Kamienie nerkowe częściej o sobie dają znać latem. Nie przegap znaków ostrzegawczych
Latem, zwłaszcza gdy są upały, o wiele częściej do lekarzy zgłaszają się chorzy z kamicą nerkową. Dowiedz się, jak rozpoznać, że mamy kamienie nerkowe.

- Jakie mogą być jeszcze objawy kamicy nerkowej?
- Dlaczego kamienie nerkowe częściej przemieszczają się latem?
- Dlaczego kamienie nerkowe powstają?
- Zdrowa dieta to podstawa w kamicy nerkowej
Sezon na kamienie nerkowe rozpoczęty – tak żartują między sobą nefrolodzy i urolodzy, gdy zaczynają się upały. Zwykle w tym okresie wzrasta liczba chorych, którzy zgłaszają się do lekarza z powodu kamieni nerkowych. Widać w tym nawet pewną zależność, im wyższa temperatura, tym wyższa liczba chorych z kamicą. Dlaczego się tak dzieje?
Kamienie nerkowe to potoczna nazwa złogów, które zbudowane są z substancji chemicznych, które zwykle znajdują się w moczu, np. szczawianu lub fosforanu wapnia, fosforanu magnezowo-amonowego, cystyny. Zwykle te substancje są w formie rozpuszczonej, ale gdy ich stężenie w moczu jest zbyt duże, wtedy nie dochodzi do ich całkowitego rozpuszczenia. Z tych nierozpuszczonych substancji tworzą się kryształki (potocznie nazywane piaskiem nerkowym), a dopiero z czasem tworzą się większe formacje złogów, zwane właśnie kamieniami nerkowymi czy kamieniami moczowymi. Zarówno piasek, jak i większe kamienie mogą przedostać się z nerek do moczowodu i powodować ból zlokalizowany w dole pleców oraz pachwinie.
Jakie mogą być jeszcze objawy kamicy nerkowej?
Piasek, kamień czy kamienie znajdujące się w nerkach przez bardzo długi czas mogą nie dawać żadnych objawów. Czasem jednak, gdy są zbyt duże lub przesuną się do moczowodu, mogą powodować ból z dole pleców lub w dole brzucha w okolicy pęcherza moczowego. Ta dolegliwość nazywana jest również kolką nerkową. Jest to bardzo silny, ostry, niekiedy kurczowy ból (podobno silniejszy nawet niż ból porodowy). Może on promieniować nawet do pachwiny.
Inne objawy, które mogą pojawić się w kamicy nerkowej to:
- nudności i/lub wymioty (w czasie ataku kolki nerkowej),
- zabarwiony na czerwono mocz,
- częste parcie na mocz lub uczucie parcia na mocz,
- pieczenie podczas oddawania moczu,
- uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego,
- ból promieniujący do czubka prącia.
– Kamienie nerkowe powodują ból, gdy moczowód, który ma tylko 2 do 3 mm szerokości, jest zablokowany i kurczy się, próbując wcisnąć kamień do pęcherza – tłumaczy dr Sri Sivalingam, urolog z Cleavland Clinic (USA) i dodaje: – Ponieważ zwiększa się ciśnienie w nerce, a moczowód rozciąga się, powoduje to silny kłujący dyskomfort w dolnej części pleców i/lub pachwinie i często wiąże się z nudnościami i wymiotami.
Dlaczego kamienie nerkowe częściej przemieszczają się latem?
Kamienie nerkowe znacznie częściej dają o sobie znać latem niż zimą. Dlaczego? Okazuje się, że zimą nasz organizm produkuje więcej wapnia, który przedostaje się do moczu. Zbyt duża ilość wapnia w moczu (tzw. hiperkalciuria) zwiększa ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Ten związek może łączyć się z innymi substancjami chemicznymi, tworząc złogi. Niebagatelne znaczenie ma tu również mała aktywność fizyczna i zmiany w diecie. Gdy nadchodzi lato, a wraz z nimi upały, zwiększa się aktywność fizyczna, organizm bywa odwodniony, dochodzi do dalszego wzrostu kamieni, które uformowały się w miesiącach zimowych. Zaczynają się one też przemieszczać.
Dlaczego kamienie nerkowe powstają?
Przyczyn powstawiania kamieni nerkowych jest znacznie więcej, wśród nich wymienia się:
- czynniki genetyczne,
- mała objętość przyjmowanych płynów,
- dieta wysokobiałkowa,
- praca w suchym i gorącym środowisku,
- długotrwałe, przyjmowanie niektórych leków oraz suplementów, np. wapnia, witaminy D oraz witaminy C (w bardzo dużych dawkach przekraczających dzienne zapotrzebowanie).
Kamienie nerkowe różnią się wielkością, od małych jak ziarnko soli do dużych jak piłka golfowa. Im mniejszy kamień, tym większe prawdopodobieństwo, że może przejść przez drogi moczowe bez leczenia.
Zdrowa dieta to podstawa w kamicy nerkowej
Kamica nerkowa ma charakter nawracający, dlatego oprócz leczenia farmakologicznego ważny jest odpowiedni styl życia. Aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się kamieni nerkowych, należy spożywać warzywa i owoce. Sprawiają one, że mocz jest mniej kwaśny i zmniejsza ryzyko powstawania kamieni. Należy natomiast unikać spożycia nadmiernej ilości soli, a więc wysokoprzetworzonych dań, produktów w puszkach, przekąsek, takich jak chipsy ziemniaczane. Istotne jest również wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Co najmniej 2,5 litra wody dziennie, szczególnie w okresie letnim. Woda rozcieńcza mocz i zmniejsza ryzyko tworzenia się złogów.
Warto również skonsultować się z dietetykiem, który pomoże ustalić odpowiednią, zbilansowaną dietę.
Źródło: Environmental Health Perspectives/ PAP Nauka w Polsce/ mp.pl/ health.clevelandclinic.org