Dlaczego osoby starsze tak często upadają? Najczęstsze przyczyny
Osoby starsze częściej upadają. Część wypadków to efekt nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, jednak część z nich jest efektem problemów zdrowotnych. Jakie to problemy?
Upadki, zwłaszcza w wieku dziecięcym, to naturalna sprawa. Wystarczy chwila nieuwagi, utrata równowagi i gotowe. Jednak wraz z wiekiem upadamy coraz rzadziej, chyba że mamy pecha i potkniemy się, czy wejdziemy na śliską powierzchnię. Czasami jednak upadki są efektem problemów zdrowotnych. Zdarza się to dość często u osób starszych.
Wraz z wiekiem i rozpoczynającym się procesem starzenia zachodzącym również we wszystkich składowych układu równowagi, a także ryzykiem współistnienia różnych procesów chorobowych, może zostać upośledzona sprawność posturalna osób starszych. To dlatego upadki są jedną z głównych dolegliwości w tej grupie wiekowej. Oczywiście część z nich jest wynikiem nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, część jednak jest efektem problemu zdrowotnego.
Upadki – jakie mogą być ich przyczyny?
Czynniki ryzyka upadków (nie licząc tych związanych z nieszczęśliwym wypadkiem) można podzielić na dwie grupy wewnątrzpochodne oraz zewnątrzpochodne.
Do czynników zewnątrzpochodnych zaliczamy m.in.:
- stosowanie urządzeń wspomagających chód (np. chodzików),
- stosowanie niektórych leków (leki przeciwnadciśnieniowe, moczopędne, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciwparkinsonowskie mogą powodować ortostatyczne spadki ciśnienia, których efektem może być upadek),
- niewłaściwe obuwie (np. za duże) lub źle dopasowane,
- czynniki i zagrożenia środowiskowe (np. ryzyko upadku zwiększa wysoka temperatura otoczenia, zwłaszcza wśród szczupłych, niedożywionych kobiet, inne czynniki to mokra podłoga, słabe oświetlenie, wysokość łóżka niedostosowana do chorego).
Do czynników wewnątrzpochodnych zaliczamy:
- osłabienie siły mięśniowej (osłabienie siły zginaczy stóp i mięśni kończyn dolnych, a także wzrost sztywności stawów i mięśni może przyczynić się do upadków),
- zaburzenia chodu (tzw. chód starczy, charakteryzujący się skróceniem długości kroku, niepewnością, spowolnieniem i sztywnymi obrotami, a także deformacje stóp),
- zawroty głowy (są jedną z najczęstszych przyczyn upadków),
- zaburzenia widzenia (np. upośledzenie ostrości widzenia, osłabienie widzenia kontrastów, zaburzenia akomodacji, zaćma, zaburzenia widzenia głębi),
- podciśnienie ortostatyczne (może być ono wywołane przyjmowaniem leków, długotrwałym uruchomieniem, a nawet zjedzeniem obfitego posiłku),
- zespół zatoki szyjnej,
- współistnienie chorób takich jak: zapalenie stawów, depresja, obwodowe neuropatie, choroba Parkinsona, udar,
- zaburzenia poznawcze (osoby z demencją o wiele częściej upadają),
- niestabilność układu sercowo-naczyniowego (pod tym pojęciem rozumie się, m.in. zaburzenia rytmu serca, zespół wazowagalny, zespół zatoki szyjnej, podciśnienie ortostatyczne).
Oczywiście przyczyn upadków może być znacznie więcej. Powyżej zostały wymienione te najczęstsze.
Źródło: Diagnostyka zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, pod redakcją Waldemara Narożnego i Antoniego Prusińskiego, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk 2014
Tu się dzieje
