Oceń
- Co to są torbiele wątroby?
- Czy torbiel wątroby to rak?
- Jakie są rodzaje torbieli wątroby?
- Jakie są objawy torbieli wątroby?
- Jak leczy się torbiele wątroby?
Większość torbieli wątroby nie jest niebezpieczna, choć określane są jako zmiany nowotworowe, co może budzić grozę. Zmian są jednak z reguły łagodne, a co ważne nie wymagają też leczenia. Złośliwe nowotwory wątroby należą do rzadkości, choć torbiele w tym narządzie mogą być spowodowane przerzutami nowotworowymi z innych narządów. Co jeszcze warto wiedzieć o torbielach wątroby?
Co to są torbiele wątroby?
Torbiele wątroby to różnego rodzaju zmiany zlokalizowane w wątrobie, które wypełnione są płynem. Najczęstsze są tzw. torbiele proste, które wykrywa się zupełnie przypadkowo, przy okazji badań USG brzucha z innego powodu. Są często występującymi zmianami w wątrobie.
Wrodzone torbiele są najczęściej wykrywane wśród kobiet w wieku 40-70 lat. Torbiele nabyte (urazowe) są częstsze w grupie mężczyzn w wieku 30-50 lat.
Czy torbiel wątroby to rak?
Torbiele wątroby rzeczywiście są w większości przypadków nowotworami łagodnymi (czyli niezłośliwymi, niepowodującymi przerzutów). Istnieją jednak również torbiele nowotworowe (nowotwory złośliwe mające postać torbieli), ale są one rzadkie.
Jakie są rodzaje torbieli wątroby?
Torbielami wątroby nazywa się wiele zmian, które są umiejscowione w tym organie. Istnieją dwa typy torbieli wątroby:
- nienowotworowe, które są najczęstsze: wrodzone i uwarunkowane genetycznie (torbiele proste wątroby, torbiele dróg żółciowych, zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby) oraz torbiele nabyte (powstałe na skutek urazu lub zarażenia pasożytami)
- nowotworowe, które są rzadkie: nowotwory torbielowate oraz ulegające martwicy duże ogniska nowotworowe.
Torbiele proste
Najczęstszy rodzaj torbieli wątroby. Torbiel prosta to najczęściej pojedyncza, okrągła lub owalna zmiana o średnicy do 10 cm. W wątrobie jednocześnie może występować kilka takich torbieli różnej wielkości, ale poza tym miąższ wątroby jest najczęściej prawidłowy. Leczenie jest wskazane tylko w przypadku torbieli, które dają objawy, i polega na ich wycięciu.
Torbiele dróg żółciowych w wątrobie
Wewnątrzwątrobowe torbiele żółciowe tworzą się już w okresie płodowym. Są rzadsze niż torbiele proste – to zaledwie 3-5 proc. wszystkich torbieli wątroby. Objawy (ból brzucha, gorączka, żółtaczka) często pojawiają się dopiero u dorosłych i to w wyniku zakażenia w drogach żółciowych. Leczenie polega na usunięciu fragmentu wątroby, w której zlokalizowana jest torbiel.
Zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby
Ta choroba charakteryzuje się występowaniem wielu (powyżej 20) torbieli wątroby podobnych do torbieli prostych, ale najczęściej większych. Jeśli choroba występuje samodzielnie, jej przebieg jest zwykle bezobjawowy i ma wtedy najlepsze rokowania. Może też jednak współistnieć ze zwyrodnieniem wielotorbielowatym nerek. Leczenie wielotorbielowatości wątroby stosuje się w razie wystąpienia objawów i obejmuje ono leczenie operacyjne lub opróżnienie torbieli poprzez nakłucie przez skórę (aspiracja przezskórna).
Torbiele wątroby pourazowe
Torbiele pourazowe są najczęściej wynikiem tępych urazów wątroby – objawy zależą od mechanizmu i rozległości obrażeń wątroby. Nie we wszystkich przypadkach torbieli pourazowych konieczne jest leczenie operacyjne. W przypadku rozległych uszkodzeń miąższu wątroby, zwłaszcza gdy w torbieli stwierdza się żółć, niezbędne może okazać się usunięcie części lub całej wątroby.
Torbiele pasożytnicze
Torbiele pasożytnicze wątroby są spowodowane zakażeniem pasożytem, który wraz z pożywieniem przedostaje się do jelita cienkiego, a następnie do wątroby (i płuc). Najczęściej są to torbiele bąblowcowe. Ludzie mogą się zakazić czterema rodzajami tasiemca bąblowcowego: Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis, Echinococcus oligarthus i Echinococcus vogelii. Objawy torbieli pasożytniczych występują tylko u części zarażonych osób i zależą od lokalizacji tych torbieli, ich rozmiaru, stopnia rozwoju i żywotności pasożyta oraz występowania powikłań choroby. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu torbieli bąblowcowych wątroby.
Torbiele wątroby nowotworowe
Pierwotne lub wtórne (czyli przerzuty) nowotwory torbielowate wątroby występują rzadko. Zwykle są to rozpadające się, ulegające martwicy duże ogniska nowotworowe, co zdarza się, gdy choroba nowotworowa toczy się w organizmie już od jakiegoś czasu. Najczęstsze pierwotne, czyli powstałe w wątrobie, nowotwory torbielowate to torbielakogruczolak, torbielakogruczolakorak i naczyniakomięsaki. Przerzuty do wątroby, które mogą przybierać charakter torbieli, to najczęściej przerzuty nowotworów neuroendokrynnych (powstałe z komórek produkujących hormony), niektórych nowotworów przewodu pokarmowego, raka piersi i czerniaka.
Jakie są objawy torbieli wątroby?
Torbiele proste wątroby zwykle nie powodują objawów. Duże torbiele (powyżej 10 cm) mogą powodować:
- bóle brzucha
- dyskomfort
- uczucie pełności
- ucisk w górnej części brzucha (nadbrzuszu)
- wzdęcia
- wymioty.
Wyjątkowo może pojawić się żółtaczka, wodobrzusze i utrudnienie odpływu krwi przez żyły wątrobowe. Pojawienie się ostrego bólu w prawej górnej części brzucha może oznaczać krwawienie do torbieli.
Jak leczy się torbiele wątroby?
Bezobjawowe torbiele nie wymagają leczenia. Nie zaleca się nakłuwania i odsysania płynu z torbieli, ponieważ ryzyko nawrotu jest wysokie. Zalecaną metodą leczenia jest laparoskopowe wycięcie fragmentu ściany wątroby. Jeśli istnieje podejrzenie zmiany nowotworowej, wskazana jest biopsja lub wycięcie torbieli. Torbiele bąblowcowe usuwa się chirurgicznie, choć w przypadku tych do 5 cm możliwe jest włączenie odpowiedniego leczenia i obserwacja.
Źródła: M. Wiercińska, Torbiele wątroby: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna [dostęp: 2.02.2023] / K. Gutkowski, M. Hartleb, Zmiany torbielowate wątroby – diagnostyka i leczenie, Przegląd Gastroenterologiczny 2007; 2 (5): 263–269
Oceń artykuł
