Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) u kobiet w okresie menopauzy
Hormonalna terapia zastępcza to metoda stosowana u kobiet w okresie menopauzy. Zmiany związane z naturalnym starzeniem się organizmu, w tym niedobór hormonów płciowych u kobiet, odpowiadają za występowanie przykrych objawów. HTZ polega na suplementacji hormonów i ma na celu złagodzenie objawów i skutków menopauzy.
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) to leczenie polegające na suplementacji hormonów płciowych u kobiet w okresie klimakterium.
Menopauza jest nieodwracalnym zjawiskiem, które prędzej czy później dosięga każdą kobietę. Jest to bowiem zjawisko fizjologicznego starzenia się organizmu, dotyczące układu rozrodczego kobiet i dosłownie oznacza ostatnie krwawienie miesięczne. Menopauza jest wynikiem zanikania wrażliwości jajników na stymulację przysadkową, co powoduje znaczący wzrost stężenia gonadotropin oraz spadek stężenia estrogenów. To właśnie niedobór tych hormonów odpowiada za występowanie przykrych dla kobiety objawów.
Zmiany hormonalne zachodzące w okresie klimakterium są odpowiedzialne za wiele objawów klinicznych i zaburzeń metabolicznych. Do najczęstszych objawów zalicza się uczucie gorąca, napadowy rumień twarzy, zaburzeń nastroju, zaburzenia snu, bóle głowy, zimne poty, problemy z koncentracją i zmiany zanikowe w układzie urogenitalnym.
Trwały niedobór estrogenów powoduje zmniejszenie mineralizacji tkanki kostnej i wzrost ryzyka osteoporozy, zaburzenia gospodarki lipidowej i nasilenie zapadalności na chorobę wieńcową. U kobiet po menopauzie stopniowo zanika tkanka gruczołowa sutków oraz postępuje atrofia narządów rodnych.
Ścieńczenie i spadek aktywności gruczołowej nabłonka pochwy powodują uczucie suchości i są przyczyną bolesności w czasie stosunków płciowych. Wiotczenie tkanek miednicy oraz obniżenie się macicy, która uciska na pęcherz, często powodują nietrzymanie moczu. Macica stopniowo zmniejsza się, także endometrium ulega regresji.
Na czym polega hormonalna terapia zastępcza?
Hormonalna terapia zastępcza stosowana jest w celu łagodzenia dokuczliwych objawów klimakterium. Suplementowanie hormonów nie tylko łagodzi dolegliwości związane z niedoborem estrogenów, ale także zapobiega odległym następstwom hipoestrogenizmu, np. osteoporozie.
HTZ polega na zastąpieniu naturalnej czynności hormonalnej jajników poprzez podawanie estrogenów lub estrogenów i progesteronu, ewentualnie jego pochodnych (progestagenów), w minimalnych skutecznych dawkach.
HTZ dzieli się na krótkoterminową i wieloletnią. Kobietom doświadczającym uciążliwych dolegliwości wazomotorycznych poleca się krótkotrwałą HTZ, natomiast wieloletnie leczenie wskazane jest jako profilaktyka schorzeń okresu menopauzy, np. osteoporozy.
Hormony przyjmuje się zazwyczaj w postaci tabletek, istnieją jednak inne drogi suplementacji, takie jak plastry, implanty, iniekcje.
- krwawienia z dróg rodnych bez ustalonej przyczyny;
- ciąża;
- choroba niedokrwienna serca;
- zakrzepica żył głębokich obecnie lub w wywiadzie;
- ostra niewydolność wątroby, czynne choroby wątroby;
- rozpoznany rak sutka, rak sutka w wywiadzie;
- rozpoznany rak trzonu macicy;
- porfiria skórna późna;
- choroby dróg żółciowych;
- hiperplazja nabłonka przewodowego sutka;
- mięśniaki macicy;
- migrena.
Jakie są zalety hormonalnej terapii zastępczej?
Hormonalna terapia zastępcza zmniejsza objawy klimakterium, zmniejsza też ryzyko zachorowania na raka okrężnicy, raka jelita grubego i redukuje ryzyko złamań kości oraz wystąpienia choroby Alzheimera. Poprawia jakość snu, zmniejsza potliwość, uderzenia gorąca, wpływa na poprawę humoru.
Uzupełnianie niedoboru estrogenów pozytywnie wpływa na stan skóry, śluzówki oka oraz układ moczowo-płciowy. Przywraca fizjologiczny stan narządów rodnych.
Jakie są wady hormonalnej terapii zastępczej?
Hormonalna terapia zastępcza nie jest metodą idealną, ma istotne wady, zagrożenia.
zwiększa ryzyko raka endometrium, raka jajnika i raka sutka, dlatego może być stosowana jedynie u kobiet po przebytej histerektomii.
Zagrożeniem podczas stosowania HTZ może być nowotwór jajników, szyjki macicy oraz sromu, co związane jest z obecnością w tych częściach ciała receptorów estrogenowych oraz
ich stymulacją przez przyjmowane estrogeny.
HTZ zwiększa także ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, ale ryzyko to zmniejsza się w przypadku plastrów (metody transdermalnej).
Tu się dzieje
