Czerniak: złośliwy nowotwór skóry. Przyczyny, objawy, leczenie raka skóry
Czerniak, choć w ostatnich latach jest o nim głośno, wcale nie jest najczęstszym nowotworem skóry. Jest natomiast bardzo złośliwy. Szacuje się, że czerniak odpowiada za 80 proc. wszystkich zgonów spowodowanych przez nowotwory dermatologiczne. Czym zatem jest tajemniczy czerniak? Jak go rozpoznać?
Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry. Występuje głównie na skórze, ale może także lokalizować się na błonach śluzowych i gałce ocznej. Nowotwór ten charakteryzuje się szybkim wzrostem, dużą złośliwością i niską wrażliwością na leczenie.
Jakie są przyczyny powstawania czerniaka?
Istnieje wiele czynników ryzyka rozwoju czerniaka, uważa się jednak, że jednym z głównych jest promieniowanie UV, które działa mutogennie na DNA komórek barwnikowych. Zmiany w kodzie genetycznym pobudzają do podziałów i ciągłego namnażania zmienionej komórki, ale hamują również drogę apoptozy, czyli naturalnego obumierania komórek. To skutkuje nagromadzeniem się wadliwych, zmutowanych komórek w organizmie i powstaniem nowotworu.
Kto jest w grupie ryzyka?
Wśród czynników zwiększonego ryzyka zachorowania na czerniaka wyróżnia się: jasną skórę (jasną karnację), liczne znamiona pigmentowe, skłonność do oparzeń słonecznych oraz nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV: zarówno naturalne opalanie, jak i opalanie w solariach. Ważnym czynnikiem są także predyspozycje genetyczne.
Jakie objawy są charakterystyczne dla czerniaka?
Symptomy nowotworu skóry występują w postaci znamienia na skórze lub śluzówce o różnym zabarwieniu: od ciemnowiśniowego do czarnego, lub jako postać pozbawiona barwnika.
Zmiany te mają nieregularny kształt z nierównymi brzegami, niejednorodną grubością, asymetrią.
Charakterystycznymi objawami zaawansowanego miejscowo czerniaka są: krwawienie, owrzodzenie, świąd, zaczernienie wokół podejrzanego znamienia.
Czerniaki mogą się pojawić jako nowa zmiana lub na istniejącym już znamieniu.
Jakie są metody leczenia czerniaka?
Podejrzane zmiany bada się histopatologicznie po usunięciu całości zmiany. Podstawą leczenia jest chirurgiczne usunięcie czerniaka wraz z marginesem zdrowej tkanki. W części przypadków niezbędna jest również biopsja węzłów wartowniczych.
Jeśli występują przerzuty w węzłach chłonnych, przeprowadza się z reguły chirurgiczne usunięcie grupy węzłów zajętych przerzutami i kwalifikuje się chorych do leczenia uzupełniającego. Obecność przerzutów czerniaka w innych narządach zmusza zwykle do włączenia tzw. leczenia systemowego pod postacią immunoterapii lub leczenia celowanego.
Tu się dzieje
