Trudno gojące się rany: przyczyny. Dlaczego rana nie chce się zagoić?
Niegojąca się rana powinna być powodem do niepokoju, zwłaszcza gdy z pozornie niewinnego skaleczenia robi się poważna, ropiejąca rana, która nie chce zniknąć mimo wysiłków. Trudno gojące się rany mogą być objawem poważnej choroby.
Rany powstają na skutek przerwania ciągłości skóry lub skóry i tkanek znajdujących się pod nią. Im głębsza jest rana, tym bardziej złożony i powolny jest proces jej gojenia. Cykl gojenia kontrolowany jest przez wiele czynników związanych z funkcjonowaniem organizmu. To łańcuch postępujących po sobie zdarzeń, które ostatecznie prowadzą do zasklepienia się rany.
Proces gojenia rany składa się z kilku faz: fazy zapalnej, wytwórczej, obkurczania rany oraz przebudowy.
Zdarza się jednak czasami, że proces ten jest zaburzony lub zostaje przerwany i rana nie może się zagoić. Im dłużej jest ''otwarta'', tym większe prawdopodobieństwo, że dojdzie do jej powiększenia się, pogłębienia lub groźnego dla zdrowia zakażenia.
Czym jest trudno gojącą się rana?
Rana, która trudno się goi lub nie goi się wcale, to rana przewlekła, która pomimo podejmowania prawidłowego leczenia (dezynfekcji, oczyszczania, stosowanie właściwych opatrunków i leków) nie wykazuje oznak gojenia lub proces gojenia przebiega bardzo powolnie, jest niesatysfakcjonujący.
Rana może być zaczerwieniona, boleć, swędzieć, może też brzydko pachnieć. W przypadku trudno gojących się ran często obserwuje się wydzieliny, a także krwawienie.
Dlaczego rana nie chce się zagoić?
Do głównych przyczyn problemów z gojeniem się ran zalicza się:
- zakażenia: zwykle bakteryjne, w tym częste zakażenia gronkowcem, wirusowe, a także zakażenia grzybicze;
- nadmierne wysuszenie rany: spowodowane głównie przez nieodpowiednią pielęgnację, leczenie
- cukrzycę: nadmiar cukru we krwi prowadzi do zmian zwyrodnieniowych we włośniczkach, tętniczkach i żyłach, czego rezultatem jest upośledzenie układu naczyniowego i niedożywienie skóry;
- zaburzenia odporności: spowodowane przez choroby (np. AIDS) lub osłabiające organizm leczenie (np. leczenie nowotworów);
- przewlekłą niewydolność żylną: w tym przypadku rany, owrzodzenia powstają głównie na nogach
- chorobę nowotworową: niegojąca się rana może być objawem raka skóry;
- niedożywienie i niedostateczną podaż czynników odżywczych do rany: spowodowane przez przyjmowanie nieodpowiedniej ilości pokarmów, ale również przez zaawansowaną chorobę nowotworową;
- zaawansowana miażdżyca: niedostateczne ukrwienie, czyli niedotlenienie rany.
Niestety procesy regeneracyjne skóry są utrudnione u osób starszych. Seniorzy też częściej chorują na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca i miażdżyca. To dlatego częściej dochodzi u nich do rozwoju owrzodzeń i odleżyn, które trudno się goją.
Co wspomaga gojenie się ran?
Jeśli rana nie chce się goić, należy zgłosić się do lekarza i podjąć odpowiednie leczenie. Podstawą są właściwie dobrane opatrunki, a także sama technika wykonywanie opatrunków (na przykład stosowanie kontrolowanego ucisku za pomocą bandaży). Trudno gojące się rany trzeba regularnie odkażać, oczyszczać, dlatego stan skóry powinien być kontrolowany przez lekarza.
Należy również wykonać badania, by dowiedzieć się, co jest przyczyną zaburzonego procesu gojenia się rany. Badania zleca lekarz na podstawie stanu zdrowia pacjenta, zebranego wywiadu, obserwacji.
Jednym z badań, które może zlecić lekarz w przypadku takiej rany, jest USG Doppler układu żylnego lub tętniczego. Konieczna może być także konsultacja chirurga naczyniowego.
Istotne może być także badanie poziomu glikemii we krwi, jeśli istnieje podejrzenie cukrzycy.
W przypadku niegojących się ran pobiera się również wymazy bakteriologiczne, by sprawdzić, czy rana nie uległa zakażeniu, a także wycinki do badania histopatologicznego, na podstawie którego lekarz ocenia, czy rozwinął się nowotwór.
Inne badania, które może zlecić lekarz to m.in. oznaczenie czynnika reumatoidalnego, stężenia kreatyniny i mocznika we krwi.
Warto zdiagnozować przyczynę problemów z gojeniem się rany, bo dzięki temu możliwe jest dopasowanie odpowiedniego leczenia. Postawienie odpowiedniej diagnozy może również uratować życie, zwłaszcza gdy organizm toczy poważna choroba.
Co robić, by przyspieszyć gojenie się rany?
Przede wszystkim wykonać odpowiednie badania i stosować się do zaleceń lekarza. Istotne jest regularne zmienianie opatrunków i odpowiednia pielęgnacja skóry. Zaniedbania mogą prowadzić do pogłębiania się problemu.
W przypadku problemów z krążeniem ważne jest stosowanie terapii uciskowej (kompresji), w tym skarpet, pończoch, bandaży usprawniających krążenie. Dla procesu gojenia się ran istotna jest również aktywność. Chorzy na niewydolność żylną powinni jak najmniej siedzieć i przebywać w bezruchu.
Ponieważ osoby starsze i przewlekle chorzy często zmagają się z problemem niedożywienia, co ma istotny wpływ na proces gojenia się ran, często poleca się spożywanie tzw. nutridrinków, czyli preparatów odżywczych, które zawierają substancje odżywcze.
Źródło: chirurg-naczyniowy.warszawa.pl; rp.pl
Tu się dzieje
