Rak trzustki to podstępny zabójca! Pamiętaj o badaniach
Rak trzustki to podstępna choroba. Rozwija się prawie bezobjawowo, a gdy pojawiają się pierwsze widoczne objawy, ma już charakter zaawansowany (są przerzuty, a guz jest nieoperacyjny). W Stanach Zjednoczonych ten typ nowotworu plasuje się na 5. miejscu najczęstszych przyczyn zgonu z powodu nowotworów złośliwych. W Polsce rocznie notuje się około 3000 nowych zachorowań.
Spis treści:
- Rak trzustki - dlaczego trudno go wykryć?
- Rak trzustki - objawy
- Rak trzustki - jakie badania?
- Rak trzustki - co się przyczynia do tej choroby?
- Rak trzustki - leczenie
- Rak trzustki - rokowania
Rak trzustki częściej dotyka mężczyzn (występuje u nich 2 razy częściej niż u kobiet), a ryzyko pojawienia się raka trzustki rośnie wraz w wiekiem.
Aż 90% nowotworów trzustki to gruczolakoraki wywodzące się z przewodów trzustkowych. Naciekają na okoliczne narządy i powodują przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych.
Dlaczego tak trudno wykryć raka trzustki?
Raka trzustki bardzo trudno wykryć z dwóch powodów. Po pierwsze, daje niespecyficzne objawy choroby. Po drugie, trzustka jest doskonale ukrytym narządem. Z jednej strony zasłonięta jest kręgosłupem, z drugiej wątrobą i jelitami. Z tego powodu raka trzustki wykrywa się przez przypadek, podczas diagnozowania innych chorób.
Zwykle od czasu mutacji pierwszych komórek trzustki do czasu wykrycia choroby mija około 12-17 lat; zwykle jest to okres bezobjawowy.
Ważne! Trzustki nie otacza żadna torebka, więc komórki rakowe błyskawicznie przedostają się do krwiobiegu i naczyń chłonnych.
Jakie są objawy trzustki?
Objawy raka trzustki zależą od wielkości i umiejscowienia guza. Najczęstsze dolegliwości wymieniane przez chorych to:
- ból brzucha (ma on charakter stały, świdrujący, często promieniuje z górnej części brzucha w kierunku pleców; czasem łagodzi go zgięcie tułowia do przodu);
- nudności,
- brak apetytu,
- utrata masy ciała (nagłe chudnięcie wyniszczające organizm; to nagłe chudnięcie jest wynikiem m.in. braku łaknienia oraz biegunki tłuszczowej),
- żółtaczka (dotyczy to nowotworów, które wywodzą się z głowy trzustki; zajęcie przewodu żółciowego powoduje właśnie żółtaczkę zaporową z silnym świądem).
Znacznie rzadziej u pacjentów pojawia się:
- biegunka,
- wymioty z powodu niedrożności dwunastnicy,
- odbarwione stolce,
- ciemny mocz,
- świeżo wykryta cukrzyca,
- nietolerancja glukozy,
- szybkie uczucie sytości,
- nawracająca zakrzepica żylna,
- ostre zapalenie trzustki,
- depresja.
Przy zaawansowanym etapie raka trzustki może pojawić się krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego jako konsekwencja naciekania dwunastnicy lub zakrzepicy żył układu wrotnego i żylaków przełyku.
– Objawy zależą od tego, czy guz jest umiejscowiony w głowie, w trzonie czy w ogonie trzustki. Jeżeli w głowie, to będzie dawał żółtaczkę, jeśli w ogonie, to objawem może być cukrzyca – wyjaśnia prof. Edward Stanowski, chirurg onkolog.
Niektóre z wymienionych objawów mogą również świadczyć o zapaleniu trzustki, dlatego pierwszym krokiem diagnostycznym jest zróżnicowanie tych chorób.
Jak się diagnozuje raka trzustki?
Aby zdiagnozować raka trzustki trzeba wykonać:
- Badanie przedmiotowe - palpacyjne. Podczas badania wyczuwalny jest pęcherzyk żółciowy, co jest następstwem zamknięcia dalszego odcinka dróg żółciowych przez guz (jest to tzw. objaw Courvoisiera).
- Badanie biochemiczne, które ujawnia zwykle żółtaczkę zaporową, a także zmiany w obrazie morfologii krwi obwodowej oraz zaburzenia w składzie jonów sodu, potasu i wapnia.
