Miastenia: osłabienie i męczliwość mięśni. Jak rozpoznać objawy?
Miastenia to przewlekła choroba, która charakteryzuje się nadmierną męczliwością mięśni. Chorzy na miastenię mogą mieć problem z wykonywaniem podstawowych czynności: żuciem, przełykaniem, czesaniem włosów, czy chodzeniem po schodach. Miastenia jest chorobą trudną do rozpoznania. Zdarza się, że na prawidłową diagnozę i leczenie chorzy czekają kilka lat. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy miastenii. Jak leczyć tę chorobę?
Miastenia to przewlekła choroba autoimmunologiczna, której objawem jest szybka męczliwość i osłabienie mięśni szkieletowych. Jest to choroba rzadka. Szacuje się, że miastenia dotyka 50-125 osób na milion. Szacuje się, że w Polsce żyje ok. 3 000 osób chorych na miastenię, ale dane te mogą być zaniżone.
Miastenia charakteryzuje się zaburzeniami w przekazywaniu impulsów z zakończeń nerwów ruchowych do mięśni, czego skutkiem jest nadmierna męczliwość mięśni.
Miastenia: przyczyny
Miastenia jest
, który wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom. Dlaczego organizm działa na własną niekorzyść? Tego niestety nie wiadomo. Chorzy nie mają wpływu na występowanie miastenii i nie mogą zrobić nic, by jej zapobiec.
W przypadku miastenii najważniejszą rolę odgrywa grasica. Jest to gruczoł, który występuje u dzieci, u dorosłych zanika. Co ciekawe, u ponad 60 proc. osób chorych na miastenię stwierdza się obecność nieodpowiednio dużej lub przerośniętej grasicy (grasica przetrwała), a u mniej więcej 15 proc. chorych występuje nowotwór grasicy (grasiczak).
Czym jest grasica? To gruczoł położony w klatce piersiowej wchodzący w skład układu limfatycznego. Powiększa się do 2. roku życia, pozostaje duża do okresu dojrzewania, po czym zaczyna się zmniejszać. Grasica jest centralnym narządem limfatycznym, kontroluje rozwój obwodowych tkanek limfatycznych - węzłów chłonnych, śledziony - w życiu zarodkowym i w okresie dojrzewania. Komórki grasicy wędrują do obwodowych tkanek limfatycznych i zasiedlają je, dzięki czemu układ chłonny może funkcjonować nawet po usunięciu grasicy. Gruczoł ten jest niezbędny dla rozwoju odporności organizmu.
Miastenia: objawy
Objawem miastenii jest męczliwość albo nużliwość mięśni, czyli nadmiernie szybkie męczenie się mięśni prowadzące do ich osłabienia, które ustępuje po odpoczynku.
Miastenia może dotyczyć różnych grup mięśni, ale najczęściej zajęte są mięśnie poruszające gałkami ocznymi i mięśnie powiek, co powoduje opadanie powiek lub podwójne widzenie.
Zajęcie mięśni twarzy, gardła i krtani może powodować niewyraźną lub ściszoną mowę, trudności z gryzieniem, żuciem i połykaniem pokarmów. Natomiast zajęcie mięśni rąk i nóg powoduje trudności z trzymaniem rąk i nóg w górze, co może skutkować utrudnionym poruszaniem się (bieganiem, wchodzeniem po schodach) i wykonywaniem pozornie łatwych czynności, takich jak czesanie i suszenie włosów.
Cechą charakterystyczną miastenii jest narastanie objawów. Początkowo osłabienie mięśni jest niewielkie i narasta stopniowo w miarę wykonywania konkretnej czynności. Typowa jest również zmienność objawów, czyli nasilenie męczliwości mięśni w godzinach wieczornych.
Pierwsze objawy miastenii ujawniają się u kobiet pomiędzy 20. a 30. rokiem życia i u mężczyzn po 60. roku życia.
Miastenia: diagnostyka
Diagnozowaniem miastenii zajmuje się neurolog.
Lekarz zbiera od pacjenta wywiad dotyczący objawów, ich przebiegu i chorób towarzyszących. Następnie bada chorego i ocenia jego siłę mięśniową oraz męczliwość mięśni podczas wysiłku - lekarz prosi o wykonywanie prostych ćwiczeń lub czynności, na przykład wielokrotne zamykanie i otwieranie oka, ruszanie nogą, ręką.
Do potwierdzenia miastenii niezbędne są również badania dodatkowe, takie jak EMG oraz badanie na obecność przeciwciał przeciw receptorom acetylocholiny w krwi chorego. U wszystkich chorych wykonuje się także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny klatki piersiowej, by ocenić obecność przetrwałej grasicy lub grasiczaka.
Miastenia: leczenie
Miastenia jest chorobą nieuleczalną i towarzyszy chorym przez całe ich życie. Można natomiast skutecznie osłabiać objawy, dzięki czemu chorzy mogą normalnie funkcjonować.
Przebieg choroby jest zmienny - występują okresy poprawy stanu zdrowia lub całkowitego ustąpienia objawów, po których następują okresy zaostrzeń.
U mniej więcej połowy chorych na miastenię objawy można opanować za pomocą leków, inhibitorów acetylocholinoesterazy, które podawane są doustnie. U chorych, u których takie leczenie jest niewystarczające, wprowadza się dodatkowo leki immunosupresyjne, które zmniejszają aktywność układu odpornościowego.
W przypadku chorych, którzy mają przetrwałą grasicę i objawy nie ustępują pod wpływem leczenia farmakologicznego, konieczne jest przeprowadzenie operacji usunięcia grasicy (tymektomia).
Miastenia: powikłania
Groźnym powikłaniem miastenii może być tzw. przełom miasteniczny, czyli nasilenie objawów zagrażające życiu. Przykładem mogą być zaburzenia oddychania lub przełykania związane ze znacznym osłabieniem mięśni. Przełom miasteniczny wymaga leczenia w szpitalu.
Innym groźnym powikłaniem miastenii jest przełom cholinergiczny spowodowany przedawkowaniem leków. Wtedy oprócz osłabienia mięśni występują również skurcze i drżenie mięśni, ślinotok, nadmierne pocenie, pogorszenie ostrości wzroku, lęk, bóle brzucha, biegunka. To stan zagrażający życiu, który wymaga szybkiej interwencji lekarskiej.
Tu się dzieje
