Oceń
- Rwa kulszowa: przyczyny. Skąd się bierze rwa kulszowa?
- Rwa kulszowa: diagnoza. Jakie badania wykonać?
- Rwa kulszowa: leczenie. Jak złagodzić ból?
Rwa kulszowa inaczej scjatyka lub scyjatyka, to częsta, choć wyjątkowo nieprzyjemna przypadłość. Rwa charakteryzuje się silnym bólem w dolnej części kręgosłupa, który promieniuje najczęściej do pośladka i dalej wzdłuż tylnej części nogi, aż do stopy i jej palców. Atak rwy kulszowej potrafi na jakiś czas wyrwać człowieka z jego codzienności. Normalne poruszanie się staje się bowiem niemożliwe.
Rwa kulszowa może pojawiać się różnych powodów, nawet po przeciążeniu kręgosłupa spowodowanym ćwiczeniami, noszeniem ciężkich przedmiotów lub zaawansowaną ciążą. Ból nasila się przy każdym ruchu, nawet próbie wyprostowania pleców. Rwa szczególnie dokucza w nocy, dlatego, gdy występuje regularnie, warto odwiedzić lekarza i porozmawiać o sposobie leczenia.
Rwa kulszowa: przyczyny. Skąd się bierze rwa kulszowa?
Nerw kulszowy to największy nerw w ciele człowieka. Powstaje z połączenia kilku korzeni nerwowych wychodzących z kanału kręgowego odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Nerw biegnie dalej przez pośladek, wzdłuż nogi.
Choć do urazu czy uciśnięcia nerwu kulszowego może dojść w każdym miejscu, to najczęstszą przyczyną rwy kulszowej jest ucisk na korzenie nerwowe w kanale kręgowym przez fragment krążka międzykręgowego (zapalenie korzonków) lub zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i wypadnięcie krążka międzykręgowego (dysku).
Częstą przyczyną ostrej rwy kulszowej jest ucisk na korzenie nerwowe przez zwyrodniały krążek międzykręgowy. Sam proces zwyrodnieniowy krążków rozpoczyna się już w okresie dojrzewania i postępuje z wiekiem. Nazywany jest inaczej dyskopatią. Na skutek nadmiernego przeciążenia kręgosłupa dochodzi do nasilenia zmian zwyrodnieniowych, wtedy pojawia się ból w dolnej części kręgosłupa, do którego może dołączyć ból promieniujący wzdłuż korzeni nerwowych. Ból promieniuje zazwyczaj do pośladka i dalej wzdłuż tylnej części uda i podudzi aż do samej stopy i palców. Są to typowe objawy ostrej rwy kulszowej.
Do rwy kulszowej może dochodzić także na skutek skrzywienia kręgosłupa lub nieprawidłowej budowy miednicy.
Rwa przytrafia się też kobietom w zaawansowanej ciąży, u których dochodzi do przesunięcia się środka ciężkości i niewłaściwego obciążenia kręgosłupa. Wiele ciężarnych kobiet odczuwa bóle krzyża, jednak ból promieniujący do pośladka, nogi, a nawet stopy świadczy o ataku rwy kulszowej.
Ból promieniujący od pachwiny do przedniej powierzchni uda i sięgający aż do kolana świadczy o rwie udowej, która spowodowana jest naciskiem na nerw udowy lub na jego korzenie.
Rwa kulszowa: diagnoza. Jakie badania wykonać?
Specjalista diagnozuje rwę kulszową na podstawie wywiadu z pacjentem dotyczącym umiejscowienia bólu, jego natężenia, częstości występowania. Istotne są także informacje na temat stylu życia, wykonywanego zawodu, aktywności fizycznej lub przebytych chorób.
Lekarz ocenia także siłę mięśniową i odruchy dolnej części ciała oraz uczucie i napięcie korzeni nerwowych. Badanie polega na unoszeniu kończyn w pozycji leżącej, ich zginaniu i prostowaniu, a także wywoływaniu wrażeń czuciowych poprzez dotykanie skóry tępym i ostrym przyrządem.
Lekarz może też zlecić dodatkowe badania, jeśli podejrzewa zmianę nowotworową lub zapalną w obrębie kręgosłupa, lub gdy rwie kulszowej towarzyszą objawy neurologiczne. To podstawowych badań należą: rentgen, tomografia kręgosłupa, rezonans magnetyczny.
Rwa kulszowa: leczenie. Jak złagodzić ból?
Rwa kulszowa wymusza natychmiastowe odciążenie kręgosłupa. Osoba odczuwająca ból powinna pozostać w łóżku w pozycji leżącej na boku, ze zgiętymi nogami w stawach kolanowym i biodrowym. Można także położyć się na plecach i podłożyć pod kolana poduszki. Po 1-2 dniach powinna nastąpić poprawa. Jeśli ból będzie się nasilał, konieczna będzie wizyta u lekarza.
Ulgę w bólu mogą przynieść także środki przeciwbólowe, na przykład te zawierające ibuprofen. Poleca się także stosowanie miejscowo maści przeciwbólowych, rozgrzewających lub okładów chłodzących. Silny ból wymaga konsultacji z lekarzem, który może przepisać silniejsze środki przeciwbólowe, nawet w formie zastrzyków.
Fizykoterapia i rehabilitacja to podstawowe kroki w leczeniu zachowawczym rwy kulszowej. Oprócz ćwiczeń fizycznych pacjent może korzystać z zabiegów fizjoterapeutycznych, takich jak przezskórna elektrostymulacja (TENS), ultradźwięki czy ciepło i krioterapia.
Leczenie operacyjne jest ostatecznością. Przeprowadzane jest u zaledwie 2-10 proc. pacjentów z rwą kulszową.
Źródło: lek. med. Wojciech Pietraszko, Rwa kulszowa, Oddział Kliniczny Neurochirurgii i Neurotraumatologii Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie (neurologia.mp.pl/choroby)
Oceń artykuł
