okresie mierzą tyle samo. Jest to jednak wyznacznik w badaniu.
Na przykład u dzieci, u których CRL wynosi 45mm (11 tyg i 1 dzień ciąży), wartość NT 2,1mm będzie wartością powyżej 95 percentyla. Natomiast u dzieci, u których CRL wynosi 84mm – NT 2,8mm również będzie wartością powyżej 95 percentyla.
Wyniki badań omawiaj z lekarzem prowadzącym, który wytłumaczy dokładnie, jak należy je interpretować.
Źródło: mamaginekolog.pl; blog.polozna-online.pl
________
zdrowie.radiozet.pl/nk
Tu się dzieje
