Oceń
- Kofeina odgrywa kluczową rolę w części przypadków zaburzeń snu, a jej spożycie w naszym społeczeństwie jest tak rozpowszechnione, że większość osób nie zdaje sobie sprawy z jej wpływu na sen.
- Poznaj działania kofeiny na organizm, to pozwoli ci korzystać z niej tak, by nie zaburzała snu.
Jak działa na mózg kofeina? [Badanie]
Jasne jest, że prawidłowa praca mózgu zależy od snu. Sen jest potrzebny do oszczędzania i odtwarzania energii, odgrywa decydującą rolę w umacnianiu pamięci.
W pewnych badaniach sprawdzano wpływ kofeiny na sen, podając uczestnikom po 400 mg kofeiny tuż przed położeniem się spać, na trzy godziny przed porą nocnego spoczynku lub na sześć godzin przed spaniem. Spożycie takiej ilości kofeiny tuż przed spaniem lub trzy godziny wcześniej istotnie zakłóciło sen badanych. Ale co ciekawe, nawet u tych, którzy spożyli tę dawkę na sześć godzin przed spoczynkiem, całkowity czas trwania snu skrócił się o ponad godzinę.
W innych niewielkich badaniach sprawdzono skutki spożywania 200 mg kofeiny z samego rana na sen nocny w danej dobie. Uczestnicy (którzy regularnie pijali kawę) spożywali 200 mg kofeiny tuż po siódmej rano, a kładli się spać o jedenastej wieczorem. Nawet przy takim czasowym odstępie zaobserwowano niewielkie skrócenie całkowitego czasu snu oraz różnice w elektrycznej czynności mózgu podczas snu.
Kluczowe jest zrozumienie, że różne osoby bardzo różnie reagują na kofeinę, a do tego dochodzą jeszcze dodatkowe czynniki – od genetyki przez wiek po ciążę – zmieniające okres jej półtrwania. Podeszły wiek i ciąża wydłużają ten okres. U kobiet w trzecim trymestrze może on trwać nawet do 18 godzin. Niektórzy mogą spokojnie wypić kawę o drugiej po południu, a dla innych południe stanowi ostateczną granicę.
Co dzieje się w organizmie po wypiciu filiżanki kawy?
Wkrótce po tym, jak wypijesz kawę, enzymy w twoim organizmie przystępują do jego rozkładania i usuwania z krwiobiegu. Czas, jaki zajmuje organizmowi usunięcie połowy ilości kofeiny jest bardzo zróżnicowany dla różnych osób, ale średnio wynosi około pięciu godzin. To oznacza, że jeśli wypijesz filiżankę kawy (zawierającą, powiedzmy, 100 mg kofeiny), po pięciu godzinach ilość kofeiny w twoim organizmie zmniejszy się o połowę, czyli do 50 mg.
Potem przez następne pięć godzin organizm usuwa połowę tego, co zostało. Zatem po pięciu godzinach w krwiobiegu jest 50 mg kofeiny, po dziesięciu 25 mg, po piętnastu 12,5 mg i tak dalej.
Długi okres półtrwania kofeiny może wywoływać problemy, kiedy pijemy zawierające ją napoje zbyt późno w ciągu dnia. Jeśli, powiedzmy, o wpół do siódmej wieczorem wypijesz dużą filiżankę kawy zawierającą 200 mg kofeiny, to o wpół do dwunastej w nocy nadal będziesz mieć we krwi około 100 mg tej substancji. Może poczujesz senność, ale kiedy się położysz, kofeina będzie utrudniać zaśnięcie.
Naturalne sposoby na bezsenność
Na bezsenność skuteczna może się okazać melatonina. Jest to hormon wytwarzany przez znajdujący się w mózgu gruczoł zwany szyszynką. Melatonina pełni ważną funkcję w regulacji rytmu dobowego. Obecnie dostępna jest syntetyczna melatonina sprzedawana bez recepty, a pewne dowody wskazują, że może ona nieco skracać czas potrzebny na zaśnięcie oraz poprawiać ogólną jakość snu. Jeśli jednak zdecydujesz się ją przyjmować, poświęć nieco czasu na znalezienie dobrego preparatu.
Melatonina, podobnie jak inne suplementy diety, nie jest kontrolowana przez nadzór farmaceutyczny przed wprowadzeniem do obrotu, dlatego zdarza się, że produkty nie zawierają takiej ilości substancji czynnej, jaka jest podana na opakowaniu. Zanim dokonasz zakupu, zorientuj się, które firmy mają opinię rzetelnych.
Przyczyny bezsenności a picie kawy
Bezsenność może wynikać z różnych przyczyn, toteż nawet jeśli pijasz napoje kofeinowe, to niekoniecznie one są najważniejszym czynnikiem powodującym u ciebie trudności ze snem. Ustalenie przyczyn odpowiedzialnych za bezsenność, jeśli na nią cierpisz, będzie zapewne wymagało zastosowania metody prób i błędów. Ponieważ jednak odkrywa się coraz więcej poważnych problemów zdrowotnych związanych z przewlekłymi zaburzeniami snu – od chorób układu sercowo-naczyniowego po raka – zbadanie tych przyczyn i wprowadzenie niezbędnych zmian może być twoją najważniejszą decyzją życiową.
Źródło: Marc Dingman, „Twój mózg bez tajemnic. Rzecz o emocjach, uczuciach, śnieniu i myśleniu”
Oceń artykuł