Ciśnieniowy uraz (barotrauma) ucha w samolocie. Zdarza się też w windzie
Barotrauma, czyli uraz ciśnieniowy, ucha to latem jeden z najczęstszych problemów laryngologicznych. Może się przydarzyć nie tylko w samolocie, ale również podczas nurkowania, w górach czy choćby podczas jazdy windą. Powodem jest różnica ciśnień w uchu i na zewnątrz niego. Jakie są objawy i jak sobie wtedy radzić?
- Czym jest uraz ciśnieniowy ucha?
- Barotrauma ucha: objawy
- Ciśnieniowy uraz ucha – przyczyny. Kto jest najbardziej narażony?
- Kiedy do lekarza w przypadku barotraumy ucha?
- Jak leczy się ciśnieniowy uraz ucha?
- Zapobieganie barotraumie ucha w samolocie
Barotrauma ucha, nazywana jest uchem samolotowym, powoduje bolesne uczucie zatkania ucha, które pojawia się, gdy ciśnienie powietrza szybko się zmienia. Jest dużym problemem dla osób latających samolotami. Ciśnieniowy uraz ucha jest szczególnie bolesny dla niemowląt i małych dzieci, ponieważ ich uszy nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Są sposoby, by zapobiec takim dolegliwościom.
Czym jest uraz ciśnieniowy ucha?
Uraz ciśnieniowy ucha, czyli tzw. barotrauma, polega na tym, że różnice ciśnień uszkadzają wewnętrzne struktury, czyli najczęściej ucho środkowe i zatoki przynosowe, wyrównujące ciśnienie wewnątrz z panującym na zewnątrz bardzo wąskimi kanałami wysłanymi błoną śluzową. Dochodzi do niego wskutek działania gwałtownej zmiany ciśnień na jamy ciała zawierające powietrze.
Barotrauma ucha może wystąpić w samolocie (to bardzo częste), ale także podczas jazdy windą lub wędrówki w górach, a także podczas pływania czy nurkowania. Gdy nurek schodzi głębiej pod wodę, ciśnienie w uchu środkowym (za błoną bębenkową) jest „naciskane” przez rosnące ciśnienie wody z zewnątrz. Wtedy pojawia się ból lub ucisk w uchu. – Jeśli ciśnienie przekroczy wytrzymałość błony, np. podczas lotu samolotem lub nurkowania, może dojść do perforacji i wycieku wydzieliny na zewnątrz oraz czasowego niedosłuchu – ostrzega specjalistka otolaryngologii Agnieszka Dmowska-Koroblewska z Centrum MedycznegoMML w Warszawie.
Barotrauma ucha – objawy
Typowe objawy uszkodzenia ucha w konsekwencji urazu ciśnieniowego to:
- uczucie ucisku w uchu
- przytłumiony słuch (błona bębenkowa nie wibruje tak, jak powinna)
- ból ucha.
Jeśli słychać pykanie w uszach, to znak, że trąbki słuchowe są otwarte. Gdy są zablokowane, ucho środkowe może wtedy wypełnić się przezroczystym płynem, żeby zrównoważyć ciśnienie. Jednak przez zamknięte trąbki słuchowe płyn nie może odpłynąć, a wtedy mogą wystąpić poważniejsze objawy:
- silny ból ucha
- zawroty głowy
- pęknięcie błony bębenkowej (oznaką jest wyciek płynu lub krwi z ucha)
- utrata słuchu.
W łagodnym przypadku objawy powinny ustąpić po wylądowaniu. Jeśli tak się nie stanie lub jeśli objawy są poważne, należy skontaktować się z lekarzem.
Ciśnieniowy uraz ucha – przyczyny. Kto jest najbardziej narażony?
Uszy są szczególnie wrażliwe na zmiany ciśnienia powietrza i wody, jednak większość ludzi nie doznaje barotraumy ucha. Ciśnieniowym urazem ucha szczególnie zagrożone są osoby, które mają problem z trąbką Eustachiusza uchu (nie otwiera się normalnie), a zwłaszcza te, które:
- mają zatkane zatoki
- są przeziębione lub mają inną infekcję
- cierpią na alergie
- mają nietypowy kształt i rozmiar przewodu słuchowego
- są narażone na dym tytoniowy lub inne czynniki drażniące
- mają zmiany hormonalne, takie jak ciąża.
Jesteś bardziej narażony na barotraumę ucha, jeśli przebywasz w pobliżu głośnych eksplozji w wojsku lub nurkujesz bez odpowiedniego sprzętu.
Kiedy do lekarza w przypadku barotraumy ucha?
Z nieprzemijającym bólem ucha zawsze warto iść do laryngologa. Niezależnie od przyczyny bólu, lekarz obejrzy wnętrze ucha za pomocą tzw. otoskopu i sprawdzi, czy za błoną bębenkową znajduje się płyn lub czy jest ona uszkodzona. Jeśli tak jest, gojenie może potrwać kilka tygodni – w tym czasie słuch może być nieco upośledzony. Zwykle jedynym sposobem leczenia jest czas. Jeśli w ciągu dwóch miesięcy nie nastąpi poprawa, konieczna może być operacja, aby zapobiec trwałej utracie słuchu.
Do lekarza należy iść jak najszybciej w przypadku uczucia wirowania lub spadania (zawroty głowy), jeśli objawy występują bezpośrednio po locie lub nurkowaniu.
Jak leczy się ciśnieniowy uraz ucha?
Łagodne objawy barotraumy ucha trwają zwykle kilka minut. Jeśli utrzymują się dłużej, może być konieczne leczenie infekcji. Poważne uszkodzenia, takie jak pęknięcie błony bębenkowej, mogą natomiast wymagać kilku miesięcy leczenia. Czasami konieczna bywa operacja, która poprawi funkcjonowanie błony bębenkowej lub ucha środkowego.
W łagodnych przypadkach objawy można leczyć samodzielnie.
- Spróbuj zatykać i odtykać uszy.
- Żuj gumę lub twarde cukierki.
- Pij wodę podczas lotu – połykanie pomaga utrzymać drożność trąbek słuchowych.
Zapobieganie barotraumie ucha w samolocie
Urazowi barotraumatycznemu ucha można zapobiegać, utrzymując drożność trąbek słuchowych. Sposobem na to w przypadku przeziębienia czy alergii jest na przykład przyjęcie leków przed podróżą. Leki zmniejszające obkurczające błonę śluzową (zmniejszające przekrwienie) lub antyhistaminowe należy zażyć na 30-60 minut przed startem.
– One działają krótko, ale są bardzo skuteczne. Ponadto w czasie lotu samolotem należy często przełykać ślinę, dużo pić, ruszać żuchwą. Jeżeli dolegliwości są bardzo intensywne, warto zatkać nos i usta i z całej siły wydmuchnąć powietrze. Dzięki temu ciśnienie powinno się wyrównać i takie działanie przyniesie ulgę – podpowiada dr Dmowska-Koroblewska, otolaryngolożka.
Dostępne są również specjalne zatyczki do uszu przeznaczone do podróży lotniczych – mogą one spowolnić zmiany ciśnienia w uszach i dać im czas na dostosowanie się.
Źródło: Barotrauma, Harvard Medical School / Airplane Ear, Mayoclinic / M. Wysocka, Poznaj powód, by do samolotu nie wsiadać z chorymi zatokami, Zdrowie.pap.pl
Tu się dzieje
