,

Wcześniejsza emerytura to większe ryzyko demencji. Naukowcy ostrzegają

13.01.2023
Aktualizacja: 13.01.2023 13:22

Chociaż wcześniejsza emerytura w wielu przypadkach jest korzystna, np. ze względu na stan zdrowia starszej osoby, często wiąże się też z izolacją społeczną i pogorszeniem jakości życia. Wielu seniorów na emeryturze czuje osamotnienie. To z kolei jest ważnym czynnikiem ryzyka demencji. Właśnie potwierdzili to naukowcy.

Wcześniejsza emerytura to większe ryzyko demencji: badanie
fot. Shutterstock

Szybsza emerytura to poważna życiowa zmiana, na którą każdy człowiek reaguje nieco inaczej. Nie dla wszystkich jest to dobre rozwiązanie. O ile mniejsza ilość obowiązków może mieć zalety, dużym problemem jest samotność, z którą zmagają się seniorzy. Życie na emeryturze wygląda zupełnie inaczej, co u wielu osób może prowadzić m.in. do depresji. Starszym osobom brakuje kontaktu z drugim człowiekiem, a depresja starcza nadal jest bagatelizowana.

Wczesna emerytura a demencja: ta grupa jest najbardziej narażona

Naukowcy z Binghamton University w Nowym Jorku przeanalizowali związek między przejściem na emeryturę a ryzykiem demencji w reprezentatywnej grupie chińskich rolników w wieku 60 +. Byli to uczestnicy długofalowego studium pt. Chinese Health and Retirement Longitudinal Survey (CHARLS). Pozyskano dane rządowe na temat zaawansowania nowego chińskiego programu emerytur, jak również informacje dotyczące sytuacji społeczno-ekonomicznej badanych osób. Nowy program emerytalny w Chinach daje możliwość jego uczestnikom przechodzenia na emeryturę już od 60. roku życia. Został stworzony z myślą o pracownikach rolnych, by zmniejszyć ich ubóstwo w starszym wieku.

U osób, które przechodziły na wcześniejszą emeryturę, zaobserwowano znaczne pogorszenie funkcji poznawczych w porównaniu z osobami, które nie brały udziału w programie. Największy problem seniorzy mieli z przypominaniem sobie słów od razu po ich usłyszeniu, przypominaniem ich sobie z pewnym opóźnieniem oraz całościowe gorsze zapamiętywanie słów. W neurologii taki objaw uznawany jest za istotny czynnik ryzyka demencji.

Uwaga: pogorszenie sprawności umysłowej było bardziej widoczne u kobiet.

Izolacja społeczna zwiększa ryzyko demencji o 28 procent

Jakie mechanizmy odpowiadają za te zmiany? Według naukowców,  nowy program emerytalny poprawił różne zachowania zdrowotne jego uczestników (lepiej spali, pili mniej alkoholu i mniej palili), a jednocześnie w znacznym stopniu zmniejszyły się ich: zaangażowanie w życie społeczne, aktywność wolontaryjna oraz aktywności wymagające zaangażowania poznawczego.

– Ogólnie, negatywny wpływ wczesnej emerytury na zdolności poznawcze i zaangażowanie społeczne znacznie przewyższają korzystny wpływ programu emerytalnego na różne zachowania prozdrowotne. Zaburzenia poznawcze u osób starszych, nawet jeśli nie upośledzają poważnie funkcjonowania, mogą spowodować pogorszenie jakości życia i mieć negatywny wpływ na jego komfort – skomentował współautor pracy prof. Plamen Nikolov.

Drugie badanie przeprowadzone przez naukowców z Johns Hopkins University School of Medicine (Baltimore, stan Maryland, USA) objęło 5022 uczestników długofalowego studium pt. National Health and Aging Trends Study. Niemal jedna czwarta z nich (1172 osoby) wiodła życie w izolacji społecznej. Po uwzględnieniu czynników demograficznych i zdrowotnych, naukowcy doszli do wniosku, że izolacja społeczna miała związek z wyższym o 28 proc. rozwojem demencji w ciągu 9 lat, niezależnie od przynależności rasowej czy etnicznej.

– Relacje społeczne są w coraz większym stopniu uważane za krytyczny czynnik wpływający na zdrowie ludzi starzejących się. Mam nadzieję, że te wyniki posłużą, jako pobudka dla nas wszystkich, abyśmy bardziej mieli na względzie to, jaką  rolę odgrywają relacje społeczne w utrzymaniu sprawności umysłowej – podsumował współautor pracy Thomas K.M. Cudjoe.

Źródło: Md Shahadath Hossain, P. Nikolov, “Do pension benefits accelerate cognitive decline in late adulthood? Evidence from rural China”, Journal of Economic Behavior & Organization,
Volume 205, January 2023, Pages 594-617, [dostęp online 13.01.2023]