W Polsce jest coraz więcej cukrzyków. Oto 4 kroki, które mogą zapobiec cukrzycy
Cukrzyca została uznana przez ONZ za epidemię XXI wieku, bo każdego roku, zarówno w Polsce, jak i na świecie, rośnie liczba osób chorych na nią. Ile osób w Polsce ma cukrzycę, a ile zachoruje w najbliższych latach? Czy można temu zapobiec? Oto najważniejsze sposoby zapobiegania cukrzycy.
Cukrzyca zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych, czyli związanych rozwojem cywilizacji i stylem życia, a nie konkretnym zakażeniem. Mówi się, że cukrzyca to podstępna choroba, bo w początkowej fazie może nie dawać żadnych objawów i rozwijać się w sposób prawie niezauważony – chory jeszcze nie wie o swoim problemie zdrowotnym, a proces chorobowy już się toczy. Tymczasem w przypadku cukrzycy tylko wczesne rozpoczęcie leczenia może przeciwdziałać rozwojowi chorób i powikłań związanych z cukrzycą, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, utrata wzroku, niewydolność nerek czy amputacja dolnej kończyny. Na szczęście, cukrzycy można zapobiegać lub chociaż opóźnić jej wystąpienie. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) wydało specjalne zalecenia, które mają to ułatwić.
Z zaleceń PTD warto skorzystać. Być może, poza troską o swoje zdrowie, dodatkowo przekonają cię finanse. Okazuje się, że chory na cukrzycę miesięcznie wydaje na jej leczenie średnio ponad 80 zł! Tych kosztów można uniknąć. Bo nie musisz zachorować na cukrzycę. Jeśli tylko odpowiednio wcześnie się o siebie zatroszczysz.
Ile osób w Polsce choruje na cukrzycę?
Na cukrzycę na całym świecie choruje obecnie ponad 420 mln ludzi. W Polsce według danych epidemiologicznych w 2017 r. na cukrzycę chorowało co najmniej 2,5 mln osób (8 proc.), a spośród wszystkich chorych ok. 20 proc. nie jest świadoma tej choroby, więc łączna liczba chorych na cukrzycę w Polsce przekracza już 3 mln osób.
Szacuje się, że najwięcej chorych jest wśród osób w wieku 45-64 lat – to aż 36 proc. wszystkich cukrzyków. Jeśli dynamika wzrostu zachorowań utrzyma się na poziomie 3,7 proc. rocznie, to do 2030 roku będzie chorowało w Polsce 4,2 mln osób. Łącznie z cukrzycami niewykrytymi może to być 5,25 mln osób. To ogromna liczba!
Jakie koszty ponoszą pacjenci z cukrzycą?
Cukrzyca to znaczące obciążenie finansowe dla pacjenta – chociaż leki na tę chorobę są refundowane przez NFZ, to i tak roczne koszty choroby nie są małe. Średnie roczne wydatki cukrzyka na wszystkie produkty wydawane w aptece na podstawie recepty lekarskiej w ciągu 2017 roku wynosiły 1003 zł na osobę (czyli 83,5 zł na miesiąc) i tylko niecałą połowę tej kwoty stanowiły dopłaty do leków refundowanych.
Jak zapobiegać cukrzycy?
Najnowsze zalecenia PTD mówią, że w celu zapobiegania lub opóźnienia występowania cukrzycy niezbędna jest aktywność fizyczna. Korzyści z niej odnosi każdy, bez względu na wiek, ale najwyższą skuteczność stwierdzono u osób po 60. roku życia. Co zatem należy zrobić, by zapobiec wystąpieniu cukrzycy?
1. Redukcja masy ciała. Pozbycie się nadwagi lub otyłości to konieczność. Jest to główny czynnik środowiskowy, który prowadzi do rozwoju cukrzycy. Postaraj się utrzymywać swoje BMI w normie (norma to wartość od 18,6 do 24,9) przez cały czas i unikaj dużych wahań masy ciała. Dla osób, które mają już cukrzycę, redukcja masy ciała, która przyniesie wymierną poprawę kontroli glikemii, powinna wynosić co najmniej 7 proc., a wszystkim chorym na cukrzycę z nadwagą lub otyłością zalecana jest kontrola wielkości porcji posiłków.
2. Aktywność fizyczna. Ruch nie tylko zapobiega cukrzycy, ale także sprzyja utracie nadmiernej masy ciała. Warto ćwiczyć minimum 30 minut dziennie – można wybrać taką aktywność, jaka się lubi, np. siłownię, basen, bieganie, spacery albo taniec, fitness, squash czy tenis. Warto też zmienić codzienne nawyki – zamiast windy wybierać schody, a do pracy czy na zakupy pojechać rowerem, a nie autem. Dla osób z cukrzycą najbardziej wskazany jest ruch o małej intensywności przez dłuższy czas, np. spacer czy nordic walking.
3. Odpowiednia dieta. Dieta zapobiegająca cukrzycy nie musi być restrykcyjna. Najważniejsze, by znalazło się w niej:
- więcej błonnika – zawierają go warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, np. chleb, makaron, ryż
- większa ilość wody – minimum to 1,5 litra niesłodzonej wody mineralnej lub źródlanej a do tego herbata czy kawę. Należy wykluczyć z diety napoje słodzone napoje.
- mniej słodyczy – najlepiej zastąpić je owocami lub orzechami. Lepsze niż kaloryczne ciasta czy batoniki będą domowe wypieki na bazie płatków owsianych czy suszonych owoców.
- mniej kalorii – najlepiej razem z dietetykiem ustalić, jakie jest twoje dzienne zapotrzebowanie kaloryczne i dostosować do niego dietę.
- więcej wartościowych tłuszczów – chodzi o tłuszcz rybi i roślinny zawierający dużo kwasów tłuszczowych omega-3 działających przeciwzapalnie. Warto wybierać ryby niehodowlane oraz tłuszcze roślinne z pierwszego tłoczenia na zimno, np. olej rzepakowy czy oliwa z oliwek.
Kupując jedzenie, warto czytać skład na etykietach produktów i wybierać te z najkrótszym składem, bez substancji dodatkowych, cukru czy tłuszczów utwardzonych.
4. Badanie stężenie glukozy we krwi. Regularnie rób badanie profilaktyczne – warto je robić co roku w ramach „przeglądu technicznego”.
Źródło: Ncez.pzh.gov.pl / Mojacukrzyca.org
Tu się dzieje
