Łojotokowe zapalenie skóry: problem estetyczny i psychiczny. Jak wyleczyć ŁZS?
Łojotokowe zapalenie skóry to jedna z częściej występujących chorób skóry. Szacuje się, że łojotokowe zapalenie skóry stanowi nawet 10 proc. wszystkich dermatoz. Objawem choroby są tłuste, czerwone łuski pojawiające się na owłosionej głowie, twarzy, klatce piersiowej i w fałdach skórnych. Leczenie choroby polega na podawaniu leków przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych. Łojotokowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą i niestety lubi nawracać.
Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) jest przewlekłą i nawrotową chorobą skóry (dermatozą). Charakterystycznym objawem choroby jest pojawianie się zmian rumieniowo-złuszczających się na twarzy, owłosionej skórze głowy, klatce piersiowej i w fałdach skórnych (okolica wyprzeniowych). Łojotokowe zapalenie skóry jest jedną z częściej występujących dermatoz. Choć częściej pojawia się u mężczyzn, to tak naprawdę może dotykać osoby każdej płci i w każdym wieku, nawet małe dzieci.
Wyróżnia się dwa główne szczyty zachorowań na łojotokowe zapalenia skóry:
- pierwszy przypada na okres dojrzewania;
- drugi następuje po 50. roku życia.
Objawy choroby mogą nasilać się w okresie jesienno-zimowym. Natomiast latem, pod wpływem słońca, wielu chorych odczuwa znaczną poprawę.
Łojotokowe zapalenie skóry to choroba przewlekła. Nawet po ustąpieniu zmian skórny możliwy jest ich nawrót.
Przyczyny występowania łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS)
Mimo wielu lat badań i obserwacji klinicznych nadal nie udało się ustalić dokładniej przyczyny występowania łojotokowego zapalenia skóry. Przyjmuje się, że za występowanie zmian na skórze odpowiada zaburzone, wręcz chorobliwe wydzielanie łoju w miejscach, gdzie znajduje się najwięcej gruczołów łojowych, w tym na owłosionej skórze głowy.
Łojotokowe zapalenie skóry występuje częściej u osób z obniżoną odpornością (zaburzeniami immunologicznymi), w tym u nosicieli wirusa HIV, chorych na AIDS lub nowotwory złośliwe. Wykazano również, że choroba rozwija się pod wpływem drożdżaków z rodzaju Malassezia spp. Nadmierna kolonizacja tymi grzybami może powodować reakcję zapalną skóry, która może być nasilona w wyniku produkowania przez Malassezia spp specyficznych toksyn i agresywności enzymów tego drożdżaka trawiących tłuszcze na obficie pokrytej łojem skórze chorego.
Na łojotokowe zapalenie skóry może zachorować każdy, choć w grupie ryzyka znajdują się osoby dorosłe w wieku od 30 do 60 lat i niemowlęta. Przyczyna występowania choroby jest złożona. Dlatego ocenia się, że niektórzy mogą mieć do niej większe predyspozycje.
Na rozwój choroby wpływ mają:
- predyspozycje genetyczne;
- zaburzenia immunologiczne;
- zaburzenia hormonalne (szczególnie androgenowe);
- zakażenia grzybicze skóry (nadmierna kolonizacja grzybami z rodzaju Malassezia spp);
- niektóre choroby układu nerwowego (choroba Parkinsona, epilepsja);
- niektóre leki (w tym haloperydol, chloropromazyna, psoraleny);
- zaburzenia nastroju — długotrwały stres, depresja;
- nieodpowiednia dieta — dotyczy to również osób ciepiących na zaburzenia odżywiania;
- uzależnienie od alkoholu.
Objawy łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS)
Objawem łojotokowego zapalenia skóry są
, którym często towarzyszy świąd lub pieczenie. Zmiany pojawiają się zazwyczaj na owłosionej skórze głowy, skórze brwi, w okolicy fałdów skórnych, na przykład fałdów nosowo-wargowych i za małżowiną uszną, a także na czole, na policzkach, w okolicy piersi i na plecach.
