Leczenie radiojodem w przebiegu raka tarczycy. Na czym polega?

Leczenie radiojodem (jodem radioaktywnym/promieniotwórczym) to metoda leczenia raka tarczycy stosowana zwykle po leczeniu chirurgicznym.

Na czym polega leczenie radiojodem?

Leczenie radiojodem prowadzone jest na oddziale zamkniętym. To całkowicie bezbolesna forma leczenia. Jod radioaktywny (izotop jodu/jod 131) dawkuje się w postaci kapsułek, przed których zażyciem należy być około trzech godzin na czczo, a po zażyciu kapsułki należy się

wstrzymać od posiłku przez okres 2-3 godzin.

Jak działa jod radioaktywny? Atomy radiojodu są wychwytywane przez pozostałe komórki tarczycy oraz komórki raka tarczycy w taki sposób, że stężenie radiojodu wewnątrz komórek może osiągnąć nawet wartości 200 razy wyższe niż w surowicy, a to powoduje ich uszkodzenie poprzez napromieniowanie i w konsekwencji ich zniszczenie.

1. zniszczenie tkanki tarczycy zdrowej, której niewielkie fragmenty z reguły pozostają po leczeniu operacyjnym – zwiększa to zarówno czułość scyntygrafii jodem 131-I, jak i oznaczenia markerów nowotworowych podczas badań kontrolnych;
2. zniszczenie mikroskopowych ognisk nowotworowych, które mogą znajdować się na szyi lub w innych częściach ciała – leczenie radiojodem zmniejsza w tym przypadku ryzyko nawrotu choroby;
3. umożliwienie przeprowadzenia wysokiej wrażliwości badania scyntygraficznego całego ciała, co pozwala na ocenę zaawansowania choroby (wykluczenie bądź potwierdzenie pozatarczycowych ognisk raka).

Leczenia radiojodem nie stosuje się w przypadku rozpoznania raka brodawkowatego tarczycy w minimalnym stopniu zaawansowania, gdyż ryzyko nawrotu jest w tym przypadku bardzo niskie. Jod 131 nie powinien być także podawany kobietom w ciąży.

 W terapii jodem 131 stosuje się szeroki zakres aktywności od 30 do 150 mCi, a w rzadkich sytuacjach nawet więcej. Stosowane aktywności zależą od zaawansowania choroby.

Dlaczego podczas leczenia radiojodem trzeba przebywać w izolacji?

Promieniowanie wytwarzane przez jod promieniotwórczy jest zdolne do niszczenia tarczycy i tkanek nowotworowych chorego, ale także oddziałuje negatywnie na inne osoby znajdujące się w jego pobliżu. Z tego powodu leczenie musi odbywać się izolacji, by chronić osoby najbliższe, personel szpitala i środowisko.

Przez kilka dni po zażyciu kapsułki pacjenci muszą przebywać w odizolowanym pokoju, wyposażonym w szczególne instalacje sanitarne do zbierania radioaktywnego moczu. W tym czasie nie mogą spotykać się z rodziną, ale personel szpitala regularnie zagląda do pokoju. Zasady bezpieczeństwa, choć mogą wydawać się rygorystyczne, stosowane są po to, by chronić otoczenie przed niepotrzebnym napromieniowaniem. 

Po opuszczeniu oddziału zamkniętego chorzy mogą normalnie przebywać w domu z bliskimi, bo czas, kiedy promieniowanie jest najintensywniejsze, został spędzony w przystosowanym do tego oddziale szpitalnym. Należy jednak zachować ostrożność wobec osób do lat 18 i kobiet w ciąży i nie zbliżać się do nich na bliską odległość (zachowywać odpowiedni dystans). Taki okres kwarantanny trwa zwykle nie dłużej niż 7 dni od opuszczenia szpitala.

Jakie są skutki uboczne leczenia radiojodem?

Leczenie radiojodem jest bezbolesne. W czasie całej terapii pacjent nie powinien odczuwać żadnych dolegliwości, ale zdarza się, że na skutek gromadzenia się jodu w śliniankach, dochodzi do ich obrzęku i związanego z tym bólu o niewielkim nasileniu (popromienne zapalenie ślinianek).

Powikłania po leczeniu jodem radioaktywnym występują rzadko i mają zwykle niegroźny charakter. U niektórych osób po podaniu radiojodu mogą pojawić się nudności, chwilowa utrata smaku.

Leczenie radiojodem a ciąża: w okresie kwarantanny tuż po leczeniu radiojodem nie powinno się utrzymywać kontaktów seksualnych, przez pierwszych 6 miesięcy po zakończeniu leczenia izotopowego należy stosować antykoncepcję. Potem można starać się o dziecko.

Zobacz także

Rak rdzeniasty tarczycy to jeden z bardziej agresywnych nowotworów

Usunięcie tarczycy to ostateczność. Kiedy przeprowadza się operację?