Chorych na czerniaka jest coraz więcej. Brak profilaktyki zabija co roku tysiące osób
Maj to miesiąc świadomości czerniaka. W leczeniu tego raka najważniejsza jest wczesna diagnoza. Niestety, niemal połowa czerniaków w Polsce wykrywana jest w stadium zaawansowanym. Jak skutecznie się chronić i kiedy zrobić badania?

12 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Czerniakiem. To dobra okazja, by zastanowić się nad tym, kiedy ostatnio badaliśmy swoje znamiona. Domowe badanie należy przeprowadzać raz w miesiącu, a badanie kontrolne u lekarza powinno odbywać się przynajmniej raz w roku. Wielu Polaków nie bada się latami, co pokazują statystyki dotyczące śmiertelności.
– W Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20 proc. wyższa, niż w Europie. Wynika to głównie z braku świadomości na temat profilaktyki czerniaka – alarmuje prezeska Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia, Bożena Janicka.
Wczesna diagnoza czerniaka to niemal 90-procentowa szansa na całkowite wyleczenie. Niestety, im później, tym mniejsze możliwości mają lekarze.
– Liczba osób chorujących na nowotwory skóry w naszym kraju ciągle rośnie. Co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań, w tym około 2500–3000 stanowią zachorowania na czerniaka. Ten wyjątkowo złośliwy nowotwór wywodzi się z melanocytów – komórek pigmentowych wytwarzających barwnik zwany melaniną – ostrzegają lekarze PPOZ.
Czerniak może być bardzo podstępny: może rozwinąć się w postaci zmiany skórnej, która wcale nie wydaje nam się groźna i nie zwracamy na nią większej uwagi. Tymczasem wszystkie znamiona, których nie było wcześniej, powinny zaniepokoić. Czerniak może być bardzo mały, ostatnio do księgi rekordów Guinnessa trafił opis najmniejszego czerniaka na świecie, który miał średnicę zaledwie 0,65 mm!
Jak się chronić przed czerniakiem?
Słońce to zdrowie, ale w umiarze. Zawsze powinniśmy dbać o odpowiednie zabezpieczenie, nawet gdy wychodzimy jedynie na kilkanaście minut. Nierozsądne korzystanie z kąpieli słonecznych bez odpowiedniej ochrony mogą wyrządzić nieodwracalną krzywdę. Najbardziej narażone są osoby o jasnej karnacji, osoby rude, blondyni. Warto uważać, jeśli mamy liczne piegi czy dużo znamion. W grupie ryzyka lekarze wymieniają również osoby słabo tolerujące słońce, opalające się z dużym trudem oraz osoby, u których w rodzinie występowały przypadki nowotworów skóry.
– Aby ograniczyć ryzyko zachorowania absolutnie nie wolno wychodzić na plażę, czy spacerować w upały bez wcześniejszego zabezpieczenia się dobrym kremem z wysokim filtrem UV, a także nie wolno korzystać z solariów, gdzie ryzyko oparzenia skóry i powstałych w jego wyniku zmian na skórze znacznie wzrasta. Chrońmy się przed tym, co szkodliwe dla naszego zdrowia, a ze słońca korzystajmy mądrze! Najlepiej z głową pod kapeluszem, wodą w torebce i kremem na skórze - poinformowała Janicka.
Źródło:
- Heistein JB, Acharya U, Mukkamalla SKR. Malignant Melanoma. [Updated 2023 Jan 15]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470409/
- PAP