- Badanie USG, które nie zawsze jest skuteczne (właśnie ze względu na położenie trzustki).
- Tomografię komputerową (TK),
- Biopsja trzustki (cienko- lub gruboigłową pod kontrolą USG lub TK).
- MRCP (rezonans magnetyczny dróg żółciowych) oraz ERCP (Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) - są to czułe metody diagnostyki, stosowanymi w przypadku wątpliwego rozpoznania. Jednak w przypadku tych metod zróżnicowanie raka trzustki od zapalenia trzustki może być trudne.
- Oznaczenie markerów nowotworowych: antygen towarzyszący nowotworom przewodu pokarmowego CA 19-9 (GIGA), CEA – antygen karcinoembrionalny oraz AFP – alfafetoproteina.
Rak trzustki - czynnika ryzyka
Do czynników ryzyka raka trzustki zaliczamy:
- palenie papierosów (kluczową rolę odgrywają tu nitrozaminy zawarte w dymie tytoniowym; co istotne ryzyko wystąpienia tej choroby wzrasta wraz z liczbą wypalanych papierosów, a maleje po rzuceniu palenia),
- cukrzycę,
- wcześniejsze naświetlania na obszar trzustki z powodu innego nowotworu (np. ziarnicy złośliwej lub raka jądra),
- przewlekłe nawracające zapalenie trzustki,
- otyłość,
- mutacje i czynniki genetyczne (u około 10% pacjentów z rakiem trzustki występował tego rodzaju nowotwór w najbliższej rodzinie),
- wiek (80% przypadków tej choroby dotyczy osób po 60. roku życia),
- źle leczona choroba wrzodowa, której efektem jest niedokwaśność soku żołądkowego,
- niewłaściwa dieta (nadmierne spożywanie mięsa, węglowodanów, tłuszczów pochodzenia zwierzęcego); właściwa dieta powinna być bogata w błonnik, witaminę C oraz antyoksydanty, wielonienasycone kwasy tłuszczowe obecne w rybach i naturalnych olejach roślinnych;
- zanieczyszczone środowisko - istnieje ścisły związek zachorowań na raka trzustki po kontakcie z pestycydami, chlorkami metylenu, benzydyną, DDT.
Jak się leczy raka trzustki?
Wycięcie guza jest jedyną skuteczną metodą leczenia, dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka. Niestety z powodu zaawansowanie choroby w chwili rozpoznania do radykalnej resekcji kwalifikuje się tylko 15% przypadków. Ogromną nadzieję daje również chemioterapia 5-fluorouracylem.
W większości chorych z zaawansowanym rakiem trzustki leczenie opiera się na łagodzeniu bólu i żółtaczki zaporowej.
Jakie są rokowania w przypadku raka trzustki?
Zwykle osobom, u których wykryto raka trzustki w zaawansowanym stadium, pozostaje kilka miesięcy życia – dotyczy to pacjentów u których wykryto gruczolakoraka (na tę odmianę chorowali Luciano Pavarotti i Patrick Swayze).
Szansę na dłuższe życie mają osoby, u których zdiagnozowano guzy neuroendokrynne (Steve Jobs, założyciel firmy Apple, przeżył z rakiem neuroendokrynnym trzustki osiem lat).
Zdarzają się jednak wyjątki, a właściwie jeden przypadek – w USA żyje 64-letnia kobieta (Kay Kays), która żyje z rakiem trzustki... ponad 20 lat.
Rak trzustki to bardzo trudna do leczenia choroba. Powodzenie terapii zależy od wczesnej diagnozy. Bądź szybszy i zrób badanie! Może dzięki temu uratujesz życie!
TO CIĘ MOŻE ZAINTERESOWAĆ:
Kolano prezesa, czyli co ze zdrowiem Jarosława Kaczyńskiego?
Genialna kombinacja leków rewolucyjnym sposobem leczenia raka trzustki
Rewolucja w onkologii: Polacy opracowali test wykrywający 70 genów raka!
Co trzeci Polak zachoruje na raka. Testy genetyczne mogą temu zapobiec
Źródło: Choroby wewnętrzne - tom 2, Davidson/ zwrotnikraka.pl
-----------------------------
zdrowie.radiozet.pl/ mk
Tu się dzieje
