Dna moczanowa to silny ból stawów. Jak leczyć dnę moczanową?
Dna moczanowa nazywana była kiedyś ,,chorobą bogaczy'', bo częstość występowania tej choroby zwiększała się wraz z dostatnim życiem, spożywaniem dużej ilości mięsa, alkoholu, owoców morza. Dziś dna moczanowa atakuje bez względu na status społeczny, choć znacznie częściej starszych mężczyzn i kobiety po menopauzie. To choroba związana ze zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi, co prowadzi do odkładania się w tkankach kryształów moczanu sodu. Objawia się bólem i obrzękiem stawów, a zaawansowana, przewlekła dna może prowadzić do uszkodzenia organów wewnętrznych.
Dna moczanowa, inaczej podagra czy artretyzm, to choroba powodowana odkładaniem się w tkankach kryształów moczanu sodu. Dna zajmuje stawy, co objawia się napadami ostrego bólu, obrzękami, ograniczeniem ruchomości zajętego stawu. Jest to choroba postępująca. Jeśli zaniecha się leczenia dny moczanowej, jej postęp może odprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Spis treści:
- Przyczyny dny moczanowej (podagry)
- Objawy dny moczanowej (podagry)
- Rozpoznanie dny moczanowej (podagry)
- Leczenie dny moczanowej (podagry)
- Dieta dla chorych na dnę moczanową (podagrze)
Dna moczanowa: przyczyny
Odkładanie kryształów sodu powodowane jest przez wysokie stężenie kwasu moczowego (hiperurykemia), będące wynikiem jego nadmiernej produkcji lub zmniejszonego wydalania z organizmu. Choć sama hiperurykemia nie jest chorobą, to dna moczanowa rozwija się średnio u co 5. osoby ze zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego. Dlaczego jedni chorują, a inni nie? Tego niestety nie wiadomo.
Wiadomo jednak, że pewne czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia dny moczanowej. Zalicz się do nich:
- uwarunkowania genetyczne, wpływające na zaburzenia w metabolizmie kwasu moczowego;
- nadużywanie alkoholu;
- płeć męska (mężczyźni chorują znacznie częściej niż kobiety);
- nadwaga i otyłość;
- choroby cywilizacyjne: nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca, zaburzenia lipidowe;
- niedawny uraz lub operacja;
- stan po przeszczepieniu narządów;
- odwodnienie;
- zakażenie;
- ciężkie choroby, takie jak nowotwory;
- niektóre leki zwiększające stężenie kwasu moczowego (kwas acetylosalicylowy, leki moczopędne, cyklosporyna)
- dojrzały wiek (dna moczanowa niemal zawsze występuje u osób po menopauzie).
Dna moczanowa: objawy
Rozwój dny moczanowej można podzielić na kilka etapów:
- okres bezobjawowej hiperurykemii;
- ostre napady zapalenia stawów;
- okresy międzynapadowe;
- zaawansowaną dnę przewlekłą.
Dna moczanowa zazwyczaj daje o sobie znać atakiem zapalenia pojedynczego stawu: stawu podstawy palucha (podagra), stawów stopy, kolanowego, barkowego, palców rąk i innych.
.
. Napadom zapalenia stawów towarzyszy często gorączka, złe samopoczucie, dreszcze i uczucie rozbicia.
Charakterystyczną cechą jest to, że te silne dolegliwości mijają w ciągu kilku dni lub tygodni, nawet nieleczone. Po ataku dny następuje okres cofania się choroby, a jeśli nie wdroży się odpowiedniego leczenia, napady będą powracać częściej i będą dotyczyć nie jednego, a kilku stawów.
Gdy pojawią się objawy dny moczanowej (w tym objawy ostrego zapalenia stawów), należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Chorzy na dnę moczanową wymagają leczenia i powinni pozostawać pod stałą opieką reumatologa.
Po kilkunastu latach dna moczanowa przechodzi zazwyczaj w fazę przewlekłą, którą charakteryzują objawy częstsze, ale o mniejszym nasileniu. Odkładające się w stawach złogi kryształów moczanu sodu powodują niszczenie chrząstki, nasad kostnych, otaczających je ścięgien i więzadeł, co prowadzi niestety do zniekształcenia stawów i niesprawności.
