Małowodzie i bezwodzie: przyczyny, skutki małej ilości wód płodowych
Małowodzie i bezwodzie budzą ogromny strach u przyszłych rodziców. O ile bezwodzie, czyli sytuacja, gdy brakuje wód płodowych, zdarza się rzadko, to małowodzie spotyka dużą rzeszę kobiet. Chociaż niedostatek płynu owodniowego świadczy często o nieprawidłowościach w rozwoju ciąży, to może równie dobrze nie mieć poważnej przyczyny. Dowiedz się, skąd się bierze bezwodzie i małowodzie w ciąży.
- Płyn owodniowy. Skąd się biorą wody płodowe?
- Bezwodzie: przyczyny, konsekwencje
- Małowodzie: przyczyny, konsekwencje
Małowodzie i bezwodzie to nieprawidłowe objętości płynu owodniowego wynikające z zaburzeń jego wytwarzania i wchłaniania.
Płyn owodniowy, czyli tzw. wody płodowe, to płyn zawarty w błonach płodowych, który zapewnia odpowiednie środowisko dla rozwijającego się płodu. Wody płodowe zapewniają swobodę ruchów, amortyzują, chronią przed bodźcami z zewnątrz, wahaniami temperatury i biorą udział w transporcie i wymianie substancji odżywczych.
Płyn owodniowy. Skąd się biorą wody płodowe?
Płyn otaczający dziecko (płyn owodniowy) powstaje z płynów ustrojowych matki i płodu, w tym przede wszystkim z moczu dziecka. Na początku ciąży, czyli do mniej więcej 16. tygodnia płyn owodniowy to głównie przesięk z krwi matki z domieszką moczu płodu. Natomiast po 16. tygodniu ciąży płyn owodniowy składa się już głównie z moczu dziecka. Płyn owodniowy podlega ciągłemu procesowi wymiany, jest wciąż filtrowany, dzięki czemu jest zawsze świeży.
Dziecko dostaje składniki odżywcze, tlen i wodę przez barierę łożyskową do swojej krwi płodowej. Przez pępowinę wszystko trafia do jego krwiobiegu, filtrowane jest w nerkach, które produkują czysty mocz. Dziecko ten jałowy mocz oddaje nawet kilkadziesiąt razy dziennie i to jest właśnie płyn owodniowy.
Płynu owodniowego jest w macicy określona ilość. Wszystko dlatego, że dziecko płyn pije (tak, oznacza to, że pije własny mocz). Jest to konieczne nie tylko dla zachowania równowagi ilościowej płynu w macicy, ale również do prawidłowego rozwoju płuc, układu pokarmowego oraz układu moczowego.
Bezwodzie: przyczyny, konsekwencje
Bezwodzie (anhydramnios) to brak płynu owodniowego. Taka sytuacja ma miejsce zaledwie w dwóch przypadkach:
- Przy agenezji, czyli braku nerek płodu, gdy dziecko nie produkuje moczu i w macicy jest jego zupełny brak. Jest to wada letalna, która prowadzi do śmierci dziecka, bo bez nerek płód nie może funkcjonować, a bez płynu owodniowego nie mogą się rozwinąć płuca — dziecko bez rozwiniętych płuc nie może przetrwać po porodzie.
- Przy bezwodziu, gdy płyn owodniowy odpłynie przedwcześnie (PROM - premature rapture of membranes). Jeśli płyn owodniowy odpłynie jeszcze w drugim trymestrze ciąży, to dziecko nie ma szansy na przeżycie. Natomiast, jeśli nastąpi to po 20 tygodniu ciąży, to dziecko może urodzić się i przeżyć.
Małowodzie: przyczyny, konsekwencje
Małowodzie to mała ilość wód płodowych. O ile małowodzie samo w sobie może nie być przeszkodą w rozwoju dziecka, to może świadczyć o innym problemie, który już taką przeszkodę może stanowić. Warto jednak wiedzieć, że małowodzie, choć zawsze wzbudza strach, to nie zawsze jest przyczyną powikłań ciąży. Czasami, pomimo mniejszej ilości płynu owodniowego, dziecko rodzi się całkowicie zdrowe.
Małowodzie jest często pierwszym objawem niewydolności łożyska, dlatego to zwykle pierwsza przyczyna, którą podejrzewają lekarze.
Małowodzie może być również związane z przedwczesnym odwoływaniem płynu owodniowego, a wtedy stanowi to istotny problem, bo stwarza ryzyko infekcji płodu.
Zmniejszona ilość wód płodowych może być także spowodowana chorobami nerek i dróg moczowych.
Przyczyny małowodzia ze strony matki wiążą się z upośledzeniem przepływu maciczno–łożyskowego spowodowanym odwodnieniem, angiopatiami.
Zdarza się jednak, że nie udaje się rozpoznać żadnej przyczyny małowodzia.
Małowodzie rozpoznaje się, gdy ilość płynu owodniowego w 32–36 tygodniu ciąży jest mniejsza niż 500 ml lub gdy indeks płynu owodniowego (wskaźnik AFI) wynosi poniżej 5-6.
Leczenie małowodzia może polegać na amnioinfuzji, czyli uzupełnieniu wód przez powłoki brzuszne w znieczuleniu miejscowym. W ekstremalnych przypadkach konieczne jest wcześniejsze wywołanie porodu.
Małowodzie może negatywnie wpłynąć na rozwój dziecka, ale skutki zależą od intensywności i długości trwania małowodzia.
Do powikłań małowodzia zalicza się:
- hipotrofię płodu: zahamowanie wzrostu, czego skutkiem jest niska masa urodzeniowa dziecka;
- zespół pasm owodniowych;
- hipoplazję płuc: niedorozwój niektórych elementów tkanki płucnej;
- wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, zwykle na skutek niedotlenienia;
- zaburzenia czynności serca spowodowane uciskiem na pępowinę;
- wady układu moczowego;
- deformacje ciała, w tym płaską twarzoczaszkę, przykurcze kończyn, stopa końsko-szpotawa.
Źródło: mamaginekolog.pl
Tu się dzieje
