Agresja u chorych na Alzheimera. Skąd się biorą agresywne zachowania?
Chorzy na Alzheimera zmieniają się w miarę postępu choroby. Mają problemy z pamięcią i codziennym funkcjonowaniem, często zmienia się też ich zachowanie, stosunek do bliskich, upodobania. Zdarza się, że chory na Alzheimera jest agresywny w stosunku do siebie i innych ludzi. Z czego to wynika? Skąd się biorą agresywne zachowania?
- Agresja u chorych na Alzheimera. Co jest przyczyną?
- Agresja u chorych na Alzheimera. Jak sobie z tym radzić?
Choroba Alzheimera to choroba neurodegeneracyjna, która powoduje nieodwracalne zmiany w mózgu. Prowadzi to do zmiany osobowości i agresywnych zachowań, które mogą przyjmować formę werbalną, czyli wyzywania bliskich i opiekunów oraz używania wulgaryzmów i/lub formę fizyczną przejawiającą się biciem, kopaniem, szarpaniem się z opiekunami, rzucaniem przedmiotami. Zachowania agresywne nie są regułą, nie występują u wszystkich chorych, zdarzają się jednak stosunkowo często, mniej więcej u 40-50% wszystkich chorych.
Agresja jest zwykle dla rodziny szokująca. Wiele osób mówi, że tata, mama, babcia byli spokojnymi ludźmi, a w przebiegu choroby Alzheimera zaczęli przeklinać, używać nieprzyzwoitych słów, okazywać nieuzasadnioną zazdrość, oskarżać bliskich o kradzież, bić lub gryźć. Do agresji u bliskich nie można się przyzwyczaić, ale można nauczyć się z nią radzić.
Agresja najczęściej pojawia się gdy:
- chory czuje się zmuszony do aktywności, dokonywania wyborów, wykonywania czynności, na które nie ma ochoty,
- chory czuje się nierozumiany,
- chory ma poczucie klęski, nie jest w stanie zrealizować zadań, czy poradzić sobie z codziennymi czynnościami,
- chory źle się czuje, jest zmęczony, coś mu dokucza,
- chory czuje zazdrość,
- chory czuje strach — na przykład przed wyjściem z domu, zejściem po schodach,
- chory czuje się wyobcowany, bo nie jest w stanie aktywnie uczestniczyć w rozmowie, w życiu domowym i towarzyskim, czuje się z tego powodu gorszy lub niepotrzebny.
Agresja u chorych na Alzheimera. Co jest przyczyną?
Zachowania agresywne u chorych na Alzheimera są powodowane przez uszkodzenia mózgu, głównie ośrodków odpowiedzialnych za kontrolę nad emocjami. Powodem zmiany osobowości, występowania agresji, poczucia żalu, niezrozumienia są też uczucia chorego związane z utratą funkcji poznawczych. Z powodu postępujących zaników pamięci, problemów z codziennym funkcjonowaniem, chorzy mają wysoki poziom lęku, czują się nierozumiani, przymuszani do pewnych sytuacji i zachowań, czasami nie rozpoznają osób ze swojego otoczenia i po prostu czują strach.
Agresja u chorych na Alzheimera. Jak sobie z tym radzić?
Agresja nie jest u chorych na Alzheimera świadoma i nie należy obarczać za nią winą chorego. Bliscy i opiekunowie powinni nauczyć się rozpoznawać sytuacje stresujące, wyzwalające agresję u chorego i ich unikać. W sytuacjach, gdy doszło do wybuchu agresji, należy zachować spokój i spróbować odwrócić uwagę chorego od stresującego czynnika/sytuacji. W żadnym wypadku nie wolno kłócić się z chorym, szarpać się, bić, przekrzykiwać.
Jeśli wybuchy agresji są częste i silne, możliwe jest zastosowanie farmakoterapii — zawsze w porozumieniu z lekarzem psychiatrą.
Źródło: nfz.gov.pl, niebieskalinia.pl, alzheimer-waw.pl, posilkiwchorobie.pl
Tu się dzieje
