Fibromialgia to przewlekły ból mięśni i stawów
Fibromialgia to dla wielu osób choroba tajemnicza. Niektórzy nie wierzą nawet w jej istnienie, co powoduje duże problemy z jej diagnozowaniem i leczeniem. Fibromialgia cechuje się uogólnionym, przewlekłym bólem stawów i mięśni, a także nadwrażliwością na ucisk pewnym miejsc na ciele. To choroba, która może odebrać radość z życia.
Fibromialgia to przewlekła należąca do grupy schorzeń reumatycznych tkanek miękkich, czyli ścięgien i mięśni o nieznanej przyczynie. Jest to choroba stosunkowo niedawno scharakteryzowana, nastręcza wielu problemów diagnostycznych. Bywa często mylona z zapaleniem stawów, zespołem przewlekłego zmęczenia, czy z niektórymi schorzeniami psychicznymi.
Jest to choroba trudna do rozpoznania, bo towarzyszy jest całe spektrum objawów, z których tylko część występuje u wszystkich pacjentów. Jednak w przeciwieństwie do innych chorób reumatycznych fibromialgia nie prowadzi do zesztywnienia stawów, nie jest też groźna dla życia.
Przyczyny fibromialgii
Przyczyny fibromialgii są nieznane. Wiadomo natomiast, że choroba związana jest z nieprawidłowym odczuwaniem bólu. Chociaż nie wyjaśniono do końca tego mechanizmu, to najbardziej prawdopodobna wydaje się tzw. centralna sensytyzacja, czyli nadmierna pobudliwość struktur przewodzących ból w rdzeniu kręgowym i mózgu.
Dokładny czynnik odpowiedzialny z zaburzoną regulację bólu nie jest znany, ale wyróżnia się kilka czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju choroby:
- predyspozycje genetyczne: u bliskich krewnych występuje ośmiokrotnie większe ryzyko występowania fibromialgii, w rozwoju choroby bierze się również pod uwagę udział genów odpowiadających za działanie serotoniny;
- czynniki psychiczne: przewlekły, silny stres, niskie poczucie wartości, niezadowolenie z pracy, silny uraz psychiczny mogą mieć związek z rozwojem choroby;
- zakażenia: wielu pacjentów łączy początek wystąpienia objawów z zachorowaniem na boreliozę, HIV, HCV, HBV;
- inne choroby: fibromialgia może być skutkiem innej długotrwałej choroby, na przykład autoimmunologicznej, takiej jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy czy choroba Hashimoto.
Objawy fibromialgii
Głównym objawem fibromialgii jest przewlekły, uogólniony ból mięśniowo-stawowy oraz bolesność w typowych punktach zwanych punktami uciskowymi. Towarzyszą temu liczne zaburzenia, w tym zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie, nietolerancja wysiłku i objawy psychopatologiczne.
Objawy choroby są bardzo różnorodne, rzadko występują w podobnych ''zestawach'' u różnych pacjentów. Przewlekły ból początkowo lokalizuje się w odcinku szyjnym lub lędźwiowym kręgosłupa, później obejmuje inne okolice, głównie plecy i przednią powierzchnię klatki piersiowej i grupy mięśni, zwłaszcza wspomagających duże stawy.
Ból ma charakter uogólniony, chorzy opisują, że boli ich dosłownie każdy kawałek ciała. Intensywność bólu może zmieniać się, ale charakterystyczny jest wzrost nasilenia bólu pod wpływem wysiłku fizycznego, co często zniechęca chorych do podejmowania jakichkolwiek aktywności.
Innym ważnym objawem fibromialgii jest nadwrażliwość na ucisk tzw. punktów tkliwych odpowiadających miejscom przyczepów ścięgien lub ich przebiegowi. Wyróżnia się ponad 100 takich punktów, a około 20 uważa się za najbardziej czułe.
U chorych na fibromialgię bardzo często obserwuje się objawy dodatkowe, somatyczne. Do najbardziej dokuczliwych i najczęściej występujących należą:
- przewlekłe zmęczenie;
- zaburzenia snu;
- poranna sztywność;
- bóle głowy, migreny;
- problemy żołądkowo-jelitowe;
- suchość w jamie ustnej;
- nadmierna potliwość;
- zawroty głowy;
- uczucie niemiarowej pracy serca;
- duszność;
- parestezje.
Chorym mogą również towarzyszyć zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości.
Diagnozowanie fibromialgii
Lekarz może ustalić diagnozę na podstawie opisu objawów, a także stwierdzenia u pacjenta nadmiernej tkliwości w przynajmniej 11 z 18 tzw. punktów tkliwych oraz po wykluczeniu innych chorób.
Leczenie fibromialgii
Wśród metod leczenia fibromialgii wyróżnia się farmakoterapię, fizjoterapię, psychoterapię, a także metody alternatywne, z których korzystają niektórzy chorzy. Leczenie chorych na fibromialgię powinno być prowadzone kompleksowo, ponieważ chorzy cierpią z powodu różnych objawów i zaburzeń wpływających na całe ich życie i funkcjonowanie społeczne.
W leczeniu fibromialgii stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe, rozluźniające mięśnie. Inną metodą łagodzenia objawów jest stosowanie zabiegów krioterapii, balneoterapii, ćwiczeń relaksacyjnych, rozluźniających. Niektórzy chorzy na fibromialgię ćwiczą jogę lub stosują akupunkturę, choć metody te uznawane są za alternatywne.
Wielu chorych na fibromialgię wymaga wsparcia psychologicznego. Dlatego do leczenia włącza się często psychoterapię, szczególnie terapię poznawczo-behawioralną.
Tu się dzieje