Tłuste łuski, którym towarzyszą zmiany rumieniowe, występują także na skórze mostka, w okolicy międzyłopatkowej, w fałdach pachowych i zgięciach stawowych. Przewlekły stan zapalny na skórze głowy lub w okolicy brwi może prowadzić do przerzedzenia się włosów. Łojotokowe zapalenia skóry, szczególnie u osób starszych, może prowadzić do uogólnionego zapalenia skóry, czyli erytrodermii.
Zmiany skórne będące objawem łojotokowego zapalenia skóry przypomina nieco łuszczycę, jednak w tym przypadku łuski nie sypią się, są wilgotne i tłuste.
U młodzieży i osób dorosłych łojotokowe zapalenie skóry wywołuje nie tylko łuszczące się zmiany na skórze, ale także czerwone plamy i tłusty lub wilgotny wygląd skóry pomimo łuszczenia się. Choć nie jest to choroba groźna, to wyjątkowo niekomfortowa. Miejsca na skórze, na których pojawiają się zmiany, są zazwyczaj doskonale widoczne. Dlatego chorzy nierzadko muszą mierzyć się z przykrymi uwagami na temat swojego wyglądu oraz ze społecznym ostracyzmem wynikającym z braku wiedzy na temat choroby. Nie jest to bowiem choroba zaraźliwa, wbrew temu, w co wierzy wiele osób.
ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY U NIEMOWLĄT zwane jest ciemieniuchą. Obejmuje owłosioną skórę głowy i wynika z nadmiernego wytwarzania łoju przez gruczoły łojowe. Łojotokowe zapalenie może obejmować także skórę w okolicy pieluszkowej, co jest zazwyczaj wynikiem nieprawidłowej pielęgnacji skóry dziecka.
Rozpoznanie łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS)
Zazwyczaj do rozpoznania choroby wystarczy podstawowe badanie dermatologiczne. W większości przypadków lekarz dermatolog jest w stanie stwierdzić łojotokowe zapalenie skóry na podstawie widocznych objawów. Czasami konieczne jest jednak przeprowadzenie dodatkowych badań, chociażby w przypadku różnicowania z łuszczycą. W takich przypadkach wykonuje się biopsję lub pobiera wycinki do badania histopatologicznego.
Leczenie łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS)
Leczenie łojotokowego zapalenia skóry nastawione jest na usunięcie zmian skórnych o charakterze łusek, przeciwdziałanie infekcjom i łagodzenie swędzenia oraz pieczenia skóry. W leczeniu stosuje się zarówno leki przeciwzapalne, jak i przeciwgrzybicze.
Dermatolog odpowiedzialny jest za sporządzenie planu leczenia, który uzależniony jest w dużej mierze od miejsca występowania objawów łojotokowego zapalenia skóry. Lekarz musi wziąć pod uwagę nie tylko skuteczność stosowanych preparatów, ale także potrzeby pacjenta. Do leków przeciwzapalnych należą glikokortykosteroidy oraz inhibitory kalcyneuryny.
W leczeniu ŁZS na skórze głowy stosuje się pirytonian cynku, dziegcie, ichtiol lub siarkę.
Uważa się, że choroba może ulegać zaostrzeniu z powodu stosowania nieodpowiedniej diety ubogiej w cynk, wolne kwasy tłuszczowe i witaminę B.
Bywa, że leczenie przebiega na różnych płaszczyznach. Jeśli pacjent cierpi na inne choroby lub problemy z odżywianiem, a także istotne w tym przypadku problemy psychiczne, konieczne jest podjęcie równoległego leczenia z innym specjalistą. Niezwykle ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza, w przeciwnym razie leczenie może trwać dłużej i nie przynosić oczekiwanych skutków.
Źródło: dermatologia.mp.pl; pfm.pl/baza_chorob/dermatologia-praktyczna; wylecz.to/pl/choroby/dermatologia
Tu się dzieje
