Chłoniak tarczycy: objawy, rozpoznanie raka. Jak go leczyć?
Chłoniak tarczycy to rzadka postać raka tarczycy. Nowotwór ten rozpoczyna się w komórkach układu immunologicznego w tarczycy i szybko rośnie. Może dawać objawy związane z „blokadą” czy uciskaniem przewodu pokarmowego lub tchawicy, czyli problemy z przełykaniem i z oddychaniem. Rak ten występuje zwykle u osób starszych.
Chłoniak tarczycy to nowotwór układu chłonnego (limfatycznego), który jest częścią systemu odpornościowego organizmu. To nowotwór o różnym stopniu złośliwości, który może, ale nie musi rozprzestrzeniać się z tarczycy na inne obszary w organizmie.
Chłoniak tarczycy należy do rzadkiej odmiany chłoniaka pozawęzłowego, czyli takiego, który rozwija się w narządach lub tkankach umiejscowionych poza układem limfatycznym. Do chłoniaków nieziarniczych, które wywierają wpływ na funkcjonowanie gruczołu tarczycy, zalicza się chłoniaka rozlanego z dużych komórek B i chłoniaka typu MALT (pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej systemu MALT). Inne, rzadkie odmiany chłoniaków (w tym chłoniak grudkowy) mogą mieć początek w tarczycy.
Chłoniak tarczycy: przyczyny
Przyczyną chłoniaka jest niekontrolowany rozrost limfocytów komórek T lub B, natomiast sam chłoniak tarczycy pojawia się w wyniku rozrostu limfocytów B.
Limfocyty to komórki limfy, które wspomagają organizm w walce z zakażeniami, infekcjami, chorobami. Limfocyty powstają w szpiku kostnym, dokładnie tam, gdzie wszystkie komórki krwi. Limfocyty B, z których tworzy się chłoniak tarczycy, dojrzewają w szpiku kostnym (limfocyty T w grasicy). Ich zadaniem jest rozpoznanie antygenu, wywołanie odpowiedzi, produkcja przeciwciał. Część limfocytów B to komórki pamięci immunologicznej.
Chłoniak tarczycy: objawy
Podstawowym objawem chłoniaka jest guzek, który pojawia się w tarczycy, czasami towarzyszy mu obrzęk w dolnej części szyi. Jeśli guzek jest duży, to może uciskać sąsiednie struktury (tchawicę, przełyk), powodując trudności w połykaniu, oddychaniu, chrypkę, zmianę barwy głosu.
Chłoniak może również pojawiać się w przebiegu przewlekłego zapalenia tarczycy Hashimoto, a wtedy oprócz guzka występują objawy charakterystyczne dla tej choroby.
Zdarza się, że chłoniak tarczycy rozprzestrzenia się do pobliskich węzłów chłonnych, może także obejmować obszar żołądka lub jelit, ale rzadko zdarza się, by chłoniak tarczycy rozprzestrzenił się do szpiku kostnego.
ZOBACZ: Objawy, które mogą świadczyć o nowotworze. Jakie są objawy raka?
Chłoniak tarczycy: diagnozowanie
Chłoniaki wykrywa się za pomocą specjalistycznych badań, a podstawowym jest USG tarczycy. Badanie to pozwala na uzyskanie obrazu tarczycy, na podstawie którego lekarz może stwierdzić, czy w obrębie tego gruczołu znajdują się zmiany oraz, czy zmiany te są lite, czy wypełnione płynem (torbiele).
Jeśli w badaniu USG zostanie wykryty guzek tarczycy, pacjent kierowany jest na biopsję, podczas której lekarz za pomocą igły pobiera próbkę komórek podejrzanej zmiany, która następnie poddawana jest badaniom. Ostateczne rozpoznanie opiera się jednak na wynikach biopsji chirurgicznej. Podczas niewielkiego zabiegu usuwa się fragment tarczycy, a komórki z pobranej tkanki poddaje się badaniom na obecność komórek chłoniaka.
Dodatkowe badania, w tym badania krwi służą do ustalenia zasięgu choroby: czy chłoniak zlokalizowany jest tylko w tarczycy, czy rozprzestrzenił się na inne obszary w ciele. Natomiast biopsja szpiku kostnego dostarcza informacji na temat typu chłoniaka i stopnia jego rozprzestrzenienia się w organizmie.
Chłoniak tarczycy: leczenie
Leczenie chłoniaka uzależnione jest od jego stopnia złośliwości — niskiego lub wysokiego, a także od tego, czy chłoniak zlokalizowany jest wyłącznie w tarczycy, czy jednak rozprzestrzenił się na inne obszary.
Chłoniaki o niskim stopniu złośliwości leczy się przy pomocy radioterapii. Jeśli chłoniak znajduje się wyłącznie w obrębie tarczycy, to radioterapia może być jedyną formą leczenia.
Natomiast w przypadku chłoniaków o wysokim stopniu złośliwości podstawową metodą leczenia jest chemioterapia, a radioterapię stosuje się uzupełniająco po zakończeniu „chemii”.
W leczeniu chłoniaków tarczycy stosuje się również przeciwciała monoklonalne, czyli leki, które rozpoznają określone białka na powierzchni komórek nowotworowych, wiążą się z nimi i niszczą je. Stymulują naturalne mechanizmy obronne organizmu do niszczenia komórek nowotworowych. Rzadko natomiast zachodzi konieczność operacyjnego usunięcia całej tarczycy.
Po radioterapii lub zabiegu operacyjnym tarczycy wdraża się często hormonalną terapię zastępczą, ponieważ aktywność tarczycy spada i produkcja hormonów maleje, co istotnie wpływa na funkcjonowanie chorych.
Czy chłoniak tarczycy jest wyleczalny? Postępy w leczeniu zależą od stopnia złośliwości raka i jego zaawansowania, a także indywidualnej odpowiedzi organizmu na leczenie.
Źródło: Instytut Hematologii i Transfuzjologii (ihit.waw.pl)
Tu się dzieje
