Zapalenie pęcherza moczowego: profilaktyka ma znaczenie. Jak leczyć chory pęcherz?
Zapalenie pęcherza moczowego dotyka głównie kobiety, które ze względu na swoją budowę anatomiczną są bardziej podatne na zakażenia układu moczowego. Zapalenie pęcherza to wyjątkowo nieprzyjemna, ale powszechna przypadłość. Objawia się pieczeniem w czasie oddawania moczu, ciągłym parciem na pęcherz i bólem podbrzusza. Niestety zapalenie pęcherza ma tendencję do nawracania. Sprawdź, co robić, by się przed nim chronić.
Zapalenie pęcherza moczowego dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn, a związane jest to z krótką cewką moczową u kobiet i bliskim sąsiedztwem cewki i pochwy, która z kolei wykazuje dużą wilgotność. Zapalenie pęcherza jest jedną z częściej występujących infekcji bakteryjnych dróg moczowych. Stan zapalny dotyczy błony śluzowej pęcherza moczowego.
U kobiet odbyt, ujście cewki moczowej i ujście pochwy znajdują się w bardzo bliskich odległościach, przez co patogeny mają ułatwiony dostęp do układu moczowego, mogą go kolonizować i wywoływać infekcje. Męski członek jest natomiast doskonałym transmiterem patogenów. Pod napletkiem znajdują się drobnoustroje, które mogą zakażać cewkę moczową i wstępować do kolejnych pięter układu moczowego, a także powodować infekcje intymne. Z tego powodu jednym z głównych czynników ryzyka występowania zapalenia pęcherza są stosunki seksualne.
Zapalenie pęcherza moczowego w większości przypadków nie jest groźne. Chociaż przypadłość jest uciążliwa i lubi nawracać, to przeważnie łatwo ją wyleczyć, stosując odpowiednie preparaty z furaginą, antybiotyki i stosując się do podstawowych zasad higieny.
Na nawroty choroby narażone są niestety głównie kobiety, dla których przechodzenie zapalenia kilka razy w roku lub corocznie bywa ogromnie niekomfortowe i bolesne. Nawracające zapalenie pęcherza moczowego zawsze wymaga konsultacji z lekarzem i przeprowadzenia odpowiednich badań wykluczających inne, znacznie poważniejsze choroby.
Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Główną przyczyną zapalenia pęcherza moczowego są bakterie, które zagnieżdżają się na ścianie pęcherza i rozpoczynają jego kolonizację. W większości przypadków drobnoustroje, które doprowadzają do zakażenia, pochodzą z cewki moczowej.
W innych przypadkach mogą rozwijać się w wyniku innego, współistniejącego schorzenia i przedostawać się do dróg moczowych wraz z limfą.
Zapalenie pęcherza moczowego wywołują najczęściej bakterie Escherichia coli (pałeczka okrężnicy), a także inne bakterie jelitowe.
Zapalenie pęcherza często współwystępuje z infekcjami pochwy i sromu (zarówno bakteryjnymi, jak i grzybiczymi), ponieważ zaburzenia mikroflory bakteryjnej osłabiają naturalną barierę ochronną i zwiększają tym samym ryzyko wystąpienia zapalenia tego narządu. Zapaleniu pęcherza sprzyjają także stosunki płciowe, szczególnie z nowym partnerem, oraz używanie prezerwatyw ze spermicydami (środkami plemnikobójczymi). Szacuje się, że aktywność seksualna jest przyczyną nawet 75-90 proc. infekcji dróg moczowych.
- długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, które sprzyja występowaniu grzybicy;
- stosowanie antykoncepcji dopochwowej;
- nieprawidłowa higiena miejsc intymnych;
- wady anatomiczne układu moczowego;
- otyłość;
- cukrzycę;
- kamica nerkowa lub moczowodowa;
- uszkodzenie rdzenia kręgowego;
- przewlekłe stosowanie cewników;
- „przewianie” czy przemarznięcie wpływające na osłabienie układu odpornościowego i zwiększające podatność na infekcje.
Objawy zapalenia pęcherza moczowego
Objawy zapalenia pęcherza są bardzo charakterystyczne, dlatego osoby, które miały już wcześniej do czynienia z tą przypadłością, nie mają zazwyczaj problemu z rozpoznaniem objawów.
- uczucie parcia na mocz;
- częste oddawanie moczu, szczególnie w małych ilościach;
- dyskomfort i pieczenie w czasie oddawania moczu;
- oddawanie moczu w nocy;
- zmieniony zapach moczu;
- krew w moczu (wynik zapalenia błony śluzowej pęcherza);
- bóle podbrzusza.
