Czerniak czy tylko plama wątrobowa – jak odróżnić zmiany na skórze?
Czerniak to bardzo złośliwy nowotwór skóry, który może pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej chorują osoby starsze. Ponieważ z wiekiem na skórze pojawia się coraz więcej zmian, te rakowe łatwo przeoczyć. Można je na przykład pomylić z plamami wątrobowymi, które są niegroźne.

- Plamy wątrobowe a czerniak – zmiany bywają podobne
- Czym charakteryzują się plamy starcze?
- Jak wygląda czerniak?
W Polsce co roku diagnozowanych jest około 3,5 tys. nowych przypadków czerniaka – tak wynika z danych Krajowego Rejestru Nowotworów. Niestety, zapadalność na ten nowotwór skóry stale rośnie. Samoobserwacja skóry jest kluczowa, by jak najwcześniej wykryć podejrzaną zmianę – bo wtedy szanse na pełne wyleczenie są bardzo duże. Pewne trudności może to sprawiać osobom po 50. roku życia, bo wtedy na skórze zaczynają się pojawiać również inne, związane z wiekiem przebarwienia, takie jak plamy wątrobowe, zwane też plamami soczewicowatymi lub po prostu starczymi. Tymczasem najwięcej przypadków czerniaka notuje się u osób między 50. a 79. rokiem życia. Jak odróżnić plamy wątrobowe od czerniaka?
Plamy wątrobowe a czerniak – zmiany bywają podobne
Swoją wiedzą i doświadczeniem w rozpoznawaniu raka skóry podzielił się na stronach brytyjskiego „Express” pielęgniarz onkologiczny Mark Brown, który specjalizuje się w opiece nad pacjentami poddawanymi chemio- i radioterapii.
– Rozróżnienie między plamami starczymi, znanymi również jako plamy wątrobowe lub plamy soczewicowate, a rakiem skóry może być trudne – uważa pielęgniarz. – Niektóre cechy mogą się pokrywać. Jednak kilka kluczowych może pomóc w rozróżnieniu czerniaka od plam soczewicowatych.
Czym charakteryzują się plamy starcze?
Brown wyjaśnia, że niegroźne zmiany na skórze związane z wiekiem „zazwyczaj wyglądają jak małe, płaskie, brązowe lub czarne plamy”. Pojawiają się zwykle na obszarach skóry najczęściej narażonych na działanie promieni słonecznych. Plamy posłoneczne zazwyczaj pojawiają się na twarzy, dłoniach, ramionach i rękach. – Zwykle mają jednolity kolor i dobrze zarysowane krawędzie – stwierdza Mark Brown.
Plamy starcze „są ogólnie stabilne i nie ulegają znaczącym zmianom w czasie”. Chociaż z biegiem czasu liczba takich zmian skórnych stopniowo rośnie lub mogą one nieznacznie ciemnieć, to „zwykle ich wygląd nie zmienia się przez dłuższy czas".
Jak wygląda czerniak?
Pielęgniarz wyjaśnia, że
nowotwór skóry, jakim jest czerniak, „może występować w postaci nieregularnych lub asymetrycznych narośli o różnym kolorze, strukturze i rozmiarze". Jeśli zmiana jest rakowa, może „szybko rosnąć, powiększać się, zmieniać kolor lub kształt, i może się to dziać nawet w ciągu tygodni lub miesięcy”.
– Nowe lub zmieniające się
znamiona lub plamy na skórze należy ściśle monitorować – radzi Mark Brown.
Szukając na skórze zmian nowotworowych, należy sprawdzać wszystkie obszary ciała, a nie tylko te, które są narażone na działanie promieni słonecznych. – Zmiany nowotworowe skóry mogą rozwinąć się na każdej części ciała, w tym na obszarach chronionych przed słońcem, takich jak dłonie, podeszwy stóp, okolice narządów płciowych lub wnętrze jamy ustnej – tłumaczy pielęgniarz.
Zmiany nowotworowe skóry mogą być szorstkie, łuszczące się lub brodawkowate w przeciwieństwie do zazwyczaj płaskich i gładkich plam starczych. – Zmiany nowotworowe skóry mogą również wrzodzieć lub krwawić – dodaje Brown. – Plamy starcze zazwyczaj nie powodują żadnych objawów ani dyskomfortu.
Najważniejsze jednak, by zawsze zasięgnąć profesjonalnej porady medycznej – powyższe informacje jej nie zastąpią. W przypadku jakichkolwiek wątpliwość czy obaw dotyczących zmiany skórnej należy skonsultować się z dermatologiem lub chociaż lekarzem pierwszego kontaktu – tylko oni są w stanie dokonać właściwej oceny i ewentualnie postawić diagnozę.