Jak się chronić przed niebieskim światłem? Uwaga na ekrany LCD i żarówki LED
Z tych technologii korzystamy na co dzień: ekrany LCD i oświetlenie LED są z nami przez wiele godzin na dobę. Jak się okazuje, nie są obojętne dla oczu, zwłaszcza jeśli korzysta się z nich długo lub nadmiernie. Jak zmniejszyć ryzyko uszkodzenia wzroku? Wyjaśnia specjalista optometrii.
Niewielka ilość niebieskiego światła może pomóc w koncentracji uwagi, a także poprawić samopoczucie. Jednak intensywne narażenie na kontakt z urządzeniami emitującymi sztuczne światło wpływa negatywnie na zdrowie, a szczególnie na oczy. Jeśli nie zareagujemy na pierwsze sygnały organizmu, które informują nas, że niebieskiego światła jest zbyt dużo, w dłuższej perspektywie problemy z oczami mogą skutkować trwałymi i poważnymi schorzeniami. Jak duży wpływ na nasz wzrok i widzenie ma niebieskie światło, tłumaczyPiotr Toczołowski, optometrysta.
Niebieskie światło – co je emituje?
Światło niebieskie (nazywane również HEV – z ang. High Energy Visible Light) jest naturalną częścią światła słonecznego, jest to światło wysokoenergetyczne. W niewielkich ilościach nie stanowi zagrożenia dla oczu. Organizm człowieka potrzebuje go m.in. do prawidłowego regulowania cyklu dobowego. Ogniskuje się w samym centrum siatkówki w tzw. plamce żółtej, gdzie wpływa na melanopsynę, czyli barwnik wzrokowy regulujący rytm dobowy.
Światło niebieskie jest emitowane przez ekrany komputerów, smartfonów, tabletów, telewizorów LCD, a także oświetlenie LED (coraz bardziej popularne żarówki). Melanopsyna dobrze radzi sobie z pochłanianiem światła niebieskiego w naturze, jednak inaczej to wygląda w przypadku sztucznych jego źródeł. Długotrwała ekspozycja na niebieskie światło może doprowadzić do rozregulowania cyklu dobowego, a także cyfrowego zmęczenia wzroku, które objawia się pieczeniem i łzawieniem oczu. Dodatkowo wytwarzane w czasie pochłaniania niebieskiego światła wolne rodniki mogą prowadzić do uszkodzenia nabłonka rogówki, a z czasem do rozwinięcia się zespołu suchego oka.
Czym grozi zbyt długie narażenie na niebieskie światło?
Oczy w kontakcie z ekranami LCD oraz LED zachowują się inaczej niż w środowisku naturalnym. Jednym z warunków prawidłowego nawilżenia gałki ocznej jest częste zamykanie powiek, tymczasem wzrok w kontakcie z ekranem jest skoncentrowany długo w jednym punkcie, a oczy rzadziej mrugają. Tym samym duża ekspozycja oczu na niebieskie światło może powodować:
- zmęczenie wzroku
- wysuszenie gałek ocznych
- pieczenie
- zaczerwienienie
- łzawienie
- nadwrażliwość
- niewyraźne widzenie.
Lekceważenie pierwszych objawów może prowadzić do poważniejszych problemów z oczami, w tym syndromu suchego oka, pogłębiania krótkowzroczności czy zwyrodnienia plamki żółtej.
– Bardzo często nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele czasu spędzamy przed ekranami. Niebieskie światło ma negatywny wpływ na procesy metaboliczne zachodzące w siatkówce, może doprowadzić do poważnego uszkodzenia wzroku i zwyrodnieniem plamki żółtej. Jest to nieuleczalna choroba, która objawia się znaczną utratą widzenia. Kiedyś dotykała osoby powyżej 50. roku życia, dziś z powodu nadmiernej ekspozycji na niebieskie światło może pozbawić zdolności wyraźnego widzenia dużo wcześniej – wyjaśnia Piotr Toczołowski, optometrysta z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.
Jak zapobiegać skutkom narażenia na niebieskie światło?
Dobra wiadomość jest taka, że chorobom oczu można w pewnym stopniu zapobiegać. Aby nie dopuścić do problemów z widzeniem związanych z cyfrowym zmęczeniem wzroku, ważne jest:
- wyrobienie nawyku częstego mrugania
- robienie regularnych przerw od ekranów
- picie odpowiedniej ilości wody w celu nawodnienia organizmu
- ustawienie monitora komputera powinien na wysokości oczu pod kątem 90 stopni względem blatu
- trzymanie smartfona czy tabletu w bezpiecznej odległości minimum 25 cm od twarzy
- dopasowanie ustawień wszystkich ekranów
- włączanie filtrów chroniących wzrok
- pamiętanie o dodatkowym źródle światła po zmroku
- stosowanie specjalnych filtrów blokujących niebieskie światło.
W przypadku uczucia pieczenia i zaczerwienienia oczu warto skorzystać z kropli nawilżających. Mięśnie oczu można również wzmocnić, stosując odpowiednie ćwiczenia, które poprawiają także zdolności do akomodacji i widzenia peryferyjnego. Najważniejsze dla zmniejszenia ryzyka występowania chorób oczu jest przede wszystkim ograniczenie czasu korzystania ze smartfonów, komputerów oraz telewizorów.
Tu się dzieje