Nieleczone zapalenie pęcherza moczowego powoduje nasilanie się objawów. W miarę upływu czasu ból podczas oddawania moczu może być bardzo silny, a potrzeba oddania moczu wręcz niekontrolowana (może dochodzić do mimowolnego popuszczania moczu). Alarmujące jest także pojawienie się krwi w moczu, szczególnie gdy jest jej dużo. Chorym na zapalenie pęcherza, którzy nie stosują odpowiedniego leczenia, zdarza się także popuszczać mocz w nocy, w czasie snu.
Kobiety ciężarne, u których występują objawy zapalenia pęcherza moczowego, nie powinny zwlekać z wizytą u lekarza.
Leczenie zapalenie pęcherza moczowego
Odpowiednie leczenie należy zastosować w momencie, gdy pojawią się pierwsze objawy. Lekceważenie problemu prowadzi zazwyczaj do zaostrzania się objawów. Nieleczone zapalenie układu moczowego może także powodować odmiedniczkowe zapalenie nerek, które objawia się silnym bólem w okolicy lędźwiowej, wysoką temperaturą, dreszczami i wymiotami.
Po wystąpieniu objawów można zastosować leki dostępne bez recepty zawierające nitrofurantoinę (furaginę), czyli substancję działającą na szerokie spektrum drobnoustrojów powodujących zapalenie pęcherza moczowego. Leki z furaginą należy stosować przez 7-8 dni. Leczenie trzeba kontynuować nawet wtedy, gdy objawy ustąpią wcześniej.
Najsilniejsze działanie furagina wykazuje w środowisku kwaśnym, a środowisko zasadowe osłabia jej działanie. Dlatego wsparciem leczenia powinna być dieta wysokobiałkowa i suplementacja witaminą C.
Gdy pomimo stosowania leczenia furaginą objawy nie ustają lub nasilają się, konieczna jest wizyta u lekarza urologa. Sytuacja może bowiem wymagać podania antybiotyków lub przeprowadzenia badań. O sposobie leczenia zawsze decyduje lekarz.
Domowe leczenie zapalenia pęcherza moczowego
Gdy pojawią się objawy zapalenia pęcherza moczowego, należy pić dużo płynów w celu utrzymania odpowiedniego przepływu moczu, który przyspiesza mechaniczną eliminację bakterii z dróg moczowych. Najlepiej wypijać duże ilości wody mineralnej niegazowanej oraz sok z żurawiny, sok z czarnej porzeczki, aronii, a także mieszanki ziołowe o działaniu moczopędnym i przeciwzapalnym. Pomóc mogą również preparaty zawierające skoncentrowany wyciąg z żurawiny.
Ukojenie przyniesie także ciepły okład w formie termoforu przykładany na podbrzusze. Warto w tym czasie nosić także ciepłą, zabudowaną bieliznę i ogrzewać się pod kołdrą, o ile jest to możliwe. Ciepło poprawia ukrwienie śluzówki, przez co proces leczenia następuje szybciej.
Nawracające zapalenie pęcherza moczowego
Szacuje się, że nawet 20-30 proc. kobiet doświadcza nawrotów zakażenia dróg moczowych. Nawroty definiuje się jako przebycie co najmniej dwóch zakażeń w ciągu pół roku lub trzech zakażeń w ciągu roku. Podstawowym czynnikiem ryzyka nawracających zapaleń pęcherza są stosunki seksualne, podczas których dochodzi do przenoszenia drobnoustrojów w okolicę cewki moczowej, przez którą patogeny wstępują do pęcherza moczowego.
Zapobieganie nawrotom zakażenia powinno obejmować przestrzeganie zasad higieny i unikanie czynników sprzyjających zakażeniom pęcherza:
- Pij odpowiednie ilości płynów w ciągu doby – nawet 1,5 litra wody mineralnej, soku z żurawiny, herbat ziołowych.
- Oddawaj mocz jak najszybciej po wystąpieniu takiej potrzeby, staraj się tego nie odwlekać.
- Codziennie myj okolice narządów płciowych delikatnym środkiem myjącym. Umyj dokładnie narządy płciowe przed i po stosunku płciowym.
- Podcieraj się w kierunku od przodu do tyłu, co zapobiega przemieszczaniu bakterii z okolicy odbytu w okolicę ujścia cewki moczowej.
- Jeśli stosujesz krążek dopochwowy, szczególnie w połączeniu ze środkami plemnikobójczymi, porozmawiaj z lekarzem o możliwości zmiany formy antykoncepcji.
Niektóre kobiety, u których nawroty zapalenia pęcherza mają związek z aktywnością seksualną, mogą w porozumieniu z lekarzem przyjmować profilaktyczną pojedynczą dawkę antybiotyku po stosunku płciowym. U kobiet po menopauzie pomocne mogą być estrogeny przyjmowane dopochwowo, które pomagają przywrócić prawidłową florę bakteryjną.
Źródło: gazetalekarska.pl; nefrologia.mp.pl; nefrologia.mp.pl
Tu się dzieje