To niestety nie wszystko. Złogi kryształów odkładają się także w innych miejscach w organizmie, formując czasami naprawdę duże, guzki dnawe. Takie guzki pojawiają się na skórze zazwyczaj w małżowinach usznych i w okolicach stawów rąk i stóp. Z ich wnętrza może wydobywać się biała substancja, może też dochodzić do bolesnego zapalenia. Guzki dnawe występują również na narządach wewnętrznych i mogą być tak duże, że zaczną naciskać na okoliczne nerwy, powodując przykre dolegliwości i wywołując m.in. zespół cieśni nadgarstka. Guzki wymagają czasami operacyjnego usunięcia.
Należy wiedzieć, że w zaawansowanej dnie moczanowej dochodzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych, co skutkuje na przykład chorobą nerek i kamicą moczową. Zaawansowanej dnie towarzyszą też często inne choroby: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe i otyłość.
W napadach zapalenia stawów ulgę przynoszą chłodne okłady. Zaleca się także unieruchomienie zajętego stawu, a po ustąpieniu dolegliwości, powrót do normalnej aktywności i podjęcie ćwiczeń usprawniających.
Dna moczanowa: badania
W przypadku podejrzenia dny moczanowej, wykonuje się badanie stężenia kwasu moczowego we krwi oraz dobową utratę kwasu moczowego z moczem.
Ocenia się także płyn stawowy pod mikroskopem, a potwierdzeniem dny jest stwierdzenie w płynie kryształków kwasu moczowego.
Pomocnym badaniem jest także RTG stawów, które pomaga w wykryciu guzków dnawych, a także badanie USG zajętych stawów.
Dna moczanowa: leczenie
Leczenie dny moczanowej jest złożone i obejmuje zarówno przyjmowanie leków, jak i zmianę stylu życia. Podstawą jest odpowiednia dieta pomagająca utrzymać prawidłową masę ciała, aktywność fizyczna podtrzymująca sprawność, czy rezygnacja z picia alkoholu.
Do najważniejszych zaleceń zalicza się:
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
- zmianę nawyków żywieniowych - unikanie produktów spożywczych, które mogą zwiększać stężenie kwasu moczowego (mięso, podroby, owoców morza, słodkich napojów);
- rezygnację lub ograniczenie spożycia alkoholu;
- aktywność fizyczną;
- regularną kontrolę ciśnienia tętniczego oraz stężenia glukozy i lipidów;
- odpowiednie nawadnianie organizmu.
Leczenie farmakologiczne zależy od fazy i zaawansowania dny moczanowej. Przy ostrych napadach zapalenia stawów stosuje się przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne i kolchicynę, które mają na celu złagodzić ból.
W okresie miezynapadowym stosuje się leki obniżające stężenie kwasu moczowego we krwi, by zapobiegać występowaniu napadów.
Najbardziej złożone jest leczenie dny przewlekłej. Chorzy przyjmują najczęściej leki hamujące produkcję kwasu moczowego, a także te zwiększające wydalanie kwasu z moczem.
Dna moczanowa: dieta
Odpowiednia dieta u chorych na dnę moczanową ma ważne znaczenie. Pomaga bowiem w zapobieganiu nawrotom napadów zapalenia stawów, w łagodzeniu objawów, utrzymaniu odpowiedniej wagi.
Chorzy na dnę moczanową powinni unikać produktów zawierających dużą ilość puryn, które zwiększają stężenie kwasu moczowego.
Z czego powinna składać się dieta chorych na dnę moczanową? Z produktów, z których powstają małe ilości kwasy moczowego: z warzyw (papryka, cukinia, bakłażany, cykoria, roszponka, kapusta, ogórki, kalarepa, marchew, sałata, buraki, rzodkiewki, ziemniaki, pomidory, kalafior, szparagi, seler, cebula), z owoców (jabłka, wiśnie, czereśnie, ananas, gruszki, kiwi, śliwki, pomarańcze, truskawki, banany), pieczywa razowego, ryżu, kasz, makaronów, jaj, przetworów mlecznych, orzechów.
Chorzy na dnę powinni natomiast unikać: mięsa i podrobów, wędlin, kiełbas, parówek, warzywa strączkowych, ryb i przetworów rybnych, owoców morza, galarety mięsnej, szpinaku, grzybów, czekolady, kukurydzy.
Źródło: reumatologia.mp.pl; dieta.mp.pl
Tu się dzieje
