Toczeń rumieniowaty układowy – co to za choroba?
Ból stawów, osłabienie, zmiany skórne, nadwrażliwość na światło objawiająca się zmianami na skórze – to tylko niektóre objawy ciężkiej, przewlekłej choroby, jaką jest toczeń rumieniowaty układowy (w skrócie TRU). To choroba autoimmunologiczna, która może zaatakować wiele narządów naszego organizmu (np. skórę, nerki, płuca, szpik, wątrobę, serce, układ nerwowy, układ krwiotwórczy).

Toczeń rumieniowaty układowy należy do chorób rzadkich – przyjmuje się, że dotyka ona 1 na 2000 osób, choć lekarze uważają, że częstość występowania tej choroby może być niedoszacowana i że raczej jest to 1 przypadek na 500-1000 osób.
W Polsce chorych na TRU jest około 15 000. Ta choroba dotyka głównie kobiety (występuje u nich 10 razy częściej niż u mężczyzn). Średni wiek zachorowania to 30 lat, choć diagnozuje się toczeń również u dzieci i osób starszych.
Ta choroba w istotny sposób wpływa na przeżycie. Ryzyko zgonu z dowolnej przyczyny jest w grupie chorych na TRU 2,4 razy większe niż w populacji ogólnej. Najczęstszą przyczyną zgonów u chorych na toczeń są infekcje i ciężkie zmiany narządowe (zajęcie centralnego układu nerwowego, przewlekłe zapalenie nerek, zajęcie serca i płuc).
Toczeń rumieniowaty układowy to jeden z typów TRU, najczęściej występujący (aż u 70%). Pozostałe typy to: toczeń skórny (15%), toczeń indukowany lekami (5%) oraz zespół nakładania/ mieszana choroba tkanki łącznej (10%).
Warto wiedzieć: Jeśli cierpisz na toczeń - uważaj na ten lek!
Toczeń rumieniowaty układowy – co wywołuje tę chorobę?
Przyczyna TRU pozostaje nieznana. Bierze się pod uwagę czynniki genetyczne, hormonalne (częściej występuje u kobiet w wieku rozrodczym lub stosujących estrogenową terapię zastępczą), środowiskowe i immunologiczne.
Co ciekawe, choroba ta występuje często wśród
bliźniaków jednojajowych (u około 30%)
Toczeń rumieniowaty układowy – jak go rozpoznać?
Zdiagnozowanie tej choroby jest bardzo trudne, bo lista objawów jest długa i nieswoista (mogą one występować też w przypadku innych chorób). Nie wszystkie muszą pojawić się u chorego lub ich pojawienie się może rozciągać się w czasie, dlatego najistotniejsze jest, by wiedzieć, jakie objawy pojawiają się zwykle na początku choroby.
Pierwsze objawy tocznia rumieniowatego układowego to:
- zmiany skórne – rumień na twarzy lub rumień krążkowy,
- nadwrażliwość na światło,
- owrzodzenia jamy ustnej,
- zapalenie stawów,
- złe samopoczucie (zmęczenie, gorączka, osłabienie).
Inne objawy, które mogą pojawić się w późniejszych okresie to:
- zapalenie opłucnej lub osierdzia,
- zmiany w nerkach (utrzymujący się białkomocz > 0,5 g/dobę lub na > 3+, obecność komórkowych wałeczków w moczu),
- zmiany w układzie nerwowym (napady drgawkowe, zaburzenia psychiczne),
- zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość hemolityczna z retikulocytozą, leukopenia < 4000/μl stwierdzana co najmniej dwukrotnie, limfopenia < 1500/μl stwierdzana co najmniej dwukrotnie, małopłytkowość < 100 000 μl),
- zaburzenia immunologiczne.
Jak leczyć TRU?
Toczeń to choroba niezwykle trudna do leczenia ze względu na to, że ma charakter wielonarządowy. Zwykle jest ona leczona przez reumatologów, ale bardzo często wymaga konsultacji lekarzy innych specjalności: nefrologów, dermatologów, hematologów. Wszystko zależy od tego, jakie objawy towarzyszące tej chorobie dominują.
Leczenie tej choroby jest długotrwałe i wymaga również zmiany stylu życia: bezwzględnego rzucenia palenia oraz podjęcia aktywności fizycznej.
Toczeń rumieniowaty układowy – możliwe powikłania
Sama choroba i jej długotrwałe leczenie może wywołać szereg powikłań, np. polekowych.
Do najczęstszych powikłań tocznia zaliczamy:
- miażdżycę (nawracające powikłania zakrzepowozatorowe w różnych narządach lub nawykowe poronienia, które dotykają około 30% chorych na tocznia rumieniowatego układowego),
- zawał mięśnia sercowego jeszcze w okresie przedmenopauzalnym,
- złamania na tle osteoporozy,
- ogólne zakażenia organizmu,
- zapalenie naczyń, w tym naczyń centralnego układu nerwowego.
Podsumowanie
Toczeń rumieniowaty układowy to choroba, której nie da się wyleczyć, ale można opóźnić jej rozwój, czyli zminimalizować ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie tej choroby i jak najszybsze włączenie leczenia.
Artykuł powstał na podstawie raportu "Toczeń rumieniowaty układowy w Polsce".
-------------
zdrowie.radiozet.pl/ mk