Obserwuj w Google News

Dziedziczny rak prostaty: mutacje genetyczne zwiększają ryzyko raka

3 min. czytania
Aktualizacja 06.11.2020
21.01.2020 14:40
Zareaguj Reakcja

Czy raka prostaty można dziedziczyć? Sam nowotwór nie, ale można dziedziczyć mutacje genetyczne, które znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na raka gruczołu krokowego. Mężczyźni, u których w bliskiej rodzinie występował rak prostaty, na przykład u ojca lub brata, mogą poddać się badaniom i sprawdzić, czy są obciążeni genetycznym ryzykiem nowotworu. 

Dziedziczenie raka prostaty
fot. Shutterstock

Rak prostaty (gruczołu krokowego) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. Badania dowodzą, że czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę w rozwoju tego raka.

Rak prostaty: dziedziczenie

Według danych pochodzących z badań w populacji polskiej mutacje w genach CHEK2 / NBS1 / BRCA1 mają związek ze zwiększoną predyspozycją do zachorowania na raka prostaty.

Geny te odpowiadają za około 30-40 proc. przypadków występowania tego nowotworu w młodym wieku. 

  • BRCA1 - zmiany w genie BRCA1 ( C61G oraz 4153delA) zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór prostaty ponad 3-krotnie, z częstością występowania 0,2 proc. w populacji ogólnej.
  • CHEK2 - mutacje skracające białko CHEK2 (1100delC i IVS2+1G>A) zwiększają ryzyko wystąpienia raka prostaty ponad 2-krotnie, a ich częstość w polskiej populacji wynosi 1 proc. Wśród nosicieli mutacji I157T genu CHEK2 ryzyko wzrasta ok. 1,7-krotnie, a częstość jej występowania szacuje się na 5 proc. w populacji polskiej. 
  • NBS1 - mutacja 657del5 genu NSB1 powoduje wzrost ryzyka zachorowania na raka stercza ponad 4-krotnie, przy częstości jej występowania 0,5 proc. w populacji polskiej.

Na zachorowanie na raka prostaty narażeni są mężczyźni, którzy mają w rodzinie bliskich krewnych z udokumentowanymi przypadkami raka prostaty, ale również nowotworów o innej lokalizacji na przykład jajnika, piersi, jelita grubego, ponieważ na występowanie tych nowotworów również wpływają mutacje genetyczne.

Warto wiedzieć

Rak prostaty to „męski” nowotwór

Nowotwór złośliwy rozwija się w gruczole krokowym, który znajduje się w miednicy u mężczyzn poniżej pęcherza moczowego, do przodu od odbytnicy i otacza cewkę moczową. Guz tworzy się na skutek niekontrolowanego wzrostu i podziału komórek, który wymyka się spod kontroli organizmu.

Za tym, jak duże znaczenie ma dziedziczenie w przypadku raka prostaty, przemawiają m.in. analizy rodowodowo-kliniczne rodzin Mormonów w stanie Utah. Stwierdzono, że czynnik genetyczny odgrywa wiodącą rolę w patogenezie choroby, a ryzyko wystąpienia raka stercza wzrasta wraz z liczbą członków w rodzinie dotkniętych chorobą.

Dodatni wywiad rodzinny jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka stercza. Ogólne ryzyko rozwoju raka jest większe, jeśli nowotwór stercza rozpoznano w młodszym wieku lub dotknął trzech, lub więcej członków rodziny. Mężczyzna, który ma jednego bliskiego krewnego z historią raka prostaty ma dwa razy większe ryzyko zachorowania na dziedziczną formę tego raka. Natomiast mężczyzna, który ma dwóch bliskich krewnych z historią tej choroby ma już pięciokrotnie większe ryzyko zachorowania. 

Rak prostaty: badanie genetyczne

Mężczyźni będący nosicielami określonych wadliwych genów są obciążeni większym ryzykiem zachorowania na nowotwór prostaty. 

Badania genetyczne pozwalają na wczesne wykrycie zagrożenia i uprzedzenie rozwoju choroby nowotworowej na przykład poprzez wprowadzenie odpowiedniej profilaktyki. 

Jeśli u mężczyzny zostanie potwierdzona większa predyspozycja do rozwoju raka prostaty, zostanie on objęty szczególną opieką i obserwacją onkologiczną.

Test na predyspozycje do rozwoju raka wykonuje się tylko raz w życiu. Wynik badania genetycznego na raka jest niezmienny, niezależnie w którym momencie życia zostanie wykonane badanie.

Badania genetyczne pod kątem raka prostaty wykonuje się u mężczyzn obciążonych wywiadem rodzinnym. Czyli u tych, u których mężczyźni w rodzinie chorowali na ten typ raka. Jeżeli dwóch lub trzech członków rodziny chorowało na taki sam nowotwór, można mieć uzasadnione podejrzenia, że w tej rodzinie krążą geny odpowiedzialne za zwiększone ryzyko rozwoju nowotworu.

Test genetyczny polega na analizie sekwencji materiału genetycznego DNA celem poszukiwania zmian mogących wpłynąć na rozwój schorzeń genetycznych, w tym nowotworów. Badany jest materiał genetyczny (DNA), którego uzyskuje się z komórek krwi lub z wymazu z jamy ustnej.

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.