ADHD u dorosłych coraz częściej diagnozowane. Jak rozpoznać u siebie to zaburzenie?

17.03.2023
Aktualizacja: 17.03.2023 15:57

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej, powszechnie kojarzone jest z dziećmi. Na to zaburzenie mogą jednak cierpieć także osoby dorosłe – i jest ono u nich coraz częściej u nich rozpoznawane. Wielu dorosłych może być nawet nieświadomych, że ma ADHD. Jak je rozpoznać u osoby powyżej 18. roku życia?

Objawy ADHD u dorosłych
fot. Shutterstock
  1. Jakie są kluczowe objawy ADHD u dorosłych?
  2. Dorośli z ADHD – jakie są stereotypy?
  3. Gdzie szukać pomocy, jeśli podejrzewamy u siebie ADHD?

ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) jest zaburzeniem neurologicznym, które charakteryzuje się trudnościami w koncentracji, impulsywnością i nadpobudliwością. Jeszcze do niedawna, wiedza na temat ADHD ograniczała się tylko do dzieci. Osoby dorosłe nie leczyły tego zaburzenia – głównie ze względu na nieświadomość, że mają ADHD, i kojarzenie go z typowo dziecięcym problemem. Coraz więcej jednak mówi się o zdrowiu psychicznym, także o kwestiach związanych z zaburzeniami neurologicznymi – nie tylko u dzieci, ale i u dorosłych. Coraz więcej badań naukowych skupia się na ADHD u dorosłych, a to pozwala lepiej zrozumieć objawy i diagnozować to zaburzenie.

Jakie są kluczowe objawy ADHD u dorosłych?

Według Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, w Polsce około 5 proc. osób dorosłych ma zdiagnozowane ADHD. Natomiast na świecie, według ADHD Institute, zmaga się z nim aż 2,8 proc. osób po 18. roku życia. Liczby te mogą być jednak znacznie wyższe, bo ADHD wciąż jest bagatelizowane lub mylone z innymi problemami natury psychicznej.

Do najważniejszych objawów ADHD należą:

  • zaburzenia koncentracji i uwagi
  • trudności z pamięcią i uczeniem się
  • impulsywność (np. trudności z panowaniem nad impulsami, planowaniem i organizacją)
  • nadpobudliwość psychoruchowa.

– Znaczący wpływ na rozpowszechnienie tematu ADHD wpłynęła szersza i poprawiająca się świadomość wśród społeczeństwa. Postęp w medycynie i psychologii pozwolił na diagnozowanie również osób dorosłych pod kątem ADHD i dzięki temu otworzyło to drogę dla wielu osób do szukania pomocy w zakresie swoich trudności. Na podstawie obserwacji z mojej praktyki zawodowej zauważyłam większą odwagę i przestrzeń wśród pacjentów na pokonywanie swoich barier, które kilka lat temu wydawałyby się nie do przeskoczenia – ocenia Maria Miśkiewicz, psycholożka i psychoterapeutka z platformy ZaufanyTerapeuta.eu, która zajmuje się leczeniem osób z ADHD.

Dorośli z ADHD – jakie są stereotypy?

Choć świadomość społeczna na temat występowania ADHD u osób dorosłych rośnie, to nadal trudno o diagnozę i leczenie zaburzenia – dostęp do specjalistów zajmujących się ADHD nie jest łatwy. Poza tym dorośli z ADHD cierpią również ze względu na stereotypy – jednym z najbardziej krzywdzących jest to, że ADHD występuje tylko u dzieci i przemija wraz z wiekiem. Tymczasem prawda jest taka, że na to zaburzenie cierpią też dorośli i nie da się go w 100 proc. wyleczyć, a objawy mogą mieć negatywny wpływ na różne aspekty prywatnego i zawodowego życia osoby dorosłej.

Stereotypy związane z ADHD u dorosłych często dotyczą również tego, że ludzie z tym zaburzeniem:

  • są nieodpowiedzialni
  • są leniwi
  • są niedojrzali
  • nie wypełniają poleceń
  • nie mają wyobraźni.

– Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, że osoby z ADHD mogą mieć problem ze znalezieniem i utrzymaniem miejsca pracy. Związane jest to z ich poczuciem niskiej wartości lub też nadmierną impulsywnością w podejmowaniu decyzji. Zachowaniem, o którym często mówią moi pacjenci, jest rozpoczynanie na raz wielu zadań i brak konsekwencji w ich finalizowaniu. Poczucie czasu dla osób z ADHD jest często opisywane przez nich jakby „czas był z gumy”. Oznacza to, że wykonywanie czynności w określonych ramach czasowych bywa dla tych osób kłopotliwe. Na przykład coś, co jest do zrealizowania w ciągu jednej godziny, staje się wyzwaniem na kilka godzin. Podsumowując, jest to poczucie braku upływającego czasu – wyjaśnia psycholożka Maria Miśkiewicz.

Gdzie szukać pomocy, jeśli podejrzewamy u siebie ADHD?

Nieleczone ADHD, poza utrudnianiem codzienności, może też prowadzić do nasilonej depresji, zaburzeń lękowych i zaniżonego poczucia własnej wartości. Dlatego każdy, niezależnie od wieku, może i powinien skorzystać ze specjalistycznego leczenia.

Dorośli, którzy podejrzewają u siebie ADHD, mogą szukać pomocy u różnych specjalistów, w zależności od potrzeb i preferencji – lekarzy rodzinnych, terapeutów, psychiatrów lub u neuropsychologów. Warto pamiętać, że diagnoza i leczenie ADHD może wymagać współpracy z wieloma specjalistami, aby zapewnić pacjentowi najlepszą możliwą opiekę.

– Osoby dorosłe najczęściej zgłaszają się do psychologa/psychoterapeuty, informując o swoich problemach dnia codziennego oraz trudnościach w relacjach społecznych. Psycholog po dokładnym wywiadzie diagnostycznym i podejrzeniu ADHD kieruje daną osobę na dalszą kompleksową diagnozę u psychiatry i neuropsychologa. Ponadto do pełnej diagnozy wymagane jest przeprowadzenie dalszych badań, w tym testów diagnostycznych – tłumaczy psycholożka. I dodaje: – W zależności od nasilenia zaburzenia ADHD, jak i indywidualnych trudności, z którymi mierzy się pacjent, dobierana jest metoda leczenia. Najczęściej stosowaną metodą jest psychoterapia oraz farmakoterapia. Farmakoterapia dobierana jest przez lekarza psychiatrę po kompleksowej diagnozie i w zależności od stopnia zaburzeń u pacjenta.

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.

Źródło: ZaufanyTerapeuta.eu