Zawał serca: przyczyny, objawy, leczenie. Co prowadzi do zawału?
Zawał serca nie jest zdarzeniem przypadkowym, a konsekwencją choroby wieńcowej. Do zawału prowadzi wiele czynników: na niektóre z nich człowiek nie ma żadnego wpływ, ale do rozwoju innych w dużym stopniu sam się przyczynia. Dowiedz się, jakie są czynniki ryzyka zawału serca. Co robić, by uniknąć zawału?
Zawał serca to ciężka, nagła choroba, która może prowadzić do śmierci. Szacuje się, że w wyniku zawału mięśnia sercowego umiera co trzecie osoba jeszcze przed dotarciem do szpitala, a łącznie w ciągu miesiąca od przejścia zawału serca umiera połowa pacjentów. Zawał jest konsekwencją choroby wieńcowej, która nie rozwija się z dnia na dzień. To proces długi i złożony, któremu można zapobiegać, chociażby poprzez zmianę trybu życia, diety, odpowiednie leczenie cukrzycy, miażdżycy.
Zawał serca: przyczyny, czynniki ryzyka
Przyczyną zawału serca, czyli martwicy serca, jest jego niedokrwienie. Najczęściej zawał jest skutkiem pęknięcia blaszki miażdżycowej w naczyniu wieńcowym, czyli naczyniu doprowadzającym krew do serca lub jej rozrastania się w naczyniu przez dłuższy czas. Gdy blaszka zablokuje tętnicę lub doprowadzi do jej zwężenia, do serca nie dopływa krew. Im dłużej krew nie dopływa do serca, tym większy obszar tego organu umiera. Dlatego ważny jest czas, bo szybka pomoc medyczna, polegająca na otwarciu tętnicy i umożliwieniu przepływu krwi pozwala na uratowanie serca.
Niektóre czynniki związane ze stylem życia lub chorobami znacznie zwiększają ryzyko zawału serca. Najważniejszym czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej, a tym samym zawału serca jest wysokie stężenie cholesterolu we krwi, a szczególnie wysokie stężenie cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu) i niskie stężenie cholesterolu HDL.
Kolejnym, ważnym czynnikiem przyspieszającym rozwój choroby wieńcowej i mogącym prowadzić do zawału jest nadciśnienie tętnicze. Istotnym czynnikiem jest również cukrzyca.
Czynniki ryzyka zawału serca i choroby wieńcowej:
- nadciśnienie tętnicze;
- zwiększone stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi;
- miażdżyca;
- cukrzyca;
- nadwaga i otyłość;
- mała aktywność fizyczna;
- nieprawidłowe odżywianie;
- spożywanie alkoholu;
- palenie papierosów;
- zespół metaboliczny;
- przewlekły stres;
- płeć męska;
- podeszły wiek;
- siedzący tryb życia;
- menopauza;
- podwyższone stężenie fibrynogemu, homocysteiny, kwasu moczowego we krwi.
Zawał może wystąpić zarówno u osoby mającej już wcześniej chorobę wieńcową, czyli odczuwającej czasem bóle w klatce piersiowej będące objawem niedostatecznego dopływu krwi do serca, jak i u osoby dotychczas niemającej żadnych objawów choroby serca.
Zawał serca: objawy
Objawem zawału serca jest przede wszystkim ból, pieczenie lub ucisk za mostkiem. Takie symptomy występują u znacznej większości chorych. Gdzie znajduje się mostek u człowieka? Mostek stanowi środkową część przedniej ściany klatki piersiowej. To płaska kość zlokalizowana pośrodku klatki piersiowej, można powiedzieć, że pomiędzy piersiami.
Warto wiedzieć, że przy zawale ból za mostkiem ma charakter rozlany, a nie punktowy, co oznacza, że nie można wskazać jednego miejsca (punktu) na ciele, w którym lokalizuje się ból. Chorzy wskazują zazwyczaj miejsce bólu przykładając do mostka dłoń lub pięść.
Ból zawałowy trwa ok. 20 minut, przy czym może być trwały lub ustępować i nawracać.
Objawy zawału serca:
- ból za mostkiem;
- ból w żuchwie, szyi, plecach, ręce lub barku;
- ból brzucha z towarzyszącymi nudnościami, lub wymiotami;
- duszność;
- obfite zimne poty i zawroty głowy;
- lęk przed zbliżającą się śmiercią;
- zasłabnięcie, utrata przytomności.
Ważne! U osób w starszym wieku lub chorujących na cukrzycę ból w trakcie zawału może być mniej charakterystyczny. Zawał może objawiać się na przykład w postaci zasłabnięcia lub duszności.
Zawał serca: leczenie
Zawał serca zdiagnozowany odpowiednio wcześnie leczy się farmakologicznie za pomocą leków przeciwzakrzepowych, statyn, beta-blokerów oraz inhibitorów konwertazy angiotensyn, a także za pomocą metod zabiegowych - angioplastyki tętnic wieńcowych lub operacji pomostowania aortalno-wieńcowego (bajpasy).
Jak zmniejszyć ryzyko zawału serca?
Czynniki ryzyka zawału serca dzieli się na modyfikowalne, czyli odwracalne, na które człowiek ma wpływ oraz na niemodyfikowalne, czyli te, na których występowanie człowiek nie ma żadnego wpływu.
Do czynników niemodyfikowalnych zalicza się na przykład płeć i wiek, a także czynniki genetyczne.
Natomiast wśród czynników modyfikowalnych wymienia się te, które za pomocą diety, zmiany stylu życia lub odpowiedniego leczenia można wyleczyć. Należą do nich m.in. podwyższone ciśnienie, nadwaga, palenie papierosów i spożywanie alkoholu, mała aktywność fizyczna.
Jak zatem zmniejszyć ryzyko zawału serca? Przede wszystkim dbać o zdrowie: dobrze się odżywiać, zwiększyć aktywność fizyczną, utrzymywać odpowiednią masę ciała, zaprzestać korzystania z używek, prowadzić higieniczny tryb życia, w tym unikać stresów. Niezwykle ważne jest również leczenie chorób i stanów będących czynnikiem ryzyka zawału, takich jak cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, czy otyłość.
ZOBACZ TAKŻE:
Tu się dzieje